Reklama

Kultura

Moc truchleje

Fanów mojego cyklu teatralnego oraz wszystkich czytelników Niedzieli zapraszam na subiektywną rekomendację świąteczną. Cóż tam obejrzeć w Teatrze Telewizji?

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Dobroć w zabawie

Opowieść wigilijna
Charles Dickens, reż. i scen. Tomasz Szafrański [VOD]

No to pan redaktor zaskoczył rekomendacją. Oryginalnie tak, nieszablonowo... A jednak!

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Tomasz Szafrański w swojej adaptacji Dickensowskiej klasyki dokonuje pomysłowych przesunięć tematycznych i estetycznych, które powodują, że arcydzieło literackiego portretu staje się próbą namalowania panoramy. I choć tracimy może spójność oryginału i destylat metamorfozy, którą prezentował Ebenezer Scrooge, zyskujemy coś innego, nie mniej wartościowego: przesłanie dla młodego pokolenia (nie tylko!).

Nauczyciel języka polskiego (Sebastian Stankiewicz) z renomowanego liceum reżyseruje szkolny spektakl – inscenizację Opowieści wigilijnej. W przestrzeni zamkowej zaproszeni goście – w tym burmistrz (zawsze zabawny Paweł Koślik) – oglądają, jak sztukę diabli biorą, bo zmienia się główny aktor (z prymusa na nieuka), co rusz ktoś widzi duchy, dyrektorka gotuje się jak Rosół (sic!), a reżyser, psor Czechowicz zwany Rumcajsem, nie radzi sobie z płaszczem Konrada, który samochcąc przyodział wbrew namowom Słonimskiego.

Reklama

Spektakl to wartki, bo w 45 minutach porywa się na kilka toposów, czerpie z różnych gatunków, a przy tym nie zapomina o celu: o cudzie, o przemianie człowieka. Piękna, minimalistycznie skrótowa historia o zszywaniu rozbitej rodziny, o nastoletnich strachach, o jedynej w swoim rodzaju dynamice uczeń – rodzic – szkoła. A jednak nie jest to tylko opowieść o młodości, nie jest to antyteza Scrooge’a – nestor literatury świątecznej przewija się nieustannie jako symbol, jako punkt odniesienia do namysłu o przemijaniu, roli w świecie, o doniosłości bytu.

Krytyczny widz może stwierdzi, że się zanadto doszukuję. Możliwe. Uważam jednak, że ten spektakl stanowi świetny pomost między pokoleniami – między tymi, którzy przywiązani są do archetypicznej historii pryncypała-liczykrupy, oraz tymi, którzy potrzebują wizualizacji samego siebie jako protagonisty zdolnego przejść przemianę. Żyjemy w czasach społeczności zatomizowanej i wyalienowanej w pozorowanym narcyzmie, warto więc zbliżać się do drugiego człowieka przez lekcję pokory, jaką ten spektakl promuje.

Tomasz Szafrański piórem jak warząchwią zabełtał w starym kociołku Dickensa i posiłkując się estetyką kina grozy i konceptem szkolnej dramy, nadał Opowieści wigilijnej nowy smak. Bo choć wspaniałe słuchowisko, przy którym niejedna rodzina ubiera choinkę, może być tradycją i standardem tej historii, to nowa inscenizacja nie musi być od niej gorsza. Barszcz synowej może dorównać barszczowi teściowej. A wiara reżysera w to, że dzisiejszy licealista znał będzie postać Rumcajsa, wydaje mi się naiwnością z rodzaju tych pięknych, zbratanych z nadzieją na lepszy świat.

Pójdź za mną!

Cicha noc
Amanita Muskaria, reż. Paweł Paszta [emisja: TVP Kultura, 24 grudnia godz. 20]

Reklama

Rodzina – starsze jej pokolenia – zbiera się przy wigilijnym stole. Rozpoczyna się coroczne rozpruwanie przeszłych ran i strat, wojennych krzywd i wyrytych pręgą na sercu porachunków. Przewijają się resentymenty, repatriacja, z mgły pamięci odradza Lwów, ścierają się Mickiewicz i Taras Szewczenko – poezja w szacie piękna i nienawiści. Nieobecność młodych na wigilii jest jak niemy sąd nad odchodzącym światem geruzji.

O godz. 20 będziemy już po wieczerzy. Niech ten spektakl będzie zwierciadłem, które pocieszy lub wstrząśnie; przestrogą wigilijną, zerknięciem w trzeci krąg piekła Kaczmarskiego*, by się opamiętać. Nowonarodzony nawoływał w końcu, by za Nim pójść, a nie o Nim jeno pamiętać.

*Nam znośnie, nam znośnie, nam znośnie

Tak żyjemy niewidocznie i bezgłośnie

Pożyjemy i pomrzemy

Nie usłyszy o nas świat

A po śmierci wypijemy

Za przeżytych w dobrej wierze parę lat

Caravaggio z Wilkowiecka

Dialog o Narodzeniu
reż. Wawrzyniec Kostrzewski [VOD]

Wawrzyniec Kostrzewski z Wojciechem Suleżyckim (autor zdjęć) łączą węzłem artystycznego małżeństwa staropolskie teksty jasełkowe z maestrią barokowego malarstwa Caravaggia i Rembrandta; mariaż ten jest krótki – półgodzinny – ale niebywale pełny treści i poetyki obrazu. To taki rodzaj wieczerzy dla oka i ucha, któremu recenzja nie służy – pustosłowie więc na bok, zobaczcie sami.

2024-12-17 12:16

Oceń: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Teatr nie zwija żagli

W powietrzu unosi się niezdrowa cisza. Brakuje trzeszczących dźwięków używanej sceny i tupotu nóg na drewnianych belkach. Pozostał tylko zapach kurzu i dębiny. Nie ma jednak kto go poczuć. Zamknięty teatr przypomina obrazek z wizji postapokaliptycznych. Jak radzi on sobie z pandemią?

Kultura jest jedną z najdotkliwiej porażonych pandemicznym krachem gałęzi gospodarki i życia społecznego. Muzycy, aktorzy, reżyserzy i inni twórcy znaleźli się znienacka w rzeczywistości, w której wydaje się, że kultura została zepchnięta do otchłani artystycznego recyklingu – bez premier, bez wystaw, bez katharsis, w której, zamiast żywego doświadczenia artystycznego, suflujemy sobie maratony z platformami streamingowymi, toniemy w nostalgii do klasyków kina czy odkurzamy dyskografie dawnych idoli. Dreszcz ciekawości przeszywający ciało, gdy kurtyna gładko wznosi się na firmament, jest nie do podrobienia. Za substytut musi służyć dziś szum projektora lub komputerowego wiatraka.
CZYTAJ DALEJ

W Boże Ciało doszło do profanacji Najświętszego Sakramentu

2025-06-19 23:02

[ TEMATY ]

profanacja

o. Wojciech Ulman OFMConv

Widz TV Republiki z Lubaczowa przesłał do stacji  wstrząsający film z aktu profanacji dokonanego w czasie Mszy Św w kościele pw. św. Stanisława w Lubaczowie.

W trakcie Eucharystii, o godz. 18, młody mężczyzna podszedł w stronę ołtarza, a następnie rzucił plastikową butelką w tabernakulum - najświętsze miejsce w kościele dla osób wierzących.
CZYTAJ DALEJ

Rozważania na niedzielę bp. Andrzeja Przybylskiego: Dwunasta niedziela zwykła

2025-06-20 21:39

[ TEMATY ]

rozważania

bp Andrzej Przybylski

Karol Porwich/Niedziela

Każda niedziela, każda niedzielna Eucharystia niesie ze sobą przygotowany przez Kościół do rozważań fragment Pisma Świętego – odpowiednio dobrane czytania ze Starego i Nowego Testamentu. Teksty czytań na kolejne niedziele w rozmowie z Aleksandrą Mieczyńską rozważa bp Andrzej Przybylski.

Tak mówi Pan: «Na dom Dawida i na mieszkańców Jeruzalem wyleję ducha łaski przebłagania. Będą patrzeć na tego, którego przebili, i boleć będą nad nim, jak się boleje nad jedynakiem, i płakać będą nad nim, jak się płacze nad pierworodnym. W owym dniu będzie wielki płacz w Jeruzalem, podobny do płaczu w Hadad-Rimmon na równinie Megiddo. W owym dniu wytryśnie źródło, dostępne dla domu Dawida i dla mieszkańców Jeruzalem, na obmycie grzechu i zmazy».
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję