Reklama

Kościół

Litwa

Muzea Watykańskie: prace konserwatorskie w Sali Konstantyna ujawniły nową technikę Rafaela

Po zakończeniu prac konserwatorskich w tzw. Stanze di Raffaello w Muzeach Watykańskich Sala Konstantyna odzyskała dawny blask. Jej renowacja ujawniła wcześniej nieznane techniki i nowe szczegóły dotyczące warsztatu mistrza włoskiego renesansu.

[ TEMATY ]

Watykan

Kaplica Sykstyńska

Vatican News

Renowacja Sali Konstantyna

Renowacja Sali Konstantyna

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

800 metrów kwadratowych pełnych pytań i niesamowitych odpowiedzi – tak można podsumować trwającą dziesięć lat renowację największej z tzw. Stanze di Raffaello. Prace konserwatorskie prowadzone przez Laboratorium Restauracji Malarstwa i Materiałów Drewnianych Muzeów Watykańskich rozpoczęły się w marcu 2015 r., a zakończyły w grudniu 2024 r. Osiem etapów prac przebiegało według kolejności powstawania dzieł Rafaela. Renowacja pozwoliła na dokonanie cennego i bezprecedensowego odkrycia w kontekście badań nad warsztatem artysty.

Malarstwo rzymskie w XVI w.

Dzieła stworzone w ciągu ponad 60 lat przez różnych artystów za pięciu pontyfikatów, od Leona X do Sykstusa V, stanowią prawdziwy palimpsest malarstwa rzymskiego od pierwszych do ostatnich dekad XVI w. W ciągu dziesięciu lat prac konserwatorskich w Muzeach Watykańskich zaobserwowano różne kierunki i warsztaty ówczesnych twórców.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Rewolucyjne odkrycie

Pierwszych odkryć dokonano na podstawie dwóch personifikacji – Przyjaźni (Comitas) i Sprawiedliwości (Iustitia), które jako jedyne zostały namalowane w technice olejnej. Od nich Rafael rozpoczął dekorację Sali (znanej wówczas jako Aula Pontificum Superior), przeznaczonej na oficjalne ceremonie i nazwanej na cześć wielkiego rzymskiego cesarza, który zapewnił wolność religii i kultu w Cesarstwie Rzymskim.

Rafael i malarstwo olejne: niedokończony projekt

Reklama

„Rafael i jego współpracownicy, Giulio Romano i Giovanni Francesco Penni, pracowali w Sali Konstantyna już od października 1519 r.” – wyjaśnia Fabio Piacentini, odpowiedzialny za renowację. Dopiero co rozpoczęte prace nad dekoracjami kontynuowano kilka miesięcy po śmierci Rafaela, która miała miejsce 6 kwietnia 1520 r. Dokładna obserwacja dwóch kobiecych postaci i całej ściany ujawniła zaskakujące innowacje i eksperymentalną technikę opracowaną przez mistrza. „Malarstwo olejne na tynkach było znane malarzom już w XV w., być może także w Toskanii, ale technika była inna. Rafael namalował postacie Comitas i Iustitia za pomocą kalafonii, żywicy pochodzenia naturalnego, którą nakłada się na gorąco i rozprowadza bezpośrednio na strukturze muru”, wcześniej wzmocnionej gwoździami.

„Ostatnie wielkie dzieło dekoracyjne Rafaela – kontynuuje Piacentini – stanowi punkt zwrotny w jego ścieżce artystycznej: obecność gwoździ na dużej części ściany daje nam pewność, że chciał pomalować całą Salę techniką olejną. Niewątpliwie jest to niemal rewolucyjne i unikalne odkrycie”.

Po śmierci Rafaela Giulio Romano i Giovanni Francesco Penni kontynuowali prace nad freskami. Dlaczego początkowy projekt prezentował technikę olejną? „Rafael – odpowiada Piacentini – z pewnością spotkał Leonarda. Co więcej, technika olejna, charakteryzująca się wolniejszym czasem wykonania niż fresk, pozwoliłaby mu na retusze i poprawki, aby nadać dekoracji jako całości jednolitość, której brakuje w Loggii Psyche w Villa Farnesina w Rzymie”, gdzie widoczna jest przepaść między ręką mistrza a rękami jego pomocników.

Sklepienie Sali Konstantyna: arcydzieło iluzjonizmu

W 2024 r. przeprowadzono prace nad malowidłami sufitowymi. W czasach Rafaela był to drewniany strop kasetonowy. Papież Sykstus V powierzył dekorację sklepienia uczniowi Sebastiano del Piombo, Tommaso Lauretiemu, który dzięki zręcznej grze wizualnego złudzenia namalował „fałszywy” arras, arcydzieło iluzjonistycznej perspektywy, wykorzystujące również efekty światła i cienia, które wyłoniły się w całym swoim pięknie dzięki oczyszczeniu malowanej powierzchni.

Zaawansowane technologie i badania historyczne

Reklama

Badanie nakładania się tynków umożliwiło również prześledzenie dokładnej chronologii wykonywania poszczególnych prac. Fundamentalne znaczenie miało także zbadanie wcześniejszych renowacji dzięki dokumentacji archiwalnej obecnej w Laboratorium od momentu jego założenia w 1923 r. przez Biagio Biagettiego. Nieinwazyjne badania w świetle ultrafioletowym dały możliwość odróżnienia oryginalnych części od tych wykonanych podczas kolejnych renowacji.

Pandemia i 500. rocznica śmierci Rafaela

Po przerwie narzuconej przez pandemię i okresach zamknięcia Muzeów Watykańskich niektórym konserwatorom pozwolono wrócić do pracy: „Po najbardziej krytycznym momencie wróciliśmy – wspomina Francesca Persegati, dyrektor Laboratorium Restauracji Malarstwa i Materiałów Drewnianych – a w 2020 r., w 500. rocznicę śmierci Rafaela, pracowaliśmy zarówno nad Salą Konstantyna, jak i nad ramami trzech obrazów wystawionych w ósmej sali Pinakoteki Watykańskiej”.

Pozytywny bilans po dziesięciu latach pracy

Rozmawiając z Francescą Persegati i Fabio Piacentinim, nie sposób nie zarazić się entuzjazmem, z jakim 26 pracowników Laboratorium, wspomaganych przez zewnętrznych współpracowników, codziennie poświęca się konserwacji dziedzictwa papieskich zbiorów, aby przekazać je w nienaruszonym stanie przyszłym pokoleniom. „To były męczące lata i nie było łatwo koordynować w różnych okresach zespół składający się z różnych osób, ale bilans jest absolutnie pozytywny!” – podsumowuje prace konserwatorskie Fabio Piacenti.

2025-03-31 16:44

Ocena: +5 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

NA ŻYWO: Rozpoczęcie konklawe - transmisja z Watykanu

[ TEMATY ]

konklawe

Kaplica Sykstyńska

dym

Redakcja/Vatican News

Transmisja Konklawe

Transmisja Konklawe

Już dziś wieczorem odbędzie się pierwsze głosowanie kardynałów elektorów podczas rozpoczynającego się o 16.30 konklawe. Pierwszy dym z komina Kaplicy Sykstyńskiej - biały oznaczający wybór nowego biskupa Rzymu, lub czarny wskazujący, że wybór nie został jeszcze dokonany - spodziewany jest najwcześniej około godziny 19.00.

CZWARTKOWA TRANSMISJA: W oczekiwaniu na wybór Papieża. Transmisja na żywo z Watykanu.
CZYTAJ DALEJ

Komunikat Archidiecezji Warszawskiej w związku ze zbrodnią dokonaną przez księdza

2025-07-26 19:01

[ TEMATY ]

komunikat

BP KEP

Abp Adrian Galbas

Abp Adrian Galbas

Abp Adrian Galbas zwrócił się do Stolicy Apostolskiej z wnioskiem o wymierzenie najwyższej kary przewidzianej w prawie kanonicznym dla duchownego - wydalenia ze stanu kapłańskiego, a we wszystkich kościołach archidiecezji zostanie odprawione nabożeństwo ekspiacyjne - czytamy w przesłanym KAI komunikacie Archidiecezji Warszawskiej.

Przeczytaj także: Abp Adrian Galbas: Jestem zdruzgotany wiadomością, że jeden z moich księży brutalnie zamordował człowieka
CZYTAJ DALEJ

W najbliższą niedzielę odbędzie Msza św. w intencji zmarłego harcerza w Katedrze Polowej Wojska Polskiego

2025-07-26 15:04

[ TEMATY ]

harcerze

harcerstwo

Adobe Stock

W związku z tragiczną śmiercią dh. Dominika Muszewskiego, harcerza z ZHR biskup polowy Wiesław Lechowicz, delegat KEP ds. duszpasterstwa harcerzy wystosował list kondolencyjny, w którym zapowiedział, że w najbliższą niedzielę o godz. 10 w katedrze polowej Wojska Polskiego odprawiona zostanie Msza św. w intencji zmarłego harcerza. Tego samego dnia o godz. 11:00 w kościele parafialnym w Witoszowie Dolnym odbędzie się pogrzeb śp. Dominika.

składam głębokie wyrazy współczucia z powodu śmierci śp. Dominika MUSZEWSKIEGO, harcerza Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej. W tej trudnej chwili pragnę zapewnić o mojej pamięci w modlitwie. Wyrazem łączności jest także Msza św. sprawowana w Katedrze Polowej w dniu pogrzebu o godz. 10.00 w intencji Zmarłego oraz za wszystkich pogrążonych w żałobie, o siły w tym trudnym czasie.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję