Reklama

Kapituły warszawskich diecezji (1)

Pomiędzy prałatem a kanonikiem

Czym są kapituły diecezjalne? Przy jakich istnieją kościołach? Kim są ich członkowie? Jakie noszą stroje? Jaka jest różnica między kanonikiem a prałatem? Co to jest rokieta i mantolet? W kilku tekstach przedstawimy kapituły obu warszawskich diecezji. Zaczniemy jednak od informacji wprowadzających.

Niedziela warszawska 47/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Kapituła (od łacińskiego capitulum - główka) jest to kolegium księży kanoników skupionych przy katedrze lub kolegiacie. Stanowią oni jak gdyby przyboczną radę biskupa ordynariusza i po śmierci biskupa kierują diecezją za pośrednictwem wikariusza kapitulnego. Zadaniem członków kapituły jest również sprawowanie bardziej uroczystych czynności liturgicznych w kościele katedralnym lub kolegiackim. Biskup diecezjalny może zlecić kapitule również inne, specjalne zadania.
Każda kapituła posiada swoje statuty lub, w przypadku dopiero co powołanych kapituł, wytyczne przedstatutowe, sporządzone zgodnym z prawem aktem kapitulnym i zatwierdzone przez biskupa diecezjalnego. Statuty określają strukturę kapituły, liczbę jej członków i precyzują czynności, jakie powinni oni wykonywać. Jeden z księży kanoników kapitulnych sprawuje funkcję przewodniczącego kapituły - nazywanego często prepozytem. Są również i inne ważne funkcje. Np. kanonik penitencjarz ma z racji urzędu władzę rozgrzeszania zarezerwowaną ordynariuszowi.
W diecezji warszawsko-praskiej są 2 kapituły: katedralna przy katedrze św. Floriana i kolegiacka przy kolegiacie św. Jana Chrzciciela w Radzyminie. Obie powołał biskup ordynariusz Kazimierz Romaniuk. Natomiast w archidiecezji warszawskiej są 3 kapituły: katedralna przy katedrze św. Jana Chrzciciela, Opatrzności Bożej przy kolegiacie św. Anny w Wilanowie i kampinosko-bielańska przy kolegiacie Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Lasku Bielańskim. Ostatnie dwie powołał do istnienia arcybiskup warszawski kard. Józef Glemp.
Członkowie większości kapituł noszą tytuł kanoników lub prałatów. Posiadają także uroczysty, określony przez statuty strój. Kapituła ma także swoje dystynktorium, czyli coś w rodzaju herbu. Od słowa kapituła pochodzi nazwa miejsca jej zebrań, czyli kapitularz.
Niekiedy potocznie nazywa się wszystkich członków kapituł prałatami. Formalnie nie jest to poprawne. Określenie prałat (od łacińskiego praelatus - przełożony) oznacza bowiem wyższego dostojnika kościelnego w randze biskupa lub opata. W warszawskich kapitułach katedralnych i kolegiackich prałatami są biskupi pomocniczy, wikariusze biskupi i jeden lub dwóch najbardziej zasłużonych księży. Większość członków kapituł to kanonicy gremialni, czyli rzeczywiści albo tylko honorowi.
Niektórzy kapłani nie należą do kapituł, a posiadają jedynie przywilej noszenia rokiety i mantoletu.
Rokieta jest to rodzaj komży o wąskich rękawach, podbita kolorową tkaniną (najczęściej fioletową). Z kolei mantolet - w tym wypadku czarny - to krótka peleryna zakładana na rokietę. W obydwu warszawskich diecezjach kapłanów obdarowanych przywilejem rokiety i mantoletu tytułuje się kanonikami, choć nie należą do żadnej kapituły. Przywilej noszenia rokiety i mantoletu nie jest bowiem związany z przynależnością do kapituły. Co więcej, gdyby jakiś ksiądz obdarzony tym przywilejem wszedł do kapituły, traci przywilej rokiety i mantoletu. Zyskuje bowiem nowy, specjalny przywilej noszenia stroju kapituły.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: +1 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

The Voice of Psalms - zaśpiewali wszystkie 150 psalmów

2025-06-05 14:46

[ TEMATY ]

śpiew

Zielona Góra

psalmy

Fraternia Franciszkańska Effatha

The Voice of Psalms

Fraternia Franciszkańska Effatha

The Voice of Psalms

The Voice of Psalms

W Zielonej Górze odbyła się akcja The Voice of Psalms. To niezwykłe duchowe doświadczenie, podczas którego 54 psałterzystów zaśpiewało wszystkie psalmy na melodie chorału gregoriańskiego.

- Nazwa tegorocznej edycji akcji Biblia 24/7 - "The Voice of Psalms" to celowy zabieg, żeby przyciągnąć uwagę - mówi Sławomir Baszko z Fraterni Franciszkańskiej Effatha, organizator wydarzenia. - To idea zaśpiewania wszystkich 150 psalmów. W tym roku mamy 5. edycję Biblii 24/7 i wreszcie dorośliśmy, wreszcie wiemy jak to zrobić, żeby podejść dobrze od psalmów. Bo przecież psalmy powinny być śpiewane - podkreśla Sławomir Baszko.
CZYTAJ DALEJ

Komisja ds. Ochrony Małoletnich na audiencji u Papieża: kontynuacja misji

2025-06-05 16:25

[ TEMATY ]

Papieska Komisja ds. Ochrony Małoletnich

Vatican Media

Po audiencji z Papieżem Leonem XIV, watykańska Komisja ds. Ochrony Małoletnich ogłosiła, że przygotowuje raport za 2024 rok dotyczący działań ochronnych w 22 krajach i dwóch zgromadzeniach zakonnych. Komisja zadeklarowała dalsze zaangażowanie w promowanie odpowiedzialności, sprawiedliwości i troski wobec osób małoletnich i bezbronnych.

Godzinne spotkanie z Papieżem Leonem XIV było czasem rozmowy, refleksji i potwierdzenia „niewzruszonego zaangażowania Kościoła w ochronę dzieci i osób bezbronnych” - podała Papieska Komisja ds. Ochrony Małoletnich w komunikacie po audiencji, która miała miejsce 5 czerwca w Pałacu Apostolskim. Była to kolejna okazja do kontynuowania misji powierzonej Komisji przez papieża Franciszka w 2014 roku: opracowywania i promowania „uniwersalnych standardów ochrony” oraz wspierania Kościoła w budowaniu kultury odpowiedzialności, sprawiedliwości i współczucia.
CZYTAJ DALEJ

Religia (nie)liczona? Dlaczego ta szkolna ocena może zadecydować o przyszłości Twojego dziecka?

2025-06-06 09:57

[ TEMATY ]

religia w szkołach

Red.

Andrzej Sosnowski

Andrzej Sosnowski

Choć zbliża się zakończenie roku szkolnego, uczniowie, rodzice i nauczyciele nadal nie wiedzą, czy ocena z religii lub etyki będzie wliczana do średniej na świadectwie. Rozporządzenie Ministra Edukacji mówi jedno, a wyrok Trybunału Konstytucyjnego – coś zupełnie innego. W tej atmosferze niepewności łatwo o chaos i nierówne traktowanie uczniów w różnych szkołach. Sprawdzamy, co naprawdę wynika z przepisów, i podpowiadamy rodzicom, jak bronić interesów swoich dzieci a tum samym bronić religii w szkole.

22 maja 2025 r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok, w którym uznał za niezgodne z Konstytucją przepisy wyłączające ocenę z religii lub etyki z wyliczania średniej ocen ucznia. W uzasadnieniu orzeczenia podkreślono, że zmiany wprowadzone przez Ministerstwo Edukacji Narodowej (obowiązujące od 1 września 2024 r.) zostały wdrożone bez porozumienia ze związkami wyznaniowymi, co jest naruszeniem obowiązującego porządku prawnego.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję