Reklama

Niedziela Lubelska

Unici na Górze Chełmskiej

Niedziela lubelska 6/2018, str. III

[ TEMATY ]

unici

Tadeusz Boniecki

Liturgię sprawował ks. Bogdan Pańczak (pierwszy z lewej)

Liturgię sprawował ks. Bogdan Pańczak (pierwszy z lewej)

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W dawnej katedrze unickiej na Górze Chełmskiej została odprawiona Msza św. w obrządku greckokatolickim. Modlitwie w rocznicę śmierci Błogosławionych Męczenników Podlaskich z Pratulina przewodniczył ks. Bogdan Pańczak. Wierni, którzy w styczniowy wieczór przybyli do bazyliki Mariackiej, już po raz 15. mieli okazję do zapoznania się z bogactwem tradycji Kościoła Wschodniego oraz jego oryginalną liturgią. Zachwycały uroczyste śpiewy w wykonaniu chóru greckokatolickich kleryków studiujących w seminarium w Lublinie. W homilii ks. Bogdan Pańczak nawiązał do męczeństwa unitów w Pratulinie.

– 13 prostych wieśniaków zginęło, broniąc swojej świątyni przed przekazaniem jej Kościołowi prawosławnemu. Za wierność wierze oddali życie – mówił. Kaznodzieja przypomniał również tragiczne losy Kościoła greckokatolickiego na ziemiach polskich oraz jego współczesne odrodzenie. Mówił o trudnościach, z jakimi boryka się współczesny Kościół greckokatolicki za naszą wschodnią granicą. Wyraził nadzieję, że męczeństwo unitów pratulińskich przyniesie owoce w postaci zjednoczenia chrześcijan. Na zakończenie Liturgii podziękował ks. Andrzejowi Sternikowi, proboszczowi parafii Mariackiej, oraz wiernym za możliwość wspólnej modlitwy w bazylice chełmskiej.

Jednym z najwybitniejszych biskupów chełmskiej diecezji greckokatolickiej był Porfiriusz Skarbek Ważyński (1730 – 1804). Pochodził ze znanej w Rzeczypospolitej rodziny szlacheckiej. W wieku 18 lat wstąpił do bazyliańskiego klasztoru Świętej Trójcy w Wilnie. Jako wyjątkowo zdolny został wysłany na studia do Rzymu, a później zajmował się kształceniem innych. Z czasem został powołany na urząd generała zakonu, a w 1780 r. został biskupem. 10 lat później król Stanisław August powołał go na tron biskupi w Chełmie. Zasłynął tu jako gorliwy kapłan i patriota zatroskany o sprawy ojczyzny. W 1791 r. wydał list polecający odprawianie w diecezji nabożeństw z okazji uchwalenia Konstytucji 3 maja; gościł Tadeusza Kościuszkę. Po rozpoczęciu insurekcji aktywnie włączył się do ruchu niepodległościowego; wraz z okoliczną szlachtą i mieszczaństwem proklamował przystąpienie do powstania. Po utworzeniu komisji porządkowej ziemi chełmskiej został jej przewodniczącym; był to jedyny przypadek podczas insurekcji, gdy na czele świeckich władz powstańczych stał unicki duchowny. Po upadku powstania bp Ważyński skupił się na sprawach związanych z zarządzeniem pomniejszonej przez zaborców diecezji, m.in. zorganizował kilkanaście synodów duchownych diecezji chełmskiej. Zmarł 9 marca 1804 r. i został pochowany w podziemiach katedry. Diecezja unicka przetrwała aż do 1875 r., co było ewenementem na ziemiach zaboru rosyjskiego.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2018-02-07 13:42

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Dramatyczne losy unitów

Niedziela podlaska 35/2024, str. IV

[ TEMATY ]

unici

Michał Rząca

Kościół zabytkowy w Gródku, pierwotnie unicki (XVIII wiek)

Kościół zabytkowy w Gródku, pierwotnie unicki (XVIII wiek)

Na początku roku minęła 150. rocznica śmierci podlaskich unitów, którzy zginęli w Pratulinie i Drelowie z rąk rosyjskich żołnierzy, broniąc swych świątyń. Rocznica ta nie została zapomniana. Archiwum Państwowe w Siedlcach przygotowało wystawę „Unici Podlascy 1874-2024” autorstwa historyka regionalisty Bogusława Niemirki.

Wystawa w pierwszej kolejności trafiła na tereny powiatu Sokołów Podlaski. Świadomym zamysłem autora była prezentacja wystawy w Gródku nad Bugiem, skąd pochodził Józef Gawryluk, autor zamieszczonego poniżej cytatu ze Wspomnień unity opublikowanych w 1933 r.: „Urodziłem się we wsi Gródek nad Bugiem gmina Jabłonna. Ojca mego Emiliana, Moskale prześladowali jako „miatieżnika”, zwłaszcza podczas tępienia Unji na Podlasiu...”
CZYTAJ DALEJ

“Chrystus spowity całunem” wystawiony w Rzymie

2025-04-18 22:00

[ TEMATY ]

Rzym

Chrystus spowity całunem

niezwykła rzeźba

Włodzimierz Rędzioch

“Chrystus spowity całunem”

“Chrystus spowity całunem”

W samym sercu Neapolu, w Kaplicy Sansevero znajduje się jedna z najbardziej niezwykłych rzeźb jaką kiedykolwiek wykuto w marmurze – to „Chystus spowity całunem” („Cristo Velato”). Jej twórcą jest włoski rzeźbiarz Giuseppe Sammartino, który skończył swoje dzieło w 1753 r. Ludziom trudno było uwierzyć, że można było z twardego marmuru „wydobyć” przezroczysty całun, który lekko pokrywał ciało zmarłego Chystusa. Ponieważ zleceniodawcą rzeźby był książe Raimondo di Sangro, sławny alchemik, powstała legenda, że całun powstał w alchemicznym procesie „marmoryzacji” tkaniny.

Warto dodać, że w okresie późnego baroku Sammartino był jednym z najwybitniejszych włoskich rzeźbiarzy – pracował w Neapolu, tworząc rzeźby o tematyce religijnej, a Chrystus z kaplicy Sansevero jest jego najsłynniejszym dziełem.
CZYTAJ DALEJ

500 paczek trafiło do najuboższych

2025-04-19 12:30

Marzena Cyfert

Poświęcenie darów dla ubogich

Poświęcenie darów dla ubogich

Abp Józef Kupny pobłogosławił w Wielką Sobotę 500 paczek dla ubogich. Przygotowane one zostały przez wrocławską Caritas ze środków przekazanych przez wiernych archidiecezji.

– Nasze akcje angażują bardzo wielu ludzi, aby te działania pomocowe były przeprowadzone sprawnie, dokładnie i docelowo trafiły do najbardziej potrzebujących. Dzisiaj zostanie rozdanych 500 paczek, poświęconych przez naszego metropolitę, dla naszych podopiecznych, którzy korzystają na co dzień z łaźni i kuchni – mówił ks. Dariusz Amrogowicz, dyrektor wrocławskiej Caritas.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję