Reklama

Niedziela Świdnicka

Kult św. Jana Chrzciciela w Kościele starożytnym

Od końca IV wieku Kościół obchodzi uroczyście dzień narodzin św. Jana Chrzciciela. Ponadto osobnym wspomnieniem czci męczeństwo tego „największego z proroków”

Niedziela świdnicka 25/2019, str. 8

[ TEMATY ]

św. Jan Chrzciciel

Ks. Julian Nastałek

Płyta w grocie narodzenia św. Jana Chrzciciela w Ain Karem, Izrael

Płyta w grocie narodzenia św. Jana Chrzciciela w Ain Karem, Izrael

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Jest to sytuacja wyjątkowa, gdyż od początku za datę wspomnienia męczenników, a z czasem również pozostałych kategorii świętych, Kościół uznawał dzień ich śmierci, czyli narodzin dla nieba (dies natalis). Jednak w przypadku Jana Chrzciciela także dzień ziemskich narodzin wyznacza datę obchodu liturgicznego ku jego czci i to w randze uroczystości.

Reklama

Św. Augustyn w kazaniu na ten dzień tak wyjaśniał słuchaczom ten fakt: „Narodziny Jana czcimy osobnym świętem. Natomiast nie obchodzimy urodzin żadnego innego spośród świętych; czcimy narodziny Jana, czcimy narodziny Chrystusa. Nie jest to bez znaczenia. (...) Jan rodzi się z podeszłej wiekiem i niepłodnej niewiasty, Chrystus zaś z młodziutkiej dziewicy. Zapowiedź narodzenia Jana spotyka się z niedowierzaniem i jego ojciec staje się niemy. Dziewica natomiast wierzy w narodzenie Chrystusa i w wierze przyjmuje Go do łona. (...) Jan zda się stanowić granicę obydwóch Testamentów, Starego i Nowego. O tym, iż istotnie stanowi pewnego rodzaju granicę, świadczy sam Pan, kiedy mówi: «Prawo i Prorocy aż do Jana». Jan wyobraża zatem Stary Testament i zapowiada Nowy. Uosabia to, co dawne, dlatego rodzi się z ludzi w podeszłym wieku; uosabia także to, co nowe, dlatego ustanowiony został prorokiem już w łonie matki. Zanim się bowiem narodził, jeszcze w łonie swej matki uradował się przybyciem świętej Maryi. Już wtedy został wyznaczony do spełniania misji poprzednika; wyznaczony wpierw, nim narodzony; ukazany jako poprzednik Chrystusa, zanim jeszcze Chrystus go zobaczył. Są to sprawy Boże, które przerastają możliwości rozumu ludzkiego. W końcu rodzi się Jan, otrzymuje imię, ojciec zaś odzyskuje mowę”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Kult św. Jana Chrzciciela ze względu na jego wyjątkową rolę w historii zbawienia należy do najdawniejszych w Kościele. Poprzednik Zbawiciela jest jednym z najważniejszych świętych, na temat którego Biblia mówi więcej niż o jakimkolwiek innym świętym. Jego misja „przygotowania drogi Panu” w „duchu i mocy Eliasza” została zapowiedziana przez starotestamentalnych proroków. Stąd też wynika liturgiczny obchód dnia narodzin św. Jana Chrzciciela, jak również z faktu uświęcenia i ukazania go jako poprzednika Chrystusa już w łonie Elżbiety.

Dzień narodzin Jana Chrzciciela – zgodnie z chronologią biblijną – poprzedza o 6 miesięcy uroczystość narodzenia Zbawiciela. Według anonimowego pisarza afrykańskiego z przełomu III/IV w., Jezus począł się 25 marca, a przyszedł na świat 25 grudnia. Natomiast Jan Chrzciciel narodził się 24 czerwca, co oznacza, że został poczęty 24 września. W ten sposób chronologia biblijna została wkomponowana w roczny cykl astronomiczny. Można tu też dostrzec zobrazowanie słów Jana: „Potrzeba, by On wzrastał, a ja się umniejszał” (J 3,30).

Reklama

Wczesnochrześcijańska tradycja niemal jednogłośnie wskazuje na Ain Karem, co znaczy „źródło wśród winnych wzgórz”, jako miejsce, gdzie urodził się Jan Chrzciciel. Dziś jest to niewielkie miasteczko na zachodnich przedmieściach Jerozolimy. Pierwsza świątynia ku jego czci została zbudowana tutaj w V wieku. W północnej nawie obecnego kościoła znajduje się grota, gdzie miał przyjść na świat św. Jan Chrzciciel. Pod ołtarzem znajduje się płyta z łacińskim napisem: „Hic praecursor Domini natus est” (Tu narodził się Poprzednik Pański).

Bardzo ważnym miejscem kultu św. Jana Chrzciciela była bazylika ku jego czci zbudowana w Damaszku przez cesarza Teodozjusza I Wielkiego na miejscu świątyni pogańskiej. Dziś jest to meczet Umajjadów, w którego zachodniej części znajduje się grobowiec z marmuru. Wewnątrz jest przechowywana część głowy Poprzednika Chrystusa. Jan Chrzciciel jest bowiem czczony jako prorok także przez muzułmanów.

W 2010 r. dokonano interesującego odkrycia archeologicznego. Podczas prac wykopaliskowych w ruinach prawosławnego klasztoru na wyspie św. Jana koło Sozopola w Bułgarii odnaleziono zamurowany w ołtarzu relikwiarz, zawierający kilka kości. Na relikwiarzu znaleziono grecką inskrypcję „Święty Jan”. Jest jeszcze drugi napis z prośbą o opiekę dla Tomasza. Prawdopodobnie jest to imię osoby, która przywiozła relikwie z Konstantynopola na wyspę. Po przeprowadzeniu badań na uniwersytetach w Oksfordzie i Kopenhadze stwierdzono, że kości należą do mężczyzny z Bliskiego Wschodu, który żył w I wieku. Jest to ważny argument za autentycznością odnalezionych relikwii.

2019-06-17 13:28

Ocena: +4 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Św. Jan Chrzciciel

Było to w roku 28 po Chr. Cesarz Tyberiusz od piętnastu lat zasiadał na tronie Cesarstwa Rzymskiego. Poprzez scenę chrztu Jezusa przywołujemy postać proroka, Jana Chrzciciela, który pojawia się w Ewangelii wg św. Łukasza w momencie, gdy anioł Pański zapowiedział Zachariaszowi, pełniącemu służbę kapłańska w świątyni jerozolimskiej, narodziny syna Jana.
CZYTAJ DALEJ

Benedykt XVI: Centrum życia św. Jana Marii Vianneya stanowiła Eucharystia

W dzisiejszej katechezie pragnę pokrótce przypomnieć życie świętego Proboszcza z Ars, podkreślając niektóre jego charakterystyczne cechy, które mogą stanowić wzór również dla kapłanów naszych czasów, z pewnością różnych od tych, w których on żył, jednak pod wieloma względami naznaczonych tymi samymi podstawowymi wyzwaniami ludzkimi i duchowymi.

O drugiej nad ranem 4 sierpnia 1859 r. Jan Maria Vianney, po zakończeniu swego życia ziemskiego, udał się na spotkanie z Ojcem Niebieskim, aby otrzymać jako dziedzictwo królestwo przygotowane już od stworzenia świata tym, którzy wiernie wypełniają Jego naukę (por. Mt 25,34). Jakże wielkie święto musiało być w niebie w chwili wejścia do niego tak gorliwego kapłana! Jakże wspaniałe przyjęcie musiała mu zgotować wielka rzesza synów pojednanych z Ojcem za pośrednictwem jego pracy proboszcza i spowiednika! Z okazji tej rocznicy ogłosiłem Rok Kapłański, którego tematem jest, jak wiadomo: „Wierność Chrystusa, wierność kapłana”. Od świętości zależy wiarygodność świadectwa i w ostateczności sama skuteczność misji każdego kapłana.
CZYTAJ DALEJ

Prezydent Duda: sprawa katastrofy smoleńskiej cały czas nie jest jednoznacznie wyjaśniona

2025-08-04 20:40

[ TEMATY ]

katastrofa smoleńska

Andrzej Duda

Karol Porwich/Niedziela

Andrzej Duda

Andrzej Duda

Prezydent Andrzej Duda uważa, że sprawa katastrofy smoleńskiej cały czas nie została jednoznacznie wyjaśniona. Jako prawnik chciałbym zobaczyć jednoznaczne dowody, które pokazałyby, jaka w istocie była przyczyna katastrofy - stwierdził.

Kończący drugą kadencję prezydent Andrzej Duda pytany w poniedziałek w Polsat News o opinię na temat przyczyn katastrofy smoleńskiej, powiedział, że „uważa, że ta sprawa cały czas nie jest jednoznacznie wyjaśniona”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję