Reklama

Niedziela Kielecka

Kielecczyzna – życie w sztetlach czy pogromy?

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

4 lipca mija kolejna rocznica pogromu Żydów w Kielcach, nad genezą którego wciąż trwa dyskusja, a historycy wciąż nie powiedzieli ostatniego słowa. Coraz częściej społeczność żydowska (podobnie jak polska) stawia tezę, czy nie warto raczej skupić się na wspólnej pokojowej historii Polaków i Żydów, liczącej w Polsce kilkaset, jeśli nie tysiąc lat? W tym duchu powstają nowe inicjatywy (typu warsztaty, konferencje, konkursy) i obiekty (Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie, a na Kielecczyźnie – Ośrodek Edukacyjno-Muzealny „Świętokrzyski Sztetl” w Chmielniku).

Reklama

Muzeum w Chmielniku i Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach przy współpracy Kuratorium Oświaty w Kielcach 15 czerwca ogłosiły wyniki konkursu „Nasi sąsiedzi – Żydzi”. Celem konkursu jest zainteresowanie uczniów historią regionalną w kontekście współistnienia obok siebie dwóch odrębnych kultur i narodów w miasteczkach Kielecczyzny, pozyskanie ciekawych materiałów źródłowych dla potrzeb muzeum w Chmielniku, a także rozwijanie wśród uczniów krytycznego podejścia do przekazu historycznego. Przedmiotem ocenianych prac był wywiad przeprowadzony przez ucznia/zespół uczniów, z osobą pamiętającą czasy, gdy w polskich miejscowościach żyli Polacy i Żydzi. Młodzież samodzielnie konstruowała pytania, nagrywała przebieg rozmowy, a komisja oceniała jakość nagrania, protokół, opracowany wywiad, kreatywność w stawianiu pytań, poprawność językową. Młodzi ludzie dokonali ogromnej pracy, przełamując szereg barier i uprzedzeń, poznając trudną polsko-żydowską historię i niełatwy zawód dziennikarza.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Komisja konkursowa nagrodziła 17 laureatów – uczniów szkół województwa świętokrzyskiego różnych szczebli.

W kategorii szkół gimnazjalnych najlepsza okazała się Julia Poniewierska z Gimnazjum im. Władysław Rejmonta w Szydłowie. Uczennica przygotowując pracę, współpracowała m.in. z Żydowskim Instytutem Historycznym, opracowała dodatkowo mapy i stawiała swojemu rozmówcy ciekawe, kreatywne pytania. Nawiązała też kontakt korespondencyjny z potomkami szydłowskich Żydów.

Pierwsze miejsce w kategorii szkół ponadgimnazjalnych przypadło zespołowi uczniów z Liceum Ogólnokształcącego im. kard. Stefana Wyszyńskiego w Staszowie. Uczennice: Kamila Cepil, Martyna Redka, Justyna Stępień zostały nagrodzone za pracę dotyczącą społeczności żydowskiej w ich rodzinnym mieście: wzajemnych dobrych relacji, przyjaźni, opisów świąt i obyczajów, zakończonej apelem o poszanowanie godności i o pokój na świecie. Oto fragment ich pracy:

Reklama

„Miałam kontakt z Żydami, bo u nas w domu mieszkały aż trzy rodziny żydowskie. Tak więc wgląd w ich życie i obyczaje był bardzo łatwy. Przede wszystkim, byli to ludzie bardzo spokojni. Wynajmowaliśmy lokale głównie wielodzietnym rodzinom. W najliczniejszej z nich – rodzinie Najmanów – wychowywało się pięcioro dzieci. Najstarsza córka wyjechała do Palestyny jeszcze przed wojną. Nie pamiętam jej dobrze, ale pozostałych członków rodzeństwa – dwie starsze córki, moją najmilszą koleżankę – Ryfcię i syna Mosze, owszem. Drugą rodziną byli Szpinradowie, którzy mieli dwie ładne i miłe, nastoletnie córki. Trzecia lokatorka, Żydówka Natrana Wolman, pochodząca z bogatej rodziny, na swoje nieszczęście zakochała się w Polaku (…), przez co dziewczynę spotykały szykany. Kobieta ta była bardzo dobrym i szlachetnym człowiekiem. Trudniła się krawiectwem. Sprawdzianem jej umiejętności może być to, że sama księżna Radziwiłłowa często korzystała z jej usług. Tak więc miałam możliwość obserwowania życia rodzin żydowskich na co dzień”.

Z kolei Julia Poniewierska wyjaśnia: – Dzięki uczestnictwu w ubiegłorocznej edycji konkursu „Nasi sąsiedzi – Żydzi” jeszcze bardziej zainteresowałam się tą tematyką. Postanowiłam dowiedzieć się nie tylko o życiu codziennym Żydów, ich kontaktach z polskimi sąsiadami, ale także odtworzyć/zlokalizować miejsca związane z żydowską historią miasteczka. W pracy oprócz wywiadów przeprowadzonych z mieszkańcami Szydłowa i okolic, wykorzystałam materiały z archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie – mówi uczennica z Szydłowa.

Reklama

W wywiadzie ze swoim rozmówcą zanotowała m.in.: „Pamiętam jak do państwa Długoszów przyszła znajoma Żydówka z dzieckiem. Polska rodzina dała im jeść i przenocowała. Nazajutrz w oknie była kartka „Wyguń Żyda, bo będzie z tobą źle”. Pani Długoszowa dała im trochę prowiantu na drogę i Żydówka musiała udać się gdzie indziej, bo tu już nie była bezpieczna. Jak się później okazało, bandyci zamordowali ją i synka drewnianymi pałami. To było straszne, a później ci ludzie zajmowali wysokie pozycje w urzędach PRL-u” – mówi jej rozmówca. Inna relacja: „Mój ojciec był murarzem, to on budował dom rabina i ja, jako chłopak trzynastoletni chodziłem mu pomagać. Rabin miał sześciu synów i jedną córkę. Jeden z nich był moim rówieśnikiem, kolegowaliśmy się. (...) Także Żydzi pomagali nam. (...) Jak budowaliśmy kuchnię, to rabin powiedział do mojego taty: «Panie Lubelski, gdyby się z nami coś stało, niech się pan o pieniądze nie martwi. Pójdzie pan do Wojtka Janeckiego i on zapłaci». Także nigdy nikogo nie chcieli oszukać...”.

Nagrody w konkursie otrzymali także uczniowie z Iwanisk, Sędziszowa, Wilczyc, Nowej Słupi, a wyróżnienia – uczniowie z Chmielnika i Sobkowa.

Komisja konkursowa złożona z przedstawicieli m.in. Archiwum Państwowego, Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kuratorium Oświaty w Kielcach, Świętokrzyskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli, Muzeum Historii Kielc, Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej ocenia, że uczniowie przeprowadzający wywiady dobrze wywiązali się z niełatwego zadania, ciekawie rozbudowując tezę: „Nasi sąsiedzi – Żydzi”.

2014-07-02 16:29

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Niemcy/80 lat temu wyzwolono obóz koncentracyjny Ravensbrueck

[ TEMATY ]

rocznica

Niemcy

obóz koncentracyjny

naziści

Ravensbrueck

Adobe Stock

Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny Ravensbrueck

Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny Ravensbrueck

80 lat temu, 30 kwietnia 1945 r., wyzwolono niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny Ravensbrueck w Brandenburgii. Wśród więzionych tam osób było blisko 40 tys. Polek, z których wiele deportowano na wschód Niemiec po upadku powstania warszawskiego. Obóz przeżyło około 8 tys. polskich więźniarek.

Obóz koncentracyjny Ravensbrueck w Brandenburgii służył od 1939 r. jako obóz dla kobiet. W kwietniu 1941 r. utworzono tam również obóz męski, a w czerwcu 1942 r. zorganizowano obóz dla młodych kobiet i dziewcząt. Do głównego obozu koncentracyjnego przyłączono ponad 40 podobozów, w których więźniowie musieli wykonywać prace przymusowe.
CZYTAJ DALEJ

Święta Ludgarda. Prekursorka nabożeństwa do Najświętszego Serca Pana Jezusa

[ TEMATY ]

patron dnia

Autorstwa Francisco Goya - Domena publiczna/pl.wikipedia.org

Święta Ludgarda

Święta Ludgarda

Ludgarda ur. się w Tonges na terenie Belgii w 1182 r. Gdy miała 12 lat, rodzice oddali ją na wychowanie do klasztoru sióstr benedyktynek św. Katarzyny w okolicach Limburga.

Dziewczyna nie chciała być zakonnicą. Dopiero objawienie się Chrystusa skłoniło ją do pozostania w klasztorze. W wieku 18 lat złożyła śluby zakonne. Po pięciu latach została przeoryszą.
CZYTAJ DALEJ

Wdzięczni za dar kapłaństwa

2025-06-17 08:21

Artur D. Grabowski

22 maja br. minęło 15 lat od momentu, gdy szesnastu ówczesnych diakonów stanęło w katedrze legnickiej i wobec bp. Stefana Cichego wypowiedziało Chrystusowi swoje „chcę, z Bożą pomocą”, przyjmując dar kapłaństwa.

9 czerwca, w święto Najświętszej Maryi Panny - Matki Kościoła, złożyli oni swoje dziękczynienie na ołtarzu lubomierskiego kościoła pw. Wniebowzięcia NMP i św. Maternusa. Uroczystej koncelebrowanej Eucharystii przewodniczył senior rocznika 2010 - ks. dr Adam Szpotański. Kapłanom towarzyszyli wierni parafii oraz goście, których serdecznym słowem przywitał ks. proboszcz Marek Suchecki. Ta wspólna modlitwa stała się więc okazją do wspomnień, a przede wszystkim do wdzięczności za dar kapłaństwa, które - jak pisał św. Jan Paweł II - jest zarazem wielką tajemnicą Bożego wybrania. Po zakończonej liturgii ks. proboszcz zaprosił swoich kursowych kolegów do zwiedzenia kaplicy klauzurowej i części krużganków dawnego lubomierskiego opactwa benedyktynek. Spotkanie zakończyła jubileuszowa kapłańska agapa i rozmowy przy stole.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję