Doświadczanie parafii

Anna Cichobłazińska: - W tym roku będzie Ksiądz gościł w swojej parafii uczestników Ruchu dla Lepszego Świata. Dlaczego właśnie w Witkowicach?

Ks. Marek Szumilas: - Parafia św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Witkowicach zaangażowana jest w pracę Ruchu już od dziecięciu lat. Dotychczas my pielgrzymowaliśmy do parafii należących do Ruchu dla Lepszego Świata. W tym roku parafia w Witkowicach będzie gościć parafie znajdujące się w Ruchu. Spodziewamy się ok. 500 pielgrzymów, nie tylko z Polski, ale także z Białorusi, Czech i Austrii. Dla tak niewielkiej miejscowości będzie to niezwykłe wydarzenie i niezwykłe doświadczenie.

- Ruch dla Lepszego Świata ma już ponad 50 lat, jednak w Polsce jego idee jeszcze nie wszystkim są znane. Proszę przybliżyć naszym Czytelnikom założenia Ruchu.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

- Ruch dla Lepszego Świata jest ruchem międzynarodowym, działającym w 50 krajach świata, w tym także w Polsce (należy do Rady Ruchów Katolickich). W Ruchu zrzeszonych jest ok. 100 diecezji, a ponad 600 parafii na całym świecie realizuje jego charyzmat, czyli Ruch oddziałuje na ok. 50 milionów ludzi. Charyzmatem Ruchu jest odczytywanie znaków czasu, przez które Bóg mówi do nas, oraz ciągła formacja księży i świeckich. Nie tracąc szerokich perspektyw świata i Kościoła, Ruch angażuje się w pracę konkretnych parafii, pomagając im odnowić się w duchu Soboru Watykańskiego II. Działania te podejmowane są w porozumieniu z biskupem miejsca, pod przewodnictwem księdza proboszcza, we współpracy z innymi księżmi, zakonami i osobami świeckimi. W Ruch zaangażowane są osoby młode, rodziny i seniorzy, zakony i diecezje.

- Dlaczego podstawową jednostką Ruchu jest właśnie wspólnota parafialna?

- Parafia spełnia w życiu człowieka wierzącego, ale nie tylko wierzącego - niezwykle istotną funkcję, dlatego ważne jest, jak będzie wypełniać powierzone jej zadania. Pozwoli Pani, że posłużę się cytatem z adhortacji Ojca Świętego Ecclesia in Europa: „Parafia - potrzebuje ciągłej odnowy - nadal ma do spełnienia i spełnia swoje niezbędne, bardzo aktualne posłannictwo w wymiarze duszpasterskim i eklezjalnym. Nadal potrafi ona dawać wiernym możliwość rzeczywistego prowadzenia życia chrześcijańskiego. Jest wciąż miejscem autentycznej humanizacji i socjalizacji - zarówno w bezimiennym i samotnym tłumie wielkich współczesnych miast, jak i na słabo zaludnionych obszarach wiejskich” (nr 15).

- W jaki sposób parafia realizuje charyzmat Ruchu?

- Pragniemy poznawać znaki czasu, dążenia ludzi i kierunki dziejących się zmian. Świat zmienia się wokół nas w takim tempie, że bez jego zrozumienia człowiek łatwo się pogubi. A przecież świat jest ikoną Boga, miejscem, gdzie On działa, i zadaniem, do którego nieustannie nas posyła. Chcemy być świadkami tego, że Kościół jest ze światem i dla świata, choć nie akceptuje go bezkrytycznie. Będąc jednocześnie nie z tego świata, może być w stosunku do niego wolny i lepiej mu służyć. Kościół objawia przyszłość świata, którą jest Królestwo Prawdy i Miłości, i do niego prowadzi. Opowiadamy się za tym, co w świecie dobre i prawdziwe, a przeciw temu, co zakłamane, niesprawiedliwe, depczące ludzką godność.
Jak już wspomniałem, w świecie jest już kilkaset parafii idących drogą Ruchu dla Lepszego Świata, w Polsce kilkanaście. Jest cały zespół ludzi zaangażowanych w tę pracę. Podstawowym przesłaniem Ruchu w parafii jest docieranie do każdego mieszkańca danej wspólnoty, nie jest to więc ruch elitarny, lecz skierowany do wszystkich. Celem pracy jest przemiana wnętrza człowieka i przemiana wspólnoty. Praca odbywa się przez spotkania posłańców zanoszących do każdej rodziny wspólnoty parafialnej pismo i ich formację. Parafialny zespół koordynacyjny omawia z proboszczem strategię duszpasterską na cały rok. W tym modelu wielką rolę odgrywają wspólnoty sąsiedzkie. W dobrze funkcjonujących parafiach właśnie one powinny stawać się najbliższą każdemu katolikowi, najbardziej „rodzinną” - jak czytamy w dokumentach II Synodu Plenarnego - małą wspólnotą kościelną. Spotkania formacyjne odbywają się również w Polsce. Uczestniczyliśmy już w takich spotkaniach w Lublinie, Trzebini, Krakowie i Przemyślu. Materiałami wyjściowymi spotkań są dokumenty Soboru Watykańskiego II i nauczanie Kościoła.
- W tym roku spotkamy się w Witkowicach w dniach 21-22 sierpnia, by dyskutować na temat Parafia środowiskiem wzrastania człowieka w Kościele. Wiemy, że parafie, które wzrastają we wspólnocie, przeżywają radość, dzieląc się swoim doświadczeniem i bogactwem. W tym roku będziemy się dzielić doświadczeniami w Witkowicach. Zapraszam serdecznie na XIV Ogólnopolską Pielgrzymkę Parafii w Ruchu. W programie pielgrzymki będą m.in. prezentacje wspólnot, prowadzone przez dyrektora Ruchu dla Lepszego Świata w Polsce - ks. Mariana Wronę (21 sierpnia), katecheza na temat Doświadczenie parafii w moim życiu prowadzona przez ks. Adama Lewandowskiego, oraz Eucharystia pod przewodnictwem metropolity częstochowskiego abp. Stanisława Nowaka (22 sierpnia godz. 12.00). Ksiądz Arcybiskup napisał specjalnie na tę okazję słowo, zapraszając członków Ruchu do Witkowic, a wcześniej na Jasną Górę. „Ruch dla Lepszego Świata chce być tym ewangelicznym zaczynem przemieniającym ludzkie serca, by świat czynić rzeczywiście lepszym, bardziej ewangelicznym” - czytamy w liście Księdza Arcybiskupa.

- Dziękuję za rozmowę.

Drodzy Bracia i Siostry, Jednym z największych mistrzów średniowiecznej teologii jest św. Albert Wielki. Tytuł „wielki” („magnus”), z jakim przeszedł on do historii, wskazuje na bogactwo i głębię jego nauczania, które połączył ze świętością życia. Już jemu współcześni nie wahali się przyznawać mu wspaniałych tytułów; jeden z jego uczniów, Ulryk ze Strasburga, nazwał go „zdumieniem i cudem naszej epoki”. Urodził się w Niemczech na początku XIII wieku i w bardzo młodym wieku udał się do Włoch, do Padwy, gdzie mieścił się jeden z najsłynniejszych uniwersytetów w średniowieczu. Poświęcił się studiom „sztuk wyzwolonych”: gramatyki, retoryki, dialektyki, arytmetyki, geometrii, astronomii i muzyki, tj. ogólnej kultury, przejawiając swoje typowe zainteresowanie naukami przyrodniczymi, które miały się stać niebawem ulubionym polem jego specjalizacji. Podczas pobytu w Padwie uczęszczał do kościoła Dominikanów, do których dołączył później, składając tam śluby zakonne. Źródła hagiograficzne pozwalają się domyślać, że Albert stopniowo dojrzewał do tej decyzji. Mocna relacja z Bogiem, przykład świętości braci dominikanów, słuchanie kazań bł. Jordana z Saksonii, następcy św. Dominika w przewodzeniu Zakonowi Kaznodziejskiemu, to czynniki decydujące o rozwianiu wszelkich wątpliwości i przezwyciężeniu także oporu rodziny. Często w latach młodości Bóg mówi do nas i wskazuje plan naszego życia. Jak dla Alberta, także dla nas wszystkich modlitwa osobista, ożywiana słowem Bożym, przystępowanie do sakramentów i kierownictwo duchowe oświeconych mężów są narzędziami służącymi odkryciu głosu Boga i pójściu za nim. Habit zakonny otrzymał z rąk bł. Jordana z Saksonii. Po święceniach kapłańskich przełożeni skierowali go do nauczania w różnych ośrodkach studiów teologicznych przy klasztorach Ojców Dominikanów. Błyskotliwość intelektualna pozwoliła mu doskonalić studium teologii na najsłynniejszym uniwersytecie tamtych czasów - w Paryżu. Św. Albert rozpoczął wówczas tę niezwykłą działalność pisarską, którą miał odtąd prowadzić przez całe życie. Powierzano mu ważne zadania. W 1248 r. został oddelegowany do zorganizowania studium teologii w Kolonii - jednym z najważniejszych ośrodków Niemiec, gdzie wielokrotnie mieszkał i która stała się jego przybranym miastem. Z Paryża przywiózł ze sobą do Kolonii swego wyjątkowego ucznia, Tomasza z Akwinu. Już sam fakt, że był nauczycielem św. Tomasza, byłby zasługą wystarczającą, aby żywić głęboki podziw dla św. Alberta. Między obu tymi wielkimi teologami zawiązały się stosunki oparte na wzajemnym szacunki i przyjaźni - zaletach ludzkich bardzo przydatnych w rozwoju nauki. W 1254 r. Albert został wybrany na przełożonego „Prowincji Teutońskiej”, czyli niemieckiej, dominikanów, która obejmowała wspólnoty rozsiane na rozległym obszarze Europy Środkowej i Północnej. Wyróżniał się gorliwością, z jaką pełnił tę posługę, odwiedzając wspólnoty i wzywając nieustannie braci do wierności św. Dominikowi, jego nauczaniu i przykładom. Jego przymioty i zdolności nie uszły uwadze ówczesnego papieża Aleksandra IV, który zapragnął, by Albert towarzyszył mu przez jakiś czas w Anagni - dokąd papieże udawali się często - w samym Rzymie i w Viterbo, aby zasięgać jego rad w sprawach teologii. Tenże papież mianował go biskupem Ratyzbony - wielkiej i sławnej diecezji, która jednak przeżywała trudne chwile. Od 1260 do 1262 r. Albert pełnił tę posługę z niestrudzonym oddaniem, przywracając pokój i zgodę w mieście, reorganizując parafie i klasztory oraz nadając nowy bodziec działalności charytatywnej. W latach 1263-64 Albert głosił kazania w Niemczech i Czechach na życzenie Urbana IV, po czym wrócił do Kolonii, aby podjąć na nowo swoją misję nauczyciela, uczonego i pisarza. Będąc człowiekiem modlitwy, nauki i miłości, cieszył się wielkim autorytetem, gdy wypowiadał się z okazji różnych wydarzeń w Kościele i społeczeństwie swoich czasów: był przede wszystkim mężem pojednania i pokoju w Kolonii, gdzie doszło do poważnego konfliktu arcybiskupa z instytucjami miasta; nie oszczędzał się podczas II Soboru Lyońskiego, zwołanego w 1274 r. przez Grzegorza X, by doprowadzić do unii Kościołów łacińskiego i greckiego po podziale w wyniku wielkiej schizmy wschodniej z 1054 r.; wyjaśnił myśl Tomasza z Akwinu, która stała się przedmiotem całkowicie nieuzasadnionych zastrzeżeń, a nawet oskarżeń. Zmarł w swej celi w klasztorze Świętego Krzyża w Kolonii w 1280 r. i bardzo szybko czczony był przez swoich współbraci. Kościół beatyfikował go w 1622 r., zaś kanonizacja miała miejsce w 1931 r., gdy papież Pius XI ogłosił go doktorem Kościoła. Było to uznanie dla tego wielkiego męża Bożego i wybitnego uczonego nie tylko w dziedzinie prawd wiary, ale i w wielu innych dziedzinach wiedzy; patrząc na tytuły jego licznych dzieł, zdajemy sobie sprawę z tego, że jego kultura miała w sobie coś z cudu, i że jego encyklopedyczne zainteresowania skłoniły go do zajęcia się nie tylko filozofią i teologią, jak wielu mu współczesnych, ale także wszelkimi innymi, znanymi wówczas dyscyplinami, od fizyki po chemię, od astronomii po mineralogię, od botaniki po zoologię. Z tego też powodu Pius XII ogłosił go patronem uczonych w zakresie nauk przyrodniczych i jest on też nazywany „Doctor universalis” - właśnie ze względu na rozległość swoich zainteresowań i swojej wiedzy. Niewątpliwie metody naukowe stosowane przez św. Alberta Wielkiego nie są takie jak te, które miały się przyjąć w późniejszych stuleciach. Polegały po prostu na obserwacji, opisie i klasyfikacji badanych zjawisk, w ten sposób jednak otworzył on drzwi dla przyszłych prac. Św. Albert może nas wiele jeszcze nauczyć. Przede wszystkim pokazuje, że między wiarą a nauką nie ma sprzeczności, mimo pewnych epizodów, świadczących o nieporozumieniach, jakie odnotowano w historii. Człowiek wiary i modlitwy, jakim był św. Albert Wielki, może spokojnie uprawiać nauki przyrodnicze i czynić postępy w poznawaniu mikro- i makrokosmosu, odkrywając prawa właściwe materii, gdyż wszystko to przyczynia się do podsycania pragnienia i miłości do Boga. Biblia mówi nam o stworzeniu jako pierwszym języku, w którym Bóg, będący najwyższą inteligencją i Logosem, objawia nam coś o sobie. Księga Mądrości np. stwierdza, że zjawiska przyrody, obdarzone wielkością i pięknem, są niczym dzieła artysty, przez które, w podobny sposób, możemy poznać Autora stworzenia (por. Mdr 13, 5). Uciekając się do porównania klasycznego w średniowieczu i odrodzeniu, można porównać świat przyrody do księgi napisanej przez Boga, którą czytamy, opierając się na różnych sposobach postrzegania nauk (por. Przemówienie do uczestników plenarnego posiedzenia Papieskiej Akademii Nauk, 31 października 2008 r.). Iluż bowiem uczonych, krocząc śladami św. Alberta Wielkiego, prowadziło swe badania, czerpiąc natchnienie ze zdumienia i wdzięczności w obliczu świata, który ich oczom - naukowców i wierzących - jawił się i jawi jako dobre dzieło mądrego i miłującego Stwórcy! Badanie naukowe przekształca się wówczas w hymn chwały. Zrozumiał to doskonale wielki astrofizyk naszych czasów, którego proces beatyfikacyjny się rozpoczął, Enrico Medi, gdy napisał: „O, wy, tajemnicze galaktyki... widzę was, obliczam was, poznaję i odkrywam was, zgłębiam was i gromadzę. Z was czerpię światło i czynię zeń naukę, wykonuję ruch i czynię zeń mądrość, biorę iskrzenie się kolorów i czynię zeń poezję; biorę was, gwiazdy, w swe ręce i drżąc w jedności mego jestestwa, unoszę was ponad was same, i w modlitwie składam was Stwórcy, którego tylko za moją sprawą wy, gwiazdy, możecie wielbić” („Dzieła”. „Hymn ku czci dzieła stworzenia”). Św. Albert Wielki przypomina nam, że między nauką a wiarą istnieje przyjaźń, i że ludzie nauki mogą przebyć, dzięki swemu powołaniu do poznawania przyrody, prawdziwą i fascynującą drogę świętości. Jego niezwykłe otwarcie umysłu przejawia się także w działalności kulturalnej, którą podjął z powodzeniem, a mianowicie w przyjęciu i dowartościowaniu myśli Arystotelesa. W czasach św. Alberta szerzyła się bowiem znajomość licznych dzieł tego filozofa greckiego, żyjącego w IV wieku przed Chrystusem, zwłaszcza w dziedzinie etyki i metafizyki. Ukazywały one siłę rozumu, wyjaśniały w sposób jasny i przejrzysty sens i strukturę rzeczywistości, jej zrozumiałość, wartość i cel ludzkich czynów. Św. Albert Wielki otworzył drzwi pełnej recepcji filozofii Arystotelesa w średniowiecznej filozofii i teologii, recepcji opracowanej potem w sposób ostateczny przez św. Tomasza. Owa recepcja filozofii, powiedzmy pogańskiej i przedchrześcijańskiej, oznaczała prawdziwą rewolucję kulturalną w tamtych czasach. Wielu myślicieli chrześcijańskich lękało się bowiem filozofii Arystotelesa, filozofii niechrześcijańskiej, przede wszystkim dlatego, że prezentowana przez swych komentatorów arabskich, interpretowana była tak, by wydać się, przynajmniej w niektórych punktach, jako całkowicie nie do pogodzenia z wiarą chrześcijańską. Pojawiał się zatem dylemat: czy wiara i rozum są w sprzeczności z sobą, czy nie? Na tym polega jedna z wielkich zasług św. Alberta: zgodnie z wymogami naukowymi poznawał dzieła Arystotelesa, przekonany, że wszystko to, co jest rzeczywiście racjonalne, jest do pogodzenia z wiarą objawioną w Piśmie Świętym. Innymi słowy, św. Albert Wielki przyczynił się w ten sposób do stworzenia filozofii samodzielnej, różnej od teologii i połączonej z nią wyłącznie przez jedność prawdy. Tak narodziło się w XIII wieku wyraźne rozróżnienie między tymi dwiema gałęziami wiedzy - filozofią a teologią - które we wzajemnym dialogu współpracują zgodnie w odkrywaniu prawdziwego powołania człowieka, spragnionego prawdy i błogosławieństwa: i to przede wszystkim teologia, określona przez św. Alberta jako „nauka afektywna”, jest tą, która wskazuje człowiekowi jego powołanie do wiecznej radości, radości, która wypływa z pełnego przylgnięcia do prawdy. Św. Albert Wielki potrafił przekazać te pojęcia w sposób prosty i zrozumiały. Prawdziwy syn św. Dominika głosił chętnie kazania ludowi Bożemu, który zdobywał swym słowem i przykładem swego życia. Drodzy Bracia i Siostry, prośmy Pana, aby nie zabrakło nigdy w Kościele świętym uczonych, pobożnych i mądrych teologów jak św. Albert Wielki, i aby pomógł on każdemu z nas utożsamiać się z „formułą świętości”, którą realizował w swoim życiu: „Chcieć tego wszystkiego, czego ja chcę dla chwały Boga, jak Bóg chce dla swej chwały tego wszystkiego, czego On chce”, tzn. aby upodabniać się coraz bardziej do woli Boga, aby chcieć i czynić jedynie i zawsze to wszystko dla Jego chwały.