Trwają przy franciszkańskim klasztorze w Krakowie od 1595 r. Przez kolejne wieki pośród braci powtarzających: „Memento homo Mori...” byli polscy królowie, biskupi, magnaci, kupcy, mieszczanie.
W przeszłości mieli prawo raz w roku, w Wielki Czwartek, do wykupu skazanego na śmierć. Także więźniowie skazani za długi mogli liczyć na ich pomoc. Dziś do Arcybractwa Męki Pańskiej należą reprezentanci różnych zawodów. – Prawnik, artysta, pracownicy naukowi, właściciele sklepów – wylicza Adam Bujak i zauważa, że to przekrój mieszkańców Krakowa. Najstarszy stażem w tej wspólnocie, światowej sławy fotograf papieski wspomina, że przed 57 laty trafił do arcybractwa, gdy zaintrygowany ich historią wybrał się na nabożeństwo: – Spotkałem brata starszego Stanisława Kabaję, który był zwozicielem trupów do prosektorium. Niesamowita postać! To on, gdy już mnie lepiej poznał, zaproponował, abym przystąpił do bractwa.
Wielkopostne nabożeństwo
Jednym z najmłodszych stażem braci jest prawnik, Marek Grabania, który opowiada: – Moim wprowadzającym był ówczesny gwardian, ks. dr Andrzej Zając, do którego zwróciłem się z pytaniem o arcybractwo. Prezentuje dokument, z datą 29 lutego 2008 r., potwierdzający przyjęcie i wyznaje: – Przynależność do bractwa umacnia mnie w wierze. Kiedyś myślałem, że trafiłem do nich z przypadku, dziś mogę powiedzieć, że to było prowadzenie Ducha Świętego.
W Wielkim Poście członków Arcybractwa można spotkać na nabożeństwie Piętnastu Stopni Męki Pańskiej w bazylice św. Franciszka w Krakowie. W każdy piątek o godz. 17. rozpoczyna się Procesja Jerozolimska. W drodze do Kaplicy Męki Pańskiej bracia, ubrani w kaptury zasłaniające im twarze, śpiewają łacińsko-polski refren: „Memento homo Mori. Pamiętaj, człowiecze, na śmierć, a za grzechy pokutuj”. Będący najdłużej we wspólnocie brat niesie krzyż, a dwaj najstarsi wiekiem – umieszczone na wysokich laskach czaszki; kobiecą i męską. Pozostali mają laski ze znakami męki Jezusa. Gdy śpiewane są psalmy pokutne, bracia leżą krzyżem. Po Gorzkich żalach bracia prezentują krzyż w blasku świec. – Niecodzienny nastrój, niezwykłe przeżycie, widać wielkie skupienie, rozmodlenie ludzi – stwierdza Adam Bujak.
Od 2020 r. bracia występują w nowych ubraniach. Adam Bujak zaznacza: – Przez lata nosiliśmy stroje franciszkanów. Oni słusznie mówili, że my się za nich przebieramy. Gdy zobaczyłem stroje braci, które uwiecznił Jan Matejko, pomyślałem, że należy do tych wzorów wrócić. Sprawa nie była prosta, bo trzeba było zdobyć środki. Na szczęście, udało się pozyskać sponsora.
Niełatwe zobowiązania
Marek Grabania dodaje, że takie ubranie waży 5 kg, ale z satysfakcją stwierdza: – Mamy piękne, jednolite stroje, inspirowane twórczością Matejki. Podkreśla, że obrazy Męki Pańskiej, namalowane na plecach tych ubrań, zaprojektował Adam Bujak. Miłośnik historii Krakowa wyjaśnia także drugą nazwę – Arcybractwo Dobrej Śmierci: – W minionych wiekach bractwo zajmowało się również ludźmi umierającymi w wielkiej nędzy. Organizowało im pogrzeby, zamawiało Msze św. w intencji zmarłych. Przypomina także, powołując się na ustawy arcybractwa, autorstwa księcia kard. Jana Puzyny, że bycie w tej wspólnocie zobowiązuje do porządnego życia. Zauważa: – To na pewno nie jest łatwe, aby żyć zgodnie z Ewangelią, nieść ją swoim życiem, czyli być dobrym ojcem, mężem, sąsiadem, katolikiem...
Adam Bujak przekonuje, że obecność arcybractwa w przestrzeni publicznej jest i dzisiaj potrzebna: – Przypominamy, że to życie na ziemi ma kres. Stwierdza, że we współczesnym świecie, pełnym reklamy, zdziczenia, degradacji człowieka, różnego rodzaju zwichnięć, agresji, panuje kult młodości. I zauważa: – Po takim piątkowym nabożeństwie przychodzi refleksja, żeby się nawrócić, żeby się zastanowić nad sensem życia i wyciągnąć wnioski, na przykład ograniczyć picie alkoholu, ale też zmienić postawę wobec innych.
Franciszkańska duchowość
Ojciec Jan Maria Szewek, rzecznik zakonu franciszkanów przyznaje, że istniejące od wieków przy klasztorze franciszkanów Arcybractwo Męki Pańskiej przypomina to, co zawsze było ważne dla św. Franciszka z Asyżu, czyli umiłowanie Chrystusa Ukrzyżowanego. Stwierdza: – Dzisiaj postrzegamy św. Franciszka przez pryzmat ekologii, a to jest tylko część prawdy o nim. Na obrazach św. Franciszek jest często przedstawiany albo z krzyżem w dłoniach, albo klęczący przed dużym krucyfiksem. Ojciec Szewek podkreśla, że to św. Franciszek powiedział, iż miłość Boga, ta ofiarna i bezinteresowna, najbardziej objawiła się na krzyżu. I przekonuje: – Arcybractwo Męki Pańskiej jest w naszym charyzmacie kultu Męki Pańskiej. Ta zbieżność działalności bractwa z franciszkańską duchowością nie jest przypadkowa.
Drodzy bracia i siostry,
Chciałbym wam dzisiaj opowiedzieć o Joannie d´Arc, młodej świętej, żyjącej u schyłku Średniowiecza, która zmarła w wieku 19 lat w 1431 roku. Ta młoda francuska święta, cytowana wielokrotnie przez Katechizm Kościoła Katolickiego, jest szczególnie bliska św. Katarzynie ze Sieny, patronce Włoch i Europy, o której mówiłem w jednej z niedawnych katechez. Są to bowiem dwie młode kobiety pochodzące z ludu, świeckie i dziewice konsekrowane; dwie mistyczki zaangażowane nie w klasztorze, lecz pośród najbardziej dramatycznych wydarzeń Kościoła i świata swoich czasów. Są to być może najbardziej charakterystyczne postacie owych „kobiet mężnych”, które pod koniec średniowiecza niosły nieustraszenie wielkie światło Ewangelii w złożonych wydarzeniach dziejów. Moglibyśmy je porównać do świętych kobiet, które pozostały na Kalwarii, blisko ukrzyżowanego Jezusa i Maryi, Jego Matki, podczas gdy apostołowie uciekli, a sam Piotr trzykrotnie się Go zaparł. Kościół w owym czasie przeżywał głęboki, niemal 40-letni kryzys Wielkiej Schizmy Zachodniej. Kiedy w 1380 roku umierała Katarzyna ze Sieny, mamy papieża i jednego antypapieża. Natomiast kiedy w 1412 urodziła się Joanna, byli jeden papież i dwaj antypapieże. Obok tego rozdarcia w łonie Kościoła toczyły się też ciągłe bratobójcze wojny między chrześcijańskimi narodami Europy, z których najbardziej dramatyczną była niekończąca się Wojna Stulenia między Francją a Anglią.
Joanna d´Arc nie umiała czytań ani pisać. Można jednak poznać głębiej jej duszę dzięki dwóm źródłom o niezwykłej wartości historycznej: protokołom z dwóch dotyczących jej Procesów. Pierwszy zbiór „Proces potępiający” (PCon) zawiera opis długich i licznych przesłuchań Joanny z ostatnich miesięcy jej życia ( luty-marzec 1431) i przytacza słowa świętej. Drugi - Proces Unieważnienia Potępienia, czyli "rehabilitacji" (PNul) zawiera zeznania około 120 naocznych świadków wszystkich okresów jej życia (por. Procès de Condamnation de Jeanne d´Arc, 3 vol. i Procès en Nullité de la Condamnation de Jeanne d´Arc, 5 vol., wyd. Klincksieck, Paris l960-1989).
Joanna urodziła się w Domremy - małej wiosce na pograniczu Francji i Lotaryngii. Jej rodzice byli zamożnymi chłopami. Wszyscy znali ich jako wspaniałych chrześcijan. Otrzymała od nich dobre wychowanie religijne, z wyraźnym wpływem duchowości Imienia Jezus, nauczanej przez św. Bernardyna ze Sieny i szerzonej w Europie przez franciszkanów. Z Imieniem Jezus zawsze łączone jest Imię Maryi i w ten sposób na podłożu pobożności ludowej duchowość Joanny stała się głęboko chrystocentryczna i maryjna. Od dzieciństwa, w dramatycznym kontekście wojny okazuje ona wielką miłość i współczucie dla najuboższych, chorych i wszystkich cierpiących.
Z jej własnych słów dowiadujemy się, że życie religijne Joanny dojrzewa jako doświadczenie mistyczne, począwszy od 13. roku życia (PCon, I, p. 47-48). Dzięki "głosowi" św. Michała Archanioła Joanna czuje się wezwana przez Boga, by wzmóc swe życie chrześcijańskie i aby zaangażować się osobiście w wyzwolenie swojego ludu. Jej natychmiastową odpowiedzią, jej „tak” jest ślub dziewictwa wraz z nowym zaangażowaniem w życie sakramentalne i modlitwę: codzienny udział we Mszy św., częsta spowiedź i Komunia św., długie chwile cichej modlitwy prze Krucyfiksem lub obrazem Matki Bożej. Współczucie i zaangażowanie młodej francuskiej wieśniaczki w obliczu cierpienia jej ludu stały się jeszcze intensywniejsze ze względu na jej mistyczny związek z Bogiem. Jednym z najbardziej oryginalnych aspektów świętości tej młodej dziewczyny jest właśnie owa więź między doświadczeniem mistycznym a misją polityczną. Po latach życia ukrytego i dojrzewania wewnętrznego nastąpiły krótkie, lecz intensywne dwulecie jej życia publicznego: rok działania i rok męki.
Na początku roku 1429 Joanna rozpoczęła swoje dzieło wyzwolenia. Liczne świadectwa ukazują nam tę młodą, zaledwie 17-letnią kobietę jako osobę bardzo mocną i zdecydowaną, zdolną do przekonania ludzi niepewnych i zniechęconych. Przezwyciężywszy wszystkie przeszkody spotyka następcę tronu francuskiego, przyszłego króla Karola VII, który w Poitiers poddaje ją badaniom przeprowadzanym przez niektórych teologów Uniwersytetu. Ich ocena jest pozytywna: nie dostrzegają w niej nic złego, lecz jedynie dobrą chrześcijankę.
22 marca 1429 Joanna dyktuje ważny list do króla Anglii i jego ludzi, oblegających Orlean (tamże, s. 221-22). Proponuje w nim prawdziwy, sprawiedliwy pokój między dwoma narodami chrześcijańskimi, w świetle imion Jezusa i Maryi, ale jej propozycja zostaje odrzucona i Joanna musi angażować się w walkę o wyzwolenie miasta, co nastąpiło 8 maja. Innym kulminacyjnym momentem jej działań politycznych jest koronacja Karola VII w Reims 17 lipca 1429 r. Przez cały rok Joanna żyje między żołnierzami, pełniąc wśród nich prawdziwą misję ewangelizacyjną. Istnieje wiele ich świadectw o jej dobroci, męstwie i niezwykłej czystości. Wszyscy, łącznie z nią samą, mówią o niej „la pulzella” - czyli dziewica.
Męka Joanny zaczęła się 23 maja 1430, gdy jako jeniec wpada w ręce swych wrogów. 23 grudnia zostaje przewieziona pod strażą do miasta Rouen. To tam odbywa się długi i dramatyczny Proces Potępienia, rozpoczęty w lutym 1431 r. a zakończony 30 maja skazaniem na stos. Był to proces wielki i uroczysty, któremu przewodniczyli dwaj sędziowie kościelni: biskup Pierre Cauchon i inkwizytor Jean le Maistre. W rzeczywistości kierowała nim całkowicie duża grupa teologów słynnego Uniwersytetu w Paryżu, którzy uczestniczyli w nim jako asesorzy.
Podziel się cytatem
W czasie męczeństwa dochował wierności tajemnicy spowiedzi.
Jan urodził się w Skoczowie. Studiował w Pradze i Grazu. Otrzymał święcenia diakonatu z rąk kard. Franciszka Dietrichsteina, a 3 dni później, 22 marca 1609 r., w Brnie przyjął święcenia kapłańskie. Pracował w sześciu parafiach, z których ostatnią był Holeszów. Żył w Czechach opanowanych przez husytów, w czasach prześladowań katolików. Dał się poznać jako gorliwy misjonarz, dzięki któremu wielu protestantów powróciło do wiary katolickiej.
W sobotę, 31 maja 2025 r. o godz. 11.00 na placu przy bazylice św. Katarzyny w Braniewie odbędą się uroczystości beatyfikacyjne piętnastu sióstr katarzynek - męczennic ofiar komunizmu, w tym sześciu odnalezionych i ekshumowanych przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN. Liturgii przewodniczyć będzie kard. Marcello Semeraro, prefekt watykańskiej Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych. W uroczystościach wezmą udział zastępcy prezesa IPN: dr hab. Karol Polejowski oraz dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, po. dyrektor Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN.
Zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN w wyniku trzech etapów ekshumacji przeprowadzonych w 2020 roku w Gdańsku (lipiec), Olsztynie (19-30 października) i Ornecie (grudzień) odnalazł i ekshumował szczątki siedmiu sióstr katarzynek.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.
_1748635398.jpg)
