Reklama

Niedziela Kielecka

Dzień Judaizmu w Kielcach

Konferencja naukowa w Wyższym Seminarium Duchownym „Katolicy i Żydzi, relacje religijne i społeczne w kontekście historycznym Kielecczyzny”, zorganizowana 14 stycznia, była głównym obchodem 19. Dnia Judaizmu w Kielcach

Niedziela kielecka 5/2016, str. 7

[ TEMATY ]

Dzień Judaizmu

T.D.

Dzień Judaizmu, konferencja naukowa w WSD

Dzień Judaizmu, konferencja naukowa
w WSD

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ciekawy dobór tematów, oscylujących wokół spraw kultu, religii i wspólnej, momentami trudnej historii obu społeczności na Kielecczyźnie zdecydowały o powodzeniu przedsięwzięcia. Ks. dr hab. Przemysław Kantyka, profesor KUL, monitorujący przebieg obrad zauważył, że rok 2016 jest dla Kielc szczególny ze względu na 60. rocznicę Pogromu Żydów w Kielcach, co także inspiruje do głębszego prześledzenia wielu aspektów relacji.

Jezus i Maryja byli Żydami

Pierwsza część konferencji dotyczyła głównie zagadnień teologiczno-religijnych, druga – historycznych i społecznych. Teologiczne uzasadnienie modlitwy chrześcijan za Żydów przedstawił ks. prof. dr hab. Łukasz Kamykowski (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie). Szczególną rolę przypisał Soborowi Watykańskiemu II, który zainspirował stopniowy nawrót do modlitwy wstawienniczej za cały świat. – Zaczęto czynić kroki, aby modlitwę za Żydów w Wielki Piątek oczyścić z negatywnego charakteru, jako winnych śmierci Jezusa – mówił ks. Kamykowski. Dodał, że nie ma powodów, by modlić się za nich jako „zaślepionych”; przypomniał, że pierwszy Kościół pamiętał, iż Maryja, Jezus i pierwsi jego członkowie to w znakomitej większości byli Żydzi, z czasem z tą pamięcią stawało się gorzej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Modlitwa Pańska

Reklama

– Dlaczego Jezus skorzystał z unikatowego w Jego czasach słowa „Abba” (tłumaczonego jako tato, tatuś), którego nie stosowano w modlitwie? Uczynił tak, ponieważ miał głęboką relację ze swoim Ojcem. Paweł pisze w Liście do Galatów, że owa relacja jest możliwa także i dzisiaj: „jesteśmy synami Bożymi w Chrystusie”. Jeżeli tak jest, to rodzi się pytanie, czy Izraelici mogą się w ten nurt także włączyć? Kwestia pozostaje otwarta, to przyczynek do dyskusji – mówił ks. dr Tomasz Siemieniec (WSD Kielce, KUL), analizując ciekawy temat: „Czy «Ojcze nasz» może być potraktowane jako modlitwa żydowska? Czy Żydzi mogą mówić z nami «Ojcze nasz»?”. Ks. Siemieniec prześledził kompozycję Modlitwy Pańskiej w oparciu o literaturę żydowską – nie tylko Biblię, także o teksty aramejskie, apokryfy czy poezję semicką. Podkreślił swoisty rytm, powtarzanie dźwięków, zestawianie skrajnych rzeczywistości (niebo – ziemia) – typowe dla tamtej literatury. Z kolei o odmienności Jezusowej modlitwy decyduje m.in. jej „oszczędność” w opisowe ozdobniki, co sprawia, ze staje się ona „propozycją na czasy ostateczne”. Analizował także prośbę o dar chleba („naszego powszedniego…”) i zwrot o „wodzeniu na pokuszenie”. W prośbie o uświęcenie imienia Boga dostrzegł zarazem przestrzeń wspólnej modlitwy. – Możemy modlić się o to, aby Bóg uczynił nas znowu jednością i uświęcał w ten sposób swoje Imię. Jak to zrobi, pozostaje tajemnicą – mówił ks. Siemieniec.

Elementy kultyczne

Elementy kultyczne judaizmu w liturgii chrześcijan omówił ks. prof. dr hab. Andrzej Żądło (Uniwersytet Śląski). Za „klasyczne przykłady zapożyczeń”, których dokonał Jezus – w końcu „praktykujący Nazarejczyk”, uznał m.in. Ostatnią Wieczerzę – bliską wieczerzy paschalnej, czy liczne elementy liturgii synagogalnej w liturgii chrześcijańskiej. Była mowa o popularności psalmów w Kościele, podobieństwach w postawie celebransa, gestach, w liturgicznym sposobie liczenia czasu w odniesieniu do świąt, w niektórych formach błogosławieństwa czy wykorzystaniu zwrotów typu „Amen”, Alleluja”, „Hosanna” i in.

Historia i społeczeństwo

Drugą część spotkania zdominowały wątki historyczno-społeczne. Relacje społeczności polskiej i żydowskiej na Kielecczyźnie w latach 1918-1939 przedstawił kielecki historyk dr hab. Jerzy Gapys, profesor UJK, natomiast o społeczności katolickiej i żydowskiej na Kielecczyźnie wobec zagrożeń i wyzwań lat powojennych 1945-1947 mówił ks. dr Tomasz Gocel. – Relacje pogarszały się wraz z utrwalaniem się ustroju komunistycznego w Polsce i nadreprezentacją Żydów na wyższych stanowiskach państwowych oraz nieasymilowaniem się z otoczeniem – podkreślał.

Reklama

Na konferencji podjęto także trudny temat pogromu kieleckiego w świetle wybranej literatury, który zatytułowano „Od poszukiwania prawdy do bezdroży nauki”. To zagadnienie omówił dr Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki, z Instytutu Pamięci Narodowej Delegatura w Kielcach, charakteryzując szereg źródeł wątpliwych merytorycznie i niepewnych pod względem ich oryginalności. Zdaniem badacza, czerpanie z tego typu archiwaliów zaciążyło nad stanem badań o pogromie. Historyk zrzucił m.in. Janowi Tomaszowi Grossowi korzystanie w „Strachu” z falsyfikatów pamiętników czy materiałów archiwalnych wyprodukowanych przez aparat represji oraz brak wskazywania źródeł.

Miłosierni Samarytanie

Z kolei dr Mateusz Szpytma z krakowskiego oddziału IPN podjął temat „Miłosiernych Samarytan II wojny światowej” – mówił o Polakach ratujących Żydów – na przykładzie rodzin Ulmów i Baranków. Podkreślił, że heroiczne postawy tak wielu Polaków są głosem w dyskursie naukowym oraz przeciwwagą dla upublicznianych w świecie opinii o „polskich obozach śmierci”. Szpytma przypomniał także genezę oraz cel powstania Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów z Markowej, a także mniej znaną historię pięcioosobowej rodziny Baranków spod Miechowa, którzy 15 marca 1943 r. ponieśli śmierć z rąk Niemców, podobnie jak czterech ukrywających się u nich Żydów.

Organizatorami konferencji byli: Wyższe Seminarium Duchowne w Kielcach, Diecezjalna Rada Ekumeniczna, Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach, Instytut Ekumeniczny Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.

2016-01-28 10:11

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Łódź: Radość Szabatu przy wspólnym stole - łódzkie obchody XXIII Dnia Judaizmu

[ TEMATY ]

Łódź

abp Grzegorz Ryś

Dzień Judaizmu

Ks. Paweł Kłys

W namiocie ustawionym przy ul. Zachodniej 54/56 – gdzie znajdowała się przed laty wybudowana przez łódzkich fabrykantów Synagoga zwana Synagogą „Wilker szul” - odbyła się druga część łódzkich obchodów XXIII Dnia Judaizmu zatytułowana Radość Szabatu.

Na środku namiotu został ustawiony stół, na którym znalazły się chałka oraz wino, a także inne potrawy przypisane na Szabat przez prawo żydowskie. Dookoła stołu ustawiono krzesła dla uczestników spotkania.
CZYTAJ DALEJ

Loreto: siostry nazaretanki odznaczone przez IPN

2025-07-17 19:18

[ TEMATY ]

nazaretanki

gen. Władysław Anders

Loreto

Vatican Media/polovers.it

Siostry nazaretanki z Loreto, odznaczone złotym medalem Reipublicae Memoriae Meritum

Siostry nazaretanki z Loreto, odznaczone złotym medalem Reipublicae Memoriae Meritum

Wspólnota sióstr nazaretanek z Loreto odebrała złoty medal Reipublicae Memoriae Meritum, przyznany całemu zgromadzeniu zakonnemu przez Instytut Pamięci Narodowej. To wyraz uznania m.in. za wieloletnią opiekę nad loretańskim Cmentarzem Żołnierzy Polskich, którą sprawowały w odpowiedzi na osobistą prośbę gen. Władysława Andersa.

Wręczenie odznaczenia siostrom nazaretankom ze wspólnoty w Loreto odbyło się na zakończenie Mszy św., sprawowanej w 81. rocznicę wyzwolenia Ankony przez żołnierzy 2. Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa. To m.in. z bohaterską ofiarą „Andersowców”, którzy polegli w regionie Marche w czasie 2 wojny światowej związana jest posługa sióstr ze Zgromadzenia Najświętszej Rodziny z Nazaretu, doceniona dziś przez Instytut Pamięci Narodowej.
CZYTAJ DALEJ

O. Dariusz Kowalczyk SJ: démarche MSZ-u do Watykanu pełen błędów, nieścisłości i manipulacji

2025-07-17 20:23

[ TEMATY ]

Watykan

Ministerstwo Spraw Zagranicznych

nota

Red.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych, na którego czele stoi Radosław Sikorski, przekazało Stolicy Apostolskiej notę zatytułowaną: „Démarche w sprawie krzywdzącej i wprowadzającej w błąd treści kazania bp. Wiesława Meringa oraz wypowiedzi bp. Antoniego Długosza”. Ten dwustronicowy tekst, noszący datę 14.07.2025, jest pełen błędów, nieścisłości i manipulacji. Wygląda, jakby pisał go ktoś w pośpiechu, pod wpływem emocji i w ideologicznym zacietrzewieniu, a jednocześnie ktoś po prostu niekompetentny - pisze w komentarzu dla KAI o. Dariusz Kowalczyk SJ - profesor teologii dogmatycznej na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie.

Démarche cytuje kilka wypowiedzi jedynie bpa Meringa, po czym stwierdza: „Takie wypowiedzi biskupów, którzy działając jako przedstawiciele Konferencji Episkopatu Polski i tym samym reprezentujący Kościół katolicki […] oczerniają rząd”. Jeśli się pisze: „takie wypowiedzi biskupów”, to wcześniej należałoby zacytować także bpa Długosza. Dużo większym błędem jest zrobienie z obydwu biskupów przedstawicieli KEP. Otóż to nie jest tak, że każdy biskup wypowiadając się publicznie reprezentuje KEP jako całość. KEP ma swoje struktury i procedury, których używa, by wypowiedzieć się oficjalnie jako KEP. Biskupi Mering i Długosz dotknęli bieżących spraw społeczno-politycznych na własną odpowiedzialność, aktualizując w ten sposób Społeczną Naukę Kościoła. Wielu Polaków jest im wdzięcznych za te słowa, choć trzeba przyjąć do wiadomości, że są także tacy, w tym katolicy, którzy mają inne opinie. W każdym razie nie ma to nic wspólnego z „oczernianiem rządu”. To po prostu krytyczne, podjęte w trosce o dobro wspólne, odniesienie się do działań rządu, do czego biskupi mają prawo jako biskupi i jako obywatele Rzeczpospolitej Polskiej.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję