Reklama

Obrona Lwowa (1) listopad 1918 r.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Pod koniec I wojny światowej, gdy monarchia Habsburgów chyliła się ku upadkowi, i we wszystkich krajach koronnych panował nieopisany chaos i zamęt, większość polskich ziem pozostawała jeszcze pod okupacją zaborców. Kraków stał się ośrodkiem myśli i czynów niepodległościowych. Stąd wyruszyli legioniści, aby w całej wschodniej Galicji i we wszystkich zakątkach Polski tworzyć potajemnie polskie zbrojne oddziały i organizacje wojskowe. Wówczas, gdy zaledwie powstawały zręby państwowości polskiej Lwów, pozbawiony zorganizowanej obrony padł łupem zamachu, który został przygotowany przez centralny rząd wiedeński i wyższe władze wojskowe, oraz reprezentantów narodowości ukraińskiej. Austria pozbawiona wszelkiej godności i poddająca się bez najmniejszej próby oporu biegowi wypadków, w ten właśnie sposób mściła się na galicyjskich Polakach za nielojalność wobec niej. Dziwny to był czas - czas strasznej wojny i nieustających zmagań wielu narodów, a zarazem czas piękny, z widniejącą na horyzoncie wolnością.

Od dłuższego czasu we Lwowie krążyły pogłoski o przygotowywanym przez ukraińską armię zamachu na miasto. Ukraińcy, którzy byli lojalni względem władz wiedeńskich liczyli na pomoc z ich strony. Wśród mieszkańców panował nastrój przygnębienia, zatruwający radość z odzyskiwanej niepodległości. Trudno jednak było wierzyć w te niepokojące wiadomości - dwa narody żyjące od wieków w najbliższych stosunkach miałyby teraz przelewać bratnią krew?

Wszystko było niejasne i dalekie. Ostatni dzień października 1913 r. zbliżał się ku końcowi, szary i mglisty nie zachęcał nikogo do wyjścia z domu. Wcześniej niż zwykle zapalono lampy uliczne, które i tak niewiele dawały światła otoczone gęstą lepką mgłą. Przez puste ulice rzadko ktoś przechodził, śpiesząc jak było to tylko możliwe do ciepłego mieszkania. Co chwilę przemykał tramwaj hałasując głośnym sygnałem. Od strony Głównego Dworca jechały tramwaje zapełnione młodymi ludźmi, zmierzającymi w kierunku centrum miasta. W pobliżu niektórych domów akademickich panowało ożywienie; to młodzież z całej Polski przybyła do Lwowa na pierwszy Zjazd Akademicki, wszystkie ugrupowania i organizacje młodzieżowe wysłały swoich reprezentantów. Domy akademickie pełne były przybyszów, werwa i humor towarzyszyły młodym ludziom, choć i tu, jak zły duch krążyły niepokojące pogłoski. Najczęściej pokpiwano sobie z nich. Wnet ucichły gwary, młodzież rozeszła się na odpoczynek przed mającym odbyć się następnego dnia Zjazdem. Szybko zapadała noc, opustoszały ulice, nieprzenikniona mgła przesłoniła miasto pogrążone we śnie. W mrokach nocy bieliły się górujące ponad miastem wierzchołki wież lwowskich kościołów. Zegary niezmiennie wybijały godziny - mijał czas. Noc, zdawać by się mogło, jak każda inna późno-jesienna noc. Tej nocy nie wszyscy jednak spali, z godziny na godzinę ważyły się losy miasta, zapadały decyzje tak brzemienne w skutkach. Na wieży ratuszowej wybiła północ. Cicho stąpając pod murami domów przesuwały się jakieś cienie, w słabym świetle lamp podobne do zjaw nocnych. Ściszone głosy, padające hasła czy zawołania wypowiadane w kilku językach stwarzały niesamowitą scenerię. Wokół gmachu ratusza wszczynał się jakiś ruch, początkowo nieznaczny i ostrożny. Wkrótce w niektórych budynkach zapłonęły światła, trzaskały bramy, cisza nocna została brutalnie przerwana. "Tajemnicze" postacie przystąpiły do akcji - zamach na Lwów został dokonany.

Stare lwy spod ratusza z kamiennym spokojem patrzyły na bieg historii, którego sensu nie pojmowały. Ranek 1 listopada - Dzień Wszystkich Świętych. Ludzi udających się na cmentarze oszołomił widok ukraińskich flag rozwieszonych na głównych gmachach. Plakaty z odezwami do mieszkańców i pancerne samochody na ulicach uświadomiły wszystkim sytuację. Kilkunastotysięczna armia ukraińska, wspomagana przez siły austriackie, bez trudu opanowała nieprzygotowane do obrony miasto.

Istnienie kilku grup wojskowych we Lwowie nie mających wspólnego dowództwa, znikoma ilość załogi, nie dawały żadnych szans obrony. Polacy nie pogodzili się ze stanem, jaki zaistniał. Ukraiński zamach sprowokował bratobójcze walki. Powstała samorzutnie obrona miasta. Pierwsze walki miały charakter powstańczy i trudno było je skoordynować, bił się każdy, kto zgłosił się do szeregów. Pierwszy odcinek obrony pod dowództwem legendarnego kapitana Zdzisława Tatara-Trześniowskiego, dowódcy formującego się batalionu lwowskiego Wojsk Polskich, odpiera atak nieprzyjaciela, następnie z szaleńczą brawurą uderza na koszary policji, zdobywa potrzebną broń i amunicję. Sukces tej pierwszej akcji zapoczątkuje w rezultacie powstanie następnych odcinków obrony.

cdn.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2001-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Modlitwa z serca

2025-06-10 13:53

Niedziela Ogólnopolska 24/2025, str. 56-57

[ TEMATY ]

koncert

Rzeszów

Jednego Serca Jednego Ducha

jednegoserca.pl/Tadeusz Poźniak

Największy koncert muzyki chrześcijańskiej w Europie, łączący w sobie spotkanie, śpiew i uwielbienie, odbędzie się w Boże Ciało w Rzeszowie.

Koncert Jednego Serca Jednego Ducha jest fenomenem na skalę światową. Miał być wydarzeniem jednorazowym, tymczasem w tym roku muzycy w jego ramach zagrają już po raz dwudziesty trzeci. Koncert ten jest modlitwą wyrażoną muzyką i śpiewem, przy których jednoczą się ludzie z różnych rejonów Polski i świata. Jak zauważa pomysłodawca wydarzenia – Jan Budziaszek, kompozytorzy i muzycy „robią z zapomnianych starych pieśni kościelnych prawdziwe perły, które zadziwiają świat”, co skłania każdą z osób uczestniczących w koncercie – zarówno na scenie, jak i przed nią – do wspólnego śpiewu i modlitwy. – Najważniejszym i najcenniejszym wykonawcą tego spotkania, spośród kilkudziesięciu tysięcy zebranych, jest jednak ten, kto w swoim sercu wyemanował najwięcej miłości. Ktoś, komu udało się chociaż raz stanąć w środku tłumu i uczestniczyć w tej modlitwie, na pewno będzie marzył o tym, aby za rok w uroczystość Ciała i Krwi Pana naszego Jezusa Chrystusa przyjechać do Rzeszowa, do parku Sybiraków, by znowu to przeżyć i jeszcze kogoś przyprowadzić – dodaje Jan Budziaszek.
CZYTAJ DALEJ

W 2029 roku w Kolonii 750. rocznica pierwszej na świecie procesji Bożego Ciała

Za cztery lata, w 2029 roku w Kolonii celebrowana będzie szczególna rocznica. Minie 750 lat od pierwszej na świecie procesji Bożego Ciała, która miała miejsce właśnie w tym mieście. Metropolita koloński, kardynał Woelki przypomina o tym w liście pasterskim.

Kardynał Rainer Maria Woelki przygotowuje archidiecezję kolońską do szczególnej rocznicy. W liście pasterskim opublikowanym wczoraj zwrócił uwagę, że w 1279 roku w Kolonii odbyła się pierwsza na świecie procesja Bożego Ciała – i dlatego za cztery lata będzie obchodzona 750. rocznica tego wydarzenia.
CZYTAJ DALEJ

Abp Galbas w Boże Ciało: Chrystus w Eucharystii wychodzi nam naprzeciw

Chrystus w Eucharystii wychodzi nam naprzeciw. Zawiera z nami przymierze. Sprzymierzmy się więc i my z Nim - powiedział abp Adrian Galbas. Centralne uroczystości Bożego Ciała w Warszawie rozpoczęły się Mszą św. sprawowaną w archikatedrze warszawskiej pod przewodnictwem metropolity warszawskiego. Bezpośrednio po liturgii wyruszyła uroczysta procesja eucharystyczna do czterech ołtarzy, która zakończyła się na placu Piłsudskiego.

Na zakończenie uroczystości abp Adrian Galbas wygłosił homilię poświęconą Eucharystii jako sakramentowi nowego przymierza. Duchowny przypomniał, że Bóg zawarł ze swoim ludem nowe przymierze nie krwią cielców, jak na Synaju, ale poprzez Ofiarę Syna Bożego. - „To jest Krew moja, nowego i wiecznego przymierza, która za was i za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów” - cytował słowa Jezusa wypowiadane w czasie każdej Eucharystii.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję