Reklama

Kościół nad Odrą i Bałtykiem

Pomnik Ofiar Nacjonalizmu zadośćuczynieniem

9 lutego 2019 r., po długich latach oczekiwań i twórczej pracy nad prawdą historyczną, na szczecińskim Cmentarzu Centralnym odsłonięty został uroczyście Pomnik Ofiar Nacjonalistów Ukraińskich 1939-1947”. Jednym z inicjatorów budowy tego obelisku było Stowarzyszenie „Kresy Wschodnie Dziedzictwo i Pamięć”. Poprosiliśmy Prezesa tegoż Stowarzyszenia Jerzego Mużyłę o przybliżenie kontekstu budowy tego tak ważnego pomnika dla historii naszego narodu

Niedziela szczecińsko-kamieńska 8/2019, str. III

[ TEMATY ]

wywiad

Damian Stawierej

Prezes Jerzy Mużyło przedstawia koncepcję budowy pomnika podczas kresowego spotkania w Pacholętach

Prezes Jerzy Mużyło przedstawia koncepcję budowy pomnika podczas kresowego spotkania w Pacholętach

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ks. Robert Gołębiowski: – Panie Prezesie, przybliżmy ten tragiczny wymiar zbrodni, które dokonały się na Kresach Wschodnich, jak głosi inskrypcja pomnika w latach 1939-1947”.

Reklama

Jerzy Mużyło: – W polskiej przestrzeni historycznej nieco zawężamy wymiar zbrodni, które dotknęły nasz naród tyko do tego, co działo się począwszy od 1943 r. na Wołyniu. To jest niewątpliwie najbardziej przejmujący symbol tego, co wydarzyło się na tych terenach. Jednak musimy być wierni niepodważalnym faktom, które mówią nam o tym, że już w 1939 r. pojawiały się zbrodnie nacjonalistów na polskich żołnierzach. Było to spowodowane działaniami wojennymi i cofaniem się wojsk polskich przed hitlerowcami na tereny obecnej Ukrainy. Historia odnotowuje bardzo dużo krwawych opisów kaźni naszych żołnierzy łącznie z tym, że po wielodniowych wędrówkach, gdy pragnęli odpocząć w jakiś skromnych warunkach w szopach, bywali podpalani i ginęli w strasznych cierpieniach. Musimy przypomnieć sobie, że w 1942 r. powstała Ukraińska Powstańcza Armia – formacja zbrojna stworzona przez frakcję banderowską Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Przy wsparciu miejscowej ludności ukraińskiej rozpoczęła masową akcję przeciwko Polakom. Największą falę zbrodni, zwaną rzezią wołyńską, zapoczątkowały mordy dokonanie 11 i 12 lipca 1943 r. w około stu miejscowościach powiatów włodzimierskiego, stanisławowskiego, horochowskiego, tarnopolskiego i lwowskiego. Według szacunków polskich historyków, ukraińscy nacjonaliści zamordowali w latach 1943-45 na Wołyniu i w Galicji Wschodniej ok. 100 tys. Polaków: 40-60 tys. zginęło na Wołyniu, 20-40 tys. w Galicji Wschodniej, co najmniej 4 tys. na terenie dzisiejszej Polski. W latach 1944-47 UPA walczyła zarówno z polskim narodowym podziemiem antykomunistycznym, jak i z oddziałami Ludowego Wojska Polskiego. UPA próbowała blokować przesiedlenia Ukraińców do Związku Sowieckiego: niszczono tory kolejowe, mosty, organizowano zasadzki na oddziały wojskowe prowadzące akcję przesiedleńczą. Dochodziło do zbrodni popełnianych przez UPA na żołnierzach, a także cywilnej ludności polskiej. To jest oczywiście bardzo skrótowy opis tego, co wydarzyło się w ciągu tych ośmiu lat, które upamiętniliśmy pomnikiem.

– Przedstawmy więc naszym Czytelnikom symbolikę i wymowę odsłoniętego pomnika.

Reklama

– Pomnik ma przypominać o ukraińskim ludobójstwie dokonanym na Kresach Wschodnich na obywatelach polskich. Zbrodni popełnionej przez Ukraińców w sposób zorganizowany i niezwykle okrutny na najbliższych sąsiadach – Polakach. Zbrodni, w której zabijano bez wyjątku dorosłych i dzieci, niezależnie od płci, według kryterium narodowościowego. To jest ważny moment dla nas, dla potomków Kresowian i – co ważne – dla świadków, którzy jeszcze tu żyją, a to jest dla nich swoiste zadośćuczynienie. Ideą twórcy pomnika prof. Katarzyny Radeckiej była myśl, aby nie epatować tragizmem i nie wywoływać nienawiści szczególnie na cmentarzu, który jest miejscem dominacji prawdy. Dlatego dostrzegamy w fundamentalnym wymiarze pomnika zapadnięty dach, który pokazuje tragedię pewnej rodziny, która została unicestwiona, dom został spalony, a pozostał tylko i wyłącznie ten dach. Na poszyciu tego dachu zostały umieszczone nazwy miejscowości, które doświadczyły największej gehenny. W konstrukcję dachu została wtopiona urna z ziemią przywiezioną z różnych miejsc kaźni, którą poświęcił bp prof. Henryk Wejman. Natomiast abp Andrzej Dzięga przy wielu celebracjach związanych z uczczeniem szczególnie Wołynia, a później z przygotowaniami do odsłonięcia pomnika mówił nam, że ten zawalony dach pokazuje przesłanie o tym, że z tej kilkudziesięcioletniej niepamięci, z tego niebytu, wskrzesza się dar pamięci dla przyszłych pokoleń. Pamiętamy o tych tragediach ku przestrodze dla przyszłości. Mamy jeszcze w planach obok pomnika umieścić tablicę w kilku językach, która tłumaczyć będzie następnym pokoleniom kontekst historyczny.
Inicjatorem budowy pomnika jest Stowarzyszenie „Kresy Wschodnie – Dziedzictwo i Pamięć”. W inicjatywę włączyło się Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie, a szczególnie były dyrektor dr Marcin Stefaniak, który od 2012 r. wypracowywał wraz nami całą koncepcję tego pomnika.

– Panie Prezesie, przypomnijmy jeszcze merytoryczną pracę Waszego Stowarzyszenia. Czym się zajmujecie?

– Stowarzyszenie „Kresy Wschodnie Dziedzictwo i Pamięć” powstało w październiku 2014 r. i wówczas rozpoczęliśmy statutową działalność, która dotyczy zachowania pamięci o Kresach Wschodnich Rzeczpospolitej oraz upamiętnienia wkładu kresowian w historię Polski. Kultywujemy tradycje przyniesione z Kresów, uczestniczymy w wielu uroczystościach patriotycznych, organizujemy wystawy, prowadzimy działalność edukacyjną w szkołach tak, by zaszczepić w młodym pokoleniu, które kiedyś będzie decydować o naszej Ojczyźnie, prawdę historyczną o minionych pokoleniach. W ramach tej działalności drugi raz współuczestniczymy np. w konkursie: „Skąd Twój Ród”, który skierowany jest do uczniów klas siódmych, którzy w swoich pracach ukazują swoje korzenie kresowe. Bardzo gorliwie uczestniczymy również we wszystkich uroczystościach odbywających się w nowogardzkim sanktuarium św. Rafała Kalinowskiego. Szykujemy się także po sugestii abp. Andrzeja Dzięgi do stworzenia wzorcowej organizacji skupiającej w ramach jednego województwa wszystkich związanych z tematyką kresową. Poza tym przypominamy także trochę mało znaną historię 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, która obchodzi 75. rocznicę powstania.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2019-02-20 11:35

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

5 pytań do … Pana Szymona Szynkowskiego vel Sęka

[ TEMATY ]

wywiad

5 pytań do...

Archiwum prywatne

Szymon Szynkowski

Szymon Szynkowski

5 pytań do … Pana Szymona Szynkowskiego vel Sęka – sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, pełnomocnika rządu do spraw polskiego przewodnictwa w Grupie Wyszehradzkiej

Piotr Grzybowski:Panie Ministrze, zacznijmy od chyba najgorętszego dziś tematu: protestów społecznych po - w powszechnej ocenie uznanych za sfałszowane - wyborach prezydenckich na Białorusi. Czy dla naszych służb dyplomatycznych było to zaskoczeniem? Szymon Szynkowski vel Sęk: Dla nas nie było to zaskoczenie. Wiedzieliśmy, że jest niestety duże prawdopodobieństwo, że wybory nie będą przeprowadzone w sposób przejrzysty i demokratyczny, i że napotka to na opór białoruskiego społeczeństwa. Natomiast – dla nas nie, ale dla niektórych naszych zachodnich partnerów z UE myślę, że skala i długotrwałość tych protestów była zaskoczeniem. Przecież wiadomo, że wcześniejsze wybory również budziły wątpliwości, choć skala fałszerstw nie była aż tak duża, jak w przypadku tych ostatnich, więc teraz zarówno skala manipulacji, jak i skala oporu wobec manipulacji jest bardzo duża. My przyglądamy się sytuacji na Białorusi od wielu lat, więc trudno, żebyśmy w tej kwestii byli czymś zaskoczeni. PG: Czy w związku z tym MSZ ma wypracowane scenariusze, które Polska będzie realizować? SSvS: Tak, oczywiście. My nie poruszamy się tylko w sferze ogólnych deklaracji politycznych, potępiających to, co wydarzyło się w trakcie wyborów na Białorusi, czy wspierających dialog ze społeczeństwem i domagających się tego dialogu i rezygnacji z użycia siły, czy represji. To byłoby zbyt mało. My proponujemy bardzo konkretny plan działań dla Białorusi, z konkretnym finansowaniem na poziomie na razie naszego planu krajowego - ok. 12 mln euro, czyli 50 mln zł. Natomiast będziemy też proponować wspólnie z Grupą Wyszehradzką, bo w tej chwili finalizowane są uzgodnienia w zakresie propozycji tzw. Planu Marshalla, czyli czegoś, co jest nazywane Planem Marshalla dla Białorusi, takiej wielopunktowej propozycji wsparcia, która mogłaby zostać zaoferowana w sytuacji, w której na Białorusi doszłoby do demokratycznych zmian. Mowa tutaj zarówno o liberalizacji wizowej, jak i ułatwieniach dla małych i średnich przedsiębiorstw i specjalnym funduszu wsparcia. To zostało już zaprezentowane przez Premiera Mateusza Morawieckiego szefowej Komisji Europejskiej i będzie prezentowane przez całą Grupę Wyszehradzką, której przewodzimy, na forum Rady Europejskiej w najbliższych dniach. PG: Pytanie już do Pana jako pełnomocnika rządu do spraw polskiego przewodnictwa w Grupie Wyszehradzkiej: czy jest realne wypracowanie planu działania Grupy wobec sytuacji na Białorusi? SSvS: Tak. Dzisiaj Grupa Wyszehradzka finalizuje prace nad tym bardzo konkretnym planem wsparcia ze strony UE dla Białorusi na poziomie gospodarczym. To jest jeden z elementów, który chcemy oferować Białorusi, ale – co ważne - w ramach współpracy Wyszehradzkiej, bo w ten sposób możemy łatwiej na poziom unijny przenieść naszą propozycję. Oczywiście na poziomie krajowym mamy 5-punktowy plan, który dzisiaj jest realizowany, zarówno w zakresie wsparcia NGO, jak i wspierania dostępności rynku pracy dla osób, które muszą wyjechać z Białorusi, chcą przyjechać do Polski. Propozycje na poziomie unijnym liberalizacji wizowej wynikają też z tego, że jest ok. 800 tys. wiz unijnych wydanych w ostatnich latach. 400 tys. tych wiz wydały polskie konsulaty, więc to Polska jest krajem, który najaktywniej wspiera Białoruś, także w zakresie wsparcia dla obywateli tego kraju, jak również możliwość ich przyjazdu do Unii Europejskiej, czy pracy w UE. Chcemy, żeby było to wsparcie systemowe, w które zaangażują się wszyscy nasi unijni partnerzy. Wokół tego udało się, co też jest sukcesem Polski, wybudować konsensus Grupy Wyszehradzkiej. Przecież wiemy, że mamy w Grupie Wyszehradzkiej przyjaciół, partnerów, ale bywają także różnice zdań. W tej sprawie nie ma różnicy zdań. Grupa Wyszehradzka będzie prezentowała to wsparcie za tydzień, na forum Rady UE. PG: Końcem lipca powołano nową inicjatywę - Trójkąt Lubelski. W jakim celu? SSvS: Jak się okazało, Trójkąt Lubelski powołany w drugiej połowie lipca, swoją zasadność funkcjonowania dowiódł już w pierwszych tygodniach, bo chwilę później rozpoczął się kryzys na Białorusi, związany właśnie z niedemokratycznymi wyborami i w tym formacie są również prowadzone dyskusje. Litwa, Polska i Ukraina to kraje sąsiedzkie Białorusi, w których interesie leży stabilność sytuacji w tym kraju. Litwa i Polska dyskutują o wyzwaniach w różnych innych formatach, np. „Bukaresztańskiej 9” w kontekście bezpieczeństwa, w ramach współpracy Polski z krajami bałtyckimi. Ukraina była z tych dyskusji do tej pory wyłączona, bo w tych formatach nie uczestniczy. W związku z tym uznaliśmy, że trzeba stworzyć format sąsiedzki, który będzie właśnie miejscem do włączania również Ukrainy w dyskusję na tematy bieżące. Takim najbardziej bieżącym tematem, siłą rzeczy niestety dla Trójkąta Lubelskiego oczywistym jest sytuacja na Białorusi, ale też szerzej dyskusje o polityce bezpieczeństwa w regionie, w gronie krajów, które mają podobne spojrzenie na zagrożenia, które płyną ze wschodu. Dzisiaj Trójkąt, który koordynuje pan wiceminister Marcin Przydacz jest doskonałym formatem do tego, żeby koordynować też działania z ważnym państwem nieunijnym, czyli Ukrainą. PG: Wrócił Pan minister kilka dni temu z Wilna, gdzie podpisane zostało Strategiczne Partnerstwo Polsko-Litewskie. Czy to początek Unii Lubelskiej 2.0? SSvS: Nie, choć nawiązań historycznych podczas tego spotkania było całkiem sporo, począwszy od tego, że na początku swojego wystąpienia Pan Premier Skvernelis wskazał, że to pierwsze takie spotkanie od 230 lat. Po drugie, w wystąpieniach premierów obecne były nawiązania do wspólnych tegorocznych obchodów rocznicy Bitwy pod Grunwaldem i planowanych przyszłorocznych obchodów Konstytucji 3 maja, jak to się mówi zaręczenia wzajemnego obu narodów. To będzie też taka historyczna okazja do podkreślania tego, co nas łączy. Natomiast to jest tylko fundament do budowania dzisiaj naszej bardzo bliskiej współpracy, która już ma swój dorobek. Współpracujemy znowu w wielu formatach międzynarodowych ważnych UE, NATO, ale także regionalnych: Trójmorze, współpraca Bałtycka, czy choćby ten najnowszy wspomniany wcześniej Trójkąt Lubelski. To jest oczywiście tylko narzędzie do osiągania konkretnych celów. Te cele dzisiaj Litwa i Polska potrafią definiować: to jest wspólne wspieranie Białorusi. Litwa też tu jest bardzo aktywnym aktorem, przypomnę, że przed chwilą Minister Spraw Zagranicznych Litwy Pan Linkieviczus był w Waszyngtonie, rozmawiał o tych sprawach, więc koordynujemy tutaj działania wspólne. Na forum Rady Europejskiej także Polska i Litwa mówią w tych sprawach wspólnym, bardzo mocnym głosem, ale też w ogóle koordynujemy współpracę gospodarczą. Konsultacje międzyrządowe, co bardzo jest ważne, żeby podkreślić miały swój bardzo konkretny wymiar: podpisano dwie umowy z zakresu współpracy przy rozbudowie infrastruktury transportowej, kolejowej, podpisano deklarację o współpracy strategicznej przez Premierów, podpisano bardzo ważny harmonogram wdrażania zmian oświatowych, które sprawią, że Polacy mieszkający na Litwie będą mieli zwiększoną dostępność do nauczania języka polskiego, co jest problemem od lat niezałatwionym. Tutaj jest duża szansa na postęp. Wreszcie jest TVP Wilno i przy okazji już nie samych konsultacji, ale też w związku z wizytą w Wilnie Pana Premiera, mieliśmy okazję podpisać list intencyjny, który po roku funkcjonowania z dużymi sukcesami TVP Wilno da w przyszłości tej telewizji nową siedzibę, w Domu Polskim w Wilnie, rozbudowanym ze środków MSZ. Wejdzie tam telewizja, młody zespół dziennikarzy z Wileńszczyzny, który już dzisiaj mówi ciekawie o życiu na Wileńszczyźnie, ale też mówi dobrze o Polsce, o polskiej historii, kulturze, tradycji. Jak Pan widzi w czasie tej bardzo intensywnej wizyty wiele spraw zostało nie tylko poruszonych ale i załatwionych. Naprawdę byłem pod wrażeniem, jak skuteczna może być dyplomacja w kontekście konsultacji międzyrządowych. Pod wodzą Premiera kilkunastu ministrów, każdy z konkretną agendą spraw, które chce załatwić, jedzie tam, sprawy mają postęp i wracamy z konkretnym dorobkiem. To w dyplomacji nie jest reguła, bo czasami kończy się na jakiś ogólnych dyskusjach, tu zaś mamy solidny konkret.
CZYTAJ DALEJ

Rzecznik KEP: nie zapadła ostateczna decyzja ws. reformy mediów podległych Episkopatowi

Nie zapadła ostateczna decyzja ws. restrukturyzacji mediów podległych Konferencji Episkopatu Polski - powiedział PAP rzecznik KEP ks. Leszek Gęsiak. Zaznaczył, że projekt nie zakłada zmian w kwestii kompetencji KAI. Komentarz rzecznika KEP jest reakcją na rezygnację prezesa KAI Marcina Przeciszewskiego.

Red. Marcin Przeciszewski oświadczył w piątek, że decyzja o rezygnacji z funkcji prezesa Katolickiej Agencji Informacyjnej (KAI) jest reakcją na planowaną przez KEP konsolidację mediów katolickich.
CZYTAJ DALEJ

Jasna Góra: Neoprezbiterzy z zawierzeniem u Maryi

2025-06-27 17:25

[ TEMATY ]

Jasna Góra

neoprezbiterzy

BPJG

Neoprezbiterzy na Jasnej Górze

Neoprezbiterzy na Jasnej Górze

Kapłaństwo to wielki dar, przyjeżdżamy i powierzamy swoją misję kapłańską Panu Jezusowi przez ręce Maryi. To też podzielenie się naszą radością, naszym szczęściem - mówili neoprezbiterzy. W maju i czerwcu w całej Polsce odbywały się święcenia kapłańskie. Klerycy seminariów diecezjalnych i zakonnych, po sześciu latach studiów filozoficzno-teologicznych przyjmują święcenia i zgodnie z tradycją przybywają na Jasną Górę, by przed Cudownym Obrazem Matki Bożej sprawować jedną z pierwszych Eucharystii.

W tym roku modlili się m.in. neoprezbiterzy z archidiecezji gdańskiej, poznańskiej i gnieźnieńskiej, diecezji toruńskiej, rzeszowskiej, zielonogórsko - gorzowskiej, bydgoskiej, kaliskiej, warszawsko-praskiej, przemyskiej, częstochowskiej, radomskiej, włocławskiej i tarnowskiej.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję