Reklama

Niedziela Rzeszowska

Polskie pieśni adwentowe

Niedziela rzeszowska 50/2017, str. 6

[ TEMATY ]

adwent

Lisa/fotolia.com

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Adwent jest czasem przygotowania na Boże Narodzenie. Racją i światłem tego okresu jest przybliżająca się z każdym dniem pamiątka narodzin Chrystusa w ubogiej betlejemskiej stajni. W kulturze i religijności polskiej był to okres skupienia, prawdziwego, żarliwego, cierpliwego czekania na Kogoś najważniejszego.

Adwent był w dawnej Polsce okresem prawdziwie pokutnym. Liczne relacje to potwierdzają. W każdy piątek i w środę zakładano sobie post ścisły. Często poszczono także w soboty. W ciągu tych czterech tygodni do minimum ograniczano nawet spożywanie tłuszczów, nie wspominając już o mięsie. Nie można było urządzać wesel ani wiejskich zabaw. Na tym tle lepiej zrozumiemy poranną Mszę św. ku czci Najświętszej Maryi Panny. Cała świątynia pogrążona w ciemności, tylko przy ołtarzu chybotliwe światło rzucane przez świece. Kapłan odprawiający Najświętszą Ofiarę po łacinie i powtarzające się słowa Rorate coeli – staropolskie roraty. Lud śpiewający pieśni adwentowe.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Dawne pieśni adwentowe zadziwiają nas swoją teologiczną głębią i pięknem poetyckiego języka. Jeśli chcemy dotrzeć – mimo tego potwornego zgiełku współczesnego świata – do staropolskiej atmosfery adwentowej, możemy to uczynić przez dwa elementy, właśnie roraty i dawne pieśni. W śpiewniku Jana Siedleckiego mamy tych utworów kilkanaście. Dzielą się one wyraźnie na dwie grupy. Grupę pierwszą nazywam wołaniem o Zbawiciela, zaś grupa druga to niezwykły krąg zwiastowania. Pieśni te wyznaczają dwie wielkie domeny treściowe Adwentu, najpierw jest to żarliwa modlitwa, aby się Ojciec zlitował, a później jakże radosne już rozważanie tajemnicy Wcielenia przez przybliżenie motywu zwiastowania: Archanioł Boży Gabryjel posłan do Panny Maryjej.

Najpierw omówimy krótko grupę pierwszą. Grupa ta wyraźnie łączy się z ciemnością nocy grudniowej. Noc ta odpowiada długiej nocy w dziejach ludzkości, kiedy była ona pogrążona w ciemnościach grzechu. Dlatego żarliwie człowiek woła o Zbawiciela. Metaforycznie jest to ujmowane jako wielka prośba, aby niebiosa zesłały rosę. Ta życiodajna rosa, ten zbawienny deszcz to Mesjasz – Jezus. W tych pieśniach często przywołuje się motyw grzechu, nocy, Bożego zagniewania.

Z XVII wieku pochodzi piękna pieśń Spuśćcie nam na ziemskie niwy. Jej tekst najlepiej oddaje modlitewną tęsknotę człowieka pogrążonego w grzechu za Zbawicielem. Pierwsza strofa ukazuje ciężki stan ludzkości, która na skutek swoich grzechów została przeklęta od Pana Boga;

Spuśćcie nam na ziemskie niwy
Zbawcę z niebios, obłoki.
Świat przez grzechy nieszczęśliwy
Wołał w nocy głębokiej.
Gdy wśród przekleństwa od Boga
Czart panował, śmierć i trwoga
A ciężkie przewinienia
Zamkły bramy zbawienia.

Strofy następne są już radosne, bo mówią o tym, że Ojciec się zlitował nad nędzną ludzi dolą. Właśnie archanioł Gabriel przychodzi do Maryi i zwiastuje jej radosną wieść o Zbawicielu.

Reklama

Nieco późniejsza jest pieśń Niebiosa, rosę spuśćcie nam z góry. Znów mamy tu wielką, błagalną modlitwę o przyjście Zbawiciela. Utwór ten składa się z pięciu zwrotek, a każda zaczyna się od metaforycznej prośby Niebiosa, rosę spuśćcie nam z góry. Sprawiedliwego wylejcie, chmury. Druga część strofy pierwszej i trzeciej jest dopełnieniem poprzedniej prośby. Te nowe błagania układają się w kunsztowny poetycki cykl; prosimy zatem: O, wstrzymaj, wstrzymaj swoje zagniewanie. I grzechów naszych zapomnij już, Panie (strofa 1), O, spojrzyj, spojrzyj na lud Twój stroskany. I ześlij Tego, co ma być zesłany (3).

Wielki kunszt poetycki widać w tłumaczeniach siedmiu wielkich antyfon śpiewanych w okresie bezpośrednio poprzedzającym Boże Narodzenie. Niezwykłe błaganie o Zbawcę jest najpierw zawarte w pięknych metaforach określających Boga, który ma przyjść, a potem w powtarzającym się błaganiu przybądź. Oto pierwsza antyfona O, Sapientia: Mądrości, która z ust Bożych wypływa. Wszystko urządzasz, zewsząd cel dobywasz. Przybądź i naucz nas dróg roztropności. Wieczna Mądrości. Jeszcze kilka określeń Boga z tych antyfon: O, Adonai, Wodzu Izraela; Korzeniu Jesse, Tyś chorągwią ludów; Kluczu Dawidów, Izraela Boże; O, Wschodzie ranny, światło wiekuiste; Królu narodów, Tyś ich upragnieniem; Emanuelu, Królu, Prawodawco. I za każdym razem wielka prośba przybądź!

Z XVI wieku pochodzi polskie tłumaczenie wspaniałej pieśni adwentowej, ułożonej przez świętego Ambrożego w IV wieku, zatytułowanej Creator alme: Stworzycielu gwiazd świecących, Wieczne światło nas wierzących, Zbawicielu wszystkich ludzi, Niech Cię głos pokornych wzbudzi.

Pieśń tę zaliczamy również do kręgu pierwszego adwentowych śpiewów. Najpokorniej, najpiękniej jak potrafimy wołamy o Zbawcę. Polski Adwent ma zatem głęboki sens religijny i kulturowy.

2017-12-06 13:42

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

W kolejce po miłość

Niedziela Ogólnopolska 51/2013, str. 36

[ TEMATY ]

adwent

GRAZIAKO/Niedziela

Wszyscy kochamy Boże Narodzenie. Zwyczaje świąteczne tak nas jednak absorbują, że tracimy z oczu Boga, który na świat przychodzi. Zamiast ciszy Adwentu – słuchamy kolęd. Zamiast czekać na Wigilię „objadamy się” wrażeniami i marzeniami. Zatrzymaj się! Tylko w ciszy Bóg przemawia. Usłysz Jego głos, a święta, gdy wreszcie nadejdą, będą naprawdę świętami
CZYTAJ DALEJ

Nowenna do św. Szarbela

[ TEMATY ]

św. Charbel

św. Charbel Makhlouf

Szarbel Makhlouf

św. Szarbel

Mat.prasowy

Nowennę można rozpocząć w dowolnym czasie. Uroczyście jest odprawiana w klasztorze w Annai jako przygotowanie do trzeciej niedzieli lipca, głównej uroczystości poświęconej świętemu Szarbelowi, na pamiątkę jego święceń kapłańskich 23 lipca 1859 roku.

Przedstawiajmy swe intencje miłosiernemu Bogu za wstawiennictwem świętego Szarbela. Odprawiających ją zachęca się do codziennej Komunii Świętej.
CZYTAJ DALEJ

Zimbabwe: duchowe wsparcie klarysek dla cierpiących

2025-07-25 18:30

[ TEMATY ]

klaryski

Zimbabwe

archiwum Sióstr Klarysek, Waterfalls, Zimbabwe/Vatican Media

Siostry klaryski z Waterfalls w Zimbabwe

Siostry klaryski z Waterfalls w Zimbabwe

Klaryski z Zimbabwe, choć są mniszkami klauzurowymi i w dużej mierze są niewidoczne, po cichu kształtują życie otaczających je ludzi przez modlitwę kontemplacyjną.

W świecie zranionym przez przemoc, niezrozumienie i niesprawiedliwość Zakon Ubogich Sióstr Świętej Klary w Zimbabwe dokonuje znaczących zmian w życiu wielu ludzi. Prowadząc ukryte życie modlitwy kontemplacyjnej, siostry wywierają głęboki wpływ na ludność tego afrykańskiego kraju.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję