Uroczystość rozpoczęcia roku akademickiego 2025/2026 na UKSW, która zgromadziła wspólnotę akademicką oraz zaproszonych gości, odbyła się na kampusie przy ul. Wóycickiego.

Inaugurację poprzedziła Msza św. w kościele akademickim św. Józefa Oblubieńca NMP. Uroczystej Eucharystii przewodniczył abp Adrian Galbas, metropolita warszawski, Wielki Kanclerz Wydziałów Kościelnych UKSW.

Mszę św. koncelebrowali ks. prof. dr hab. Ryszard Czekalski, rektor UKSW, z kapłanami związanymi w uczelnią.

Rektor UKSW podkreślił, że tradycją jest zgromadzenie się społeczności akademickiej UKSW u progu roku akademickiego we „właściwym miejscu” – w tym roku po raz pierwszy pod przewodnictwem abp. Adriana Galbasa.

– Cierpliwość w języku polskim to umiejętność znoszenia ze spokojem tego, co trudne. Erazm z Rotterdamu powie, że to „długi oddech”. Cierpliwość jest potrzebna, gdy spotykamy się z wyzwaniem, gdy zmagamy się z przeciwnościami. Dlatego jest to tak trudna cnota. Cierpliwość została wygnana z naszego życia przez pośpiech – mówił abp Adrian Galbas.

– Gdy nasza wiara napotyka trudności, brak nam cierpliwości i przychodzi pokusa, by Boga porzucić. Ale świat niszczony przez ludzką niecierpliwość jest zbawiany przez Ukrzyżowanego, nie przez tych, którzy Go krzyżują. Cierpliwość wobec drugiego człowieka to miłość, cierpliwość wobec Boga to wiara, a cierpliwość wobec siebie – to nadzieja.

– Żeby zdobyć mądrość, żeby zobaczyć, która wiedza jest użyteczna, a która nie, rozeznać, jak korzystać z wiedzy, umieć przebić się przez to, co nieznane i niezrozumiałe, trzeba być cierpliwym. Bez cierpliwości nikt nie stał się mądry – mówił abp Galbas. – Byłoby dobrze, gdybyśmy na początku tego roku akademickiego prosili o cierpliwość dla całej społeczności Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Macie niezwykłego Patrona, o którym zwykło się mawiać, że był człowiekiem niezłomnym, a niezłomność to cierpliwość pociągnięta na niezwykłe wyżyny.

Módlmy się słowami Marka Aureliusza, które zaadaptowało chrześcijaństwo: Panie, pomóż mi znieść to, czego zmienić nie mogę, daj mi odwagę, bym konsekwentnie i wytrwale dążył do zmiany tego, co zmienić mogę, i daj mi mądrość, abym umiał odróżnić jedno od drugiego. Cierpliwości!

Uczciwość, rzetelność, odwaga

W przemówieniu inauguracyjnym ks. prof. dr hab. Ryszard Czekalski, rektor UKSW zaznaczył, że uniwersytet chce i musi służyć w sposób szczególny społeczeństwu.

– Nasz uniwersytet służy narodowi i państwu, chce także służyć i służy Kościołowi, wychowując kolejne pokolenia odpowiedzialnych i mądrych ludzi – mówił rektor UKSW. – W czasach, w których pojawiają się ideologie relatywizmu, postprawdy i manipulacje informacją, uczelnie mają obowiązek być strażnikiem prawdy, rzetelnego poznania i odwagi intelektualnej. Są miejscem, w którym nie wolno rezygnować z prawdy. Non possumus! – jak by powiedział kardynał Stefan Wyszyński.

Ks. prof. Czekalski przywołał postać Prymasa Niezłomnego, który głosił, że człowiek nie może wyrzec się prawdy, oznaczałoby to bowiem wyrzeczenie się samego siebie, sam zaś potrafił stać na straży prawdy niezależnie od ceny, jaką przychodziło mu za zapłacić.

Rektor UKSW podkreślił jako warunki sine qua non istnienia uczelni, w tym UKSW, „uczciwość w myśleniu, rzetelność w metodzie i odwagę w głoszeniu prawdy” wobec wszechpotężnej tzw. poprawności, zewnętrznej presji, szczególnie medialnej, i pojawiających się różnorakich mód.

Uczelnią „młodą i ambitną” nazwał ks. prof. Czekalski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, którego główne hasło „tradycja i nowoczesność” jest z powodzeniem wprowadzane w życie.

Wspomniał o otwartym w ubiegłym roku akademickim Centrum Kształcenia Podyplomowego, które oferuje kierunki studiów istotnych na rynku edukacyjnym, w tym pierwsze w naszej uczelni MBA w zakresie zarzadzania służbą zdrowia, a także o usytuowanym w Dziekanowie Leśnym Multidyscyplinarnym Centrum Badawczym, będącym pomostem między nauką a biznesem.

Rektor UKSW z dumą przywołał w swym wystąpieniu wydarzenie szczególne – historyczną, bo pierwszą graduację na Wydziale Medycznym Collegium Medicum, podczas której 116 absolwentów kierunku lekarskiego otrzymało dyplomy ukończenia studiów. Spośród nich aż 96% z powodzeniem przystąpiło do Lekarskiego Egzaminu Końcowego, a wielu ukończyło studia z wyróżnieniem, angażując się w działalność badawczą w specjalistycznych ośrodkach klinicznych Warszawy i Mazowsza.

Ks. prof. Czekalski podziękował obecnym podczas inauguracji roku akademickiego prezesom i dyrektorom szpitali oraz szefom placówek medycznych za otwartość i pomoc, w sposób szczególny zaś Warszawskiemu Uniwersytetowi Medycznemu. Wyraził przy tym nadzieję, że nasza Uczelnia dała młodym ludziom, którzy z wielkim „oddaniem i zaangażowaniem” weszli w świat medyczny, nie tylko solidne wykształcenie medyczne, ale także system wartości uniwersalnych, które staną się dla nich kompasem na dalszej drodze.

Jakby na potwierdzenie tych słów, rektor UKSW wspomniał wydaną właśnie publikację pod redakcją prof. Pawła Piątkiewicza, dyrektora Instytutu Nauk Medycznych UKSW, zatytułowaną „Multidyscyplinarne podejście do pacjenta. Istotny element zintegrowanej opieki medycznej”.

Stworzymy miasteczko uniwersyteckie

Ks. prof. Czekalski podkreślił potrzebę rozwoju infrastruktury uniwersyteckiej UKSW, co stanowi opłacalną inwestycję, obejmującą budowę nowych obiektów dydaktycznych i naukowych – zarówno dla nauk prawnych, społecznych i humanistycznych, jak i dla nauk przyrodniczych oraz medycznych. Zaznaczył, że wielu rektorów polskich uczelni, w tym przedstawiciele KRASP i KRUP, wskazuje na konieczność stałego wzrostu finansowania, który umożliwia prowadzenie badań, realizację pracy dydaktycznej przez nauczycieli akademickich oraz tworzenie odpowiedniego zaplecza dla studentów i doktorantów.

– Rozpoczęliśmy na UKSW duże projekty inwestycyjne, które obejmują dostosowanie naszych budynków do wymogów ekologicznych. Chcemy nie tylko prowadzić badania nad zagadnieniami związanymi z ekologią, ale także być przykładem instytucji publicznej, która rozsądnie gospodaruje energią elektryczną i zasobami wodnymi – mówił rektor UKSW.

Rektor wyraził nadzieję, że już wkrótce, po wielu latach starań, na kampus Dewajtis będzie można dotrzeć regularnie kursującym ekologicznym autobusem. Przypomniał także o niedawno zakończonym remoncie nawierzchni prowadzącej na kampus Dewajtis oraz wokół kampusu Wóycickiego, który był możliwy dzięki zaangażowaniu burmistrza dzielnicy Bielany, Grzegorza Pietruczuka, i jego współpracowników. Podziękowania Rektor skierował także do władz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Warszawy i dzielnicy Bielany za współpracę w zakresie pozyskania kolejnych terenów inwestycyjnych na kampusie Wóycickiego.

– Do końca tego roku sfinalizujemy zakup kolejnych terenów od ul. Żubrowej, to kolejny prawie hektar ziemi. Dwa lata temu pozyskaliśmy tereny o powierzchni ponad hektara w centralnej części kampusu. Mogę zatem ogłosić, że pomiędzy ul. Samogłoską, Żubrową i Wóycickiego UKSW posiada już niemal wszystkie tereny, które teraz sukcesywnie będą mogły tworzyć prawdziwe miasteczko akademickie na miarę stolicy, stając się wizytówką Warszawy i to już przy samym wjeździe do miasta – mówił ks. prof. Czekalski, zaznaczając, że dalszy rozwój infrastruktury UKSW wymaga środków finansowych.

– Ogromnym sukcesem UKSW jest utrzymanie stałego wzrostu subwencji z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego – dodał rektor. – Nasza uczelnia znalazła się w gronie trzech uniwersytetów w Polsce, nie licząc uczelni badawczych, które otrzymały maksymalny, 5-procentowy wzrost subwencji. Świadczy to o naszej determinacji i pracy, także w zakresie podejmowania trudnych decyzji.

Rekordowa rekrutacja, pakiet wartości

Ważnym elementem rozwoju UKSW w nadchodzącym roku ks. prof. Czekalski nazwał wzmocnienie współpracy międzynarodowej, zarówno w ramach korporacji akademickich, między innymi Federacji Uniwersytetów Katolickich Europy i Świata. Wskazał, że w bieżącym roku UKSW pozyskało rekordowy prawie milion euro na wymianę akademicką w ramach programu Erasmus+. Jest także beneficjentem programu Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, który pozwoli zacieśniać relacje międzynarodowe – tak istotne w budowaniu nauki na prawdziwie światowym poziomie.

Rektor UKSW z dumą przywołał tegoroczne, rekordowe statystyki rekrutacyjne, z których wynika, że jesteśmy uczelnią pierwszego wyboru dla wielu kandydatów i spośród 22 tysięcy kandydatów najlepsi przekroczyli progi naszego Uniwersytetu, co świadczy o jego rosnącym „prestiżu i renomie”. Zaznaczył, że wyjątkowość tego miejsca tworzą oddani pracownicy akademiccy, kadra administracyjna oraz last but not least doktoranci i studenci.

– Każdy z nas zostawia w tym miejscu cząstkę siebie, współtworzy je i rozwija – mówił rektor UKSW. – Jako publiczna uczelnia akademicka realizujemy misje: badawczą i kształcenia, promując wartości chrześcijańskie, nie możemy o tym zapominać i chcemy, aby duch tych wartości przenikał prawdziwie naszą działalność. Wiemy dobrze, że nasi absolwenci cenieni są nie tylko jako wysoko wykwalifikowani specjaliści, ale także jako ludzie z kręgosłupem moralnym, oddani i pracowici.

Studenci pierwszego i drugiego roku wszystkich kierunków na UKSW mają otrzymać, jak określił ks. prof. Czekalski, „prawdziwy pakiet wartości”. Ogłosił rozpoczęcie interdyscyplinarnych prac nad stworzeniem uniwersalnego zestawu przedmiotów, które obejmą etykę i moralność, dziedzictwo oraz nauczanie Patrona, kard. Stefana Wyszyńskiego, a także komunikację interpersonalną, niezbędną w obecnych czasach.

Bądźcie jak orły

– Cieszy nas to, że wybraliście UKSW, miejsce, w którym wiemy, że jesteście kimś. Jesteście dla nas bardzo ważni. Chcemy oddać wam to miejsce, ten uniwersytet w całości, chcemy przekazać wam naszą wiedzę i mądrość, abyście potrafili dobrze wykorzystywać ją w różnych aspektach waszej działalności – nie tylko w ramach uniwersytetu, ale także poza nim, w życiu prywatnym i zawodowym – mówił zwracając się do studentów I roku ks. prof. Czekalski.

– Wzrastajcie, rozwijajcie się i twórzcie: nowych siebie i nowy, lepszy codzienny świat. Wykorzystajcie ten wyjątkowy okres waszego życia mądrze. Nie bójcie się i bądźcie odważni, wolni od uprzedzeń i stereotypów, bądźcie mądrze otwarci na nowości, otwarci na prawdę. Staniecie się, jak mawiał bł. Stefan Wyszyński – jak orły: ptaki wolne, odważne, niezależne, mądre i szlachetne, a nadto potężne. Stawajcie się więc potężni, potęgą mądrości, wartości, dobra, prawdy i piękna – zakończył rektor UKSW.

O prawdziwy dialog i intelektualną rzetelność

List z życzeniami do społeczności UKSW skierował prezydent RP Karol Nawrocki. W przesłaniu odczytanym przez Doradcę Prezydenta RP prof. Dariusza Dudka, podkreślił, że szkoły wyższe powinny pozostać bastionem wolności słowa i badań naukowych, ośrodkami, z których promieniuje kultura „prawdziwego dialogu” i „intelektualnej rzetelności”.

– Początek Roku Akademickiego jest uroczystym przejściem w intensywny tryb pracy, który nigdy się nie kończy, bo jest zarazem pasją, powołaniem, drogą przynoszącą radość i spełnienie. To spotkanie kadry naukowo-dydaktycznej i studentów ma też inny wymiar – przypomina, że razem tworzą universitas, wspólnotę złączoną wyznawaniem tych samych ideałów, wierną etosowi akademickiemu. Stanowią państwo intelektualną elitę, w której my, Polacy, pokładamy wielkie nadzieje i dysponują wielką siłą, jaką jest wiedza. Jednocześnie biorą odpowiedzialność za sposób korzystania z tej siły. Dlatego wspólnota akademicka powinna łączyć wszystkich, którzy sine ira et studio – dosłownie „bez gniewu i namiętności”, tj. bezstronnie zmierzają do ustaleń pewnych, zgodnych z faktycznym stanem rzeczy – pisał w liście prezydent Karol Nawrocki, deklarując otwartość na sugestie środowiska akademickiego w kwestii zmian w ustawodawstwie dotyczącym rozwoju, finansowania wyższych uczelni oraz międzynarodowej promocji polskich uczelni i badań naukowych.

Wicemarszałek Senatu Michał Kamiński wyraził radość z faktu, że Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego wybiera coraz więcej studentów „ożywionych duchem mądrego patriotyzmu”, z nadzieją, że będą mieli odwagę bycia obywatelami, polegającą na „nazywaniu rzeczy po imieniu”.

Elżbieta Lanc, radna województwa mazowieckiego, nazwała nasz Uniwersytet „najbardziej przyjazną Uczelnią”, w której mimo niżu demograficznego wciąż przybywa studentów.

Immatrykulację nowo przyjętych studentów i doktorantów Uniwersytetu przeprowadziła dr hab. Anna Fidelus, prof. ucz., prorektor ds. studenckich i kształcenia.

Ślubowanie złożyli studenci reprezentujący wszystkie kierunki kształcenia na UKSW oraz doktoranci, którzy osiągnęli najlepsze wyniki w rekrutacji do Szkoły Doktorskiej UKSW.

Po ślubowaniu głos zabrali: przewodnicząca Samorządu Studentów Wiktoria Zwolińska i przewodniczący Samorządu Doktorantów Łukasz Sitkowski.

Era punktów i rankingów

W wykładzie zatytułowanym „Dewaluacja czy transformacja nauki. O kryteriach wybitności i ich skutkach ubocznych” przewodniczący Rady Uczelni i przewodniczący Rady Doskonałości Naukowej, prof. Bronisław Sitek, zastanawiał się, jaką miarą należy mierzyć sukces naukowy i jaki powinien być „uczciwy i mądry” system nauki, który promuje „odkrywczość, a nie tylko liczby”.

– Czy możliwe jest takie ukształtowanie kryteriów wybitności, aby promować prawdziwe odkrycia i prace przełomowe, a równocześnie nie zniechęcać młodych i nie wypaczać etosu badacza? Czy potrafimy mierzyć to, co naprawdę ważne, nie sprowadzając nauki do wyścigu po liczby? – pytał prof. Bronisław Sitek, zwracając się do zebranych podczas inauguracji roku akademickiego.

Przewodniczący Rady Doskonałości Naukowej podkreślił, że w dobie bezprecedensowego rozkwitu badań i ogromnej liczby publikacji pojawiają się wątpliwości, czy „pogoń za wskaźnikami” nie obniża „jakości i etosu badań”. Przypomniał zebranym, że minęły już czasy, w których ocena dorobku opierała się na reputacji, opinii środowiska i przełomowych odkryciach, bez formalnych rankingów.

Zaznaczył, że odkąd najważniejszym kryterium oceny dorobku, decydującym o etatach, awansach i stypendiach, stała się liczba publikacji w prestiżowych czasopismach oraz zdolność do pozyskiwania grantów badawczych, nauka wkroczyła w „erę punktów i rankingów”. Przyznał, że w środowisku naukowym utrwaliła się mentalność „publikuj albo giń”, zaś stosowana w ostatnich dziesięcioleciach formalna ewaluacja pracy naukowców okazała się pułapką.

Prof. Bronisław Sitek zauważył, że wyścig stał się celem samym w sobie, zaś jakość prowadzonych pod presją coraz bardziej wyśrubowanych oczekiwań badań naukowych zeszła na dalszy plan, co owocuje niewiarygodnymi publikacjami i otwiera drogę do nieuczciwych działań „napędzanych żądzą awansu”. Mroczną stronę „wyścigu po punkty” nazwał profesor „wybitnością na skróty”, za cenę rezygnacji z rzetelności i przedwczesnego wypalenia zawodowego. Wyraził przy tym żal, że kształcenie studentów i popularyzacja nauki, jako nie liczące się w rankingach, utraciły prestiż, z czym wiąże się zanik tradycyjnej roli uczonego jako nauczyciela i mentora.

Autor bez twarzy a wiarygodność nauki

Przyznał, że zastosowanie sztucznej inteligencji stanowi pokusę, ale też niesie ryzyko generowania i rozpowszechniania treści fałszywych. Już dziś, mówił prof. Bronisław Sitek, naukowcy zastanawiają się, czy sztuczna inteligencja to tylko nowy, zaawansowany edytor, czy już „autor bez twarzy”, który podważa wiarygodność nauki. Nadzieję na zmianę upatruje profesor w działaniach na skalę międzynarodową czołowych instytucji naukowych, prowadzących do upowszechniania wyników badań i zmiany zasad oceny badań, uwzględniających przede wszystkim ich merytoryczną wartość. Prelegent przywołał również wprowadzone w polskim systemie ewaluacji zmiany, które pozwolą naukowcom skupić się na jakości.

– Wprowadzenie liczbowych kryteriów wybitności umożliwiło zarządzanie globalnym przedsięwzięciem, jakim jest współczesna nauka, z drugiej strony ta transformacja niesie ryzyko dewaluacji wartości nauki – mówił prof. Bronisław Sitek. – Nauka może stracić to, co najcenniejsze: rzetelność, głębię, czas na refleksję i odkrywczość. Przyszłość zależy od tego, czy potrafimy znaleźć nowy, lepszy balans między mierzalnymi wskaźnikami a niemierzalną istotą nauki – ciekawością, kreatywnością i pożytkiem dla świata.

Przewodniczący Rady Doskonałości Nauk podkreślił, że wybitność nie daje się sprowadzić do prostego algorytmu i że czasem jeden artykuł napisany dekadę temu przynosi większy postęp niż sto przeciętnych rocznie, a system powinien to rozpoznać. W przeciwnym razie ilość wypiera jakość.

Studentom udzielił kilku wskazówek, jak być wybitnym „po swojemu”. Wśród kluczowych zasad wymienił ciekawość, rzemiosło i uczciwość, a co za tym idzie – „zero zapożyczeń bez cudzysłowu” i „zero AI bez weryfikacji”.

– Wybierzcie jeden ważny problem, znajdźcie mentora, załóżcie mały zespół i zróbcie pierwszy, konkretny projekt. Zacznijcie już dziś. To tak wygląda transformacja, która nie czeka na reformy, ale jest w Waszych rękach – mówił prof. Bronisław Sitek. – Miara wybitności to nie „ile opublikujesz do czerwca?”, tylko „czego się nauczysz i komu to się przyda?”. Zadawajcie trudne pytania, dbajcie o rzetelność i współpracę – zaapelował przewodniczący Rady Doskonałości Nauk.

Zostawić znak, wskazać drogę

Na koniec uroczystości abp Adrian Galbas wyraził nadzieję, że trudności, jakie w dzisiejszych czasach przeżywa środowisko akademickie, nie zgaszą pragnienia poszukiwania prawdy w sposób „wolny i radosny”. Wyraził pragnienie, by ten, kto naucza, był – zgodnie z łacińskim znaczeniem słowa insenire – kimś, kto zostawia znak w życiu tego, kogo prowadzi, kimś, kto pokazuje mu drogę, drogę, którą pokonuje z nim razem, aby pozwolić mu na samodzielne poszukiwanie.

– Chodzi właśnie o radosne poszukiwanie prawdy w wolności, a nie tylko o dostarczanie wiedzy. Życzyłbym wam, by na uczelniach było coraz więcej „zostawiaczy znaków”, dla których sztuczna inteligencja nie będzie konkurencją i przed którymi skapituluje – mówił abp Galbas. – Nie dajcie się nabrać na kłamstwo ubrane w szaty prawdy. Kłamstwo was zniewoli, a prawda was wyzwoli.