Fundacja „Dzieło Nowego Tysiąclecia” powstała w 2000 r. jako wyraz wdzięczności dla papieża Jana Pawła II za jego posługę duchową na rzecz Kościoła i Polski. Wtedy to, po jego pielgrzymce do ojczyzny w 1999 r., pozostały niewykorzystane fundusze od sponsorów. Postanowiono przeznaczyć je na budowę "żywego pomnika" Jana Pawła II, nie ze spiżu czy stali, ale w postaci trwałego dzieła społecznego. Za „budulec” posłużyli młodzi i zdolni ludzie z najbiedniejszych rejonów Polski, którzy dzięki wsparciu Fundacji mogli kontynuować naukę na najlepszych uczelniach w kraju i zagranicą oraz dojrzewać w duchu nauczania swojego wielkiego patrona. Obok wyrównywania szans edukacyjnych, najważniejszym zadaniem "Dzieła" stała się promocja nauczania Jana Pawła II. Jednocześnie Fundacja postanowiła pewną część środków przeznaczać na wspieranie kultury chrześcijańskiej i mediów.

Wkrótce FDNT rozszerzyła swoją działalność na wszystkie diecezje w Polsce. Od marca 2005 roku posiada status Organizacji Pożytku Publicznego.

Na czele Fundacji stoi Rada, której przewodniczy kard. Kazimierz Nycz. Sprawami bieżącymi kieruje Zarząd, w skład którego wchodzą: Przewodniczący Zarządu ks. Dariusz Kowalczyk oraz wiceprzewodniczący: ks. Paweł Walkiewicz i Marek Zdrojewski. W tym miejscu należy również wspomnieć pierwszego prezesa zarządu Piotra Gawła oraz ks. Jana Droba, który miał duży wpływ na obecny kształt Fundacji, najpierw jako Ekonom Konferencji Episkopatu Polski, a następnie jako prezes zarządu „Dzieła”, aż do przejścia na emeryturę w 2016 roku.

Dzień Papieski

Od 2001 roku w niedzielę poprzedzającą rocznicę wyboru Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową obchodzony jest corocznie Dzień Papieski. Polacy gromadzą się wtedy na liturgiach, nabożeństwach, czuwaniach modlitewnych, medytacjach oraz konferencjach poświęconych nauczaniu Ojca Świętego. Tydzień wcześniej we wszystkich parafiach odczytywany jest list pasterski Konferencji Episkopatu Polski, przygotowujący do tego wydarzenia. Dzień Papieski w każdym roku ma swoje hasło, wskazujące na istotny obszar papieskiego nauczania. Hasło to stanowi osnowę wszystkich wydarzeń modlitewnych, liturgicznych i artystycznych. Obchodom Dnia Papieskiego towarzyszą konkursy, wystawy, sztuki teatralne, wieczory poetyckie, imprezy sportowe, kulturalne i artystyczne.

Aspekt charytatywny tego dnia to przykościelna i publiczna zbiórka pieniędzy na rzecz funduszu stypendialnego dla zdolnej młodzieży z niezamożnych rodzin. Podopieczni Fundacji są określani mianem „żywego pomnika” św. Jana Pawła II, a wspieranie ich to wyraz wdzięczności Polaków wobec swojego Wielkiego Rodaka. Przygotowanie uroczystości to duże wyzwanie organizacyjne, w które angażują się tysiące wolontariuszy, m.in. harcerze, ministranci, aktorzy, dziennikarze, piosenkarze oraz sami stypendyści. Fundację wspiera w tym wyjątkowym przedsięwzięciu Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Dnia Papieskiego, w którego skład wchodzą przedstawiciele stowarzyszeń, fundacji i duszpasterstw z całego kraju.

Ostatni, XVIII Dzień Papieski, obchodzony był 14 października 2018 roku pod hasłem „Promieniowanie Ojcostwa”. Wydarzenie skupione było wokół dwóch rocznic: 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości oraz 40. rocznicy wyboru na Stolicę Piotrową metropolity krakowskiego. Hasło Dnia Papieskiego zaczerpnięte zostało bezpośrednio z literackiego dziedzictwa Papieża Polaka. „Promieniowanie ojcostwa” – to tytuł dramatu Karola Wojtyły datowanego na 1964 rok. W ten sposób społeczność tworząca Fundację „Dzieło Nowego Tysiąclecia” wyraziła pragnienie, aby przeżycie XVIII Dnia Papieskiego stanowiło zaproszenie do lektury dzieł św. Jana Pawła II, zwłaszcza wspomnianego dramatu.

Centralne obchody Dnia Papieskiego rozpoczęły się 13 października na Zamku Królewskim w Warszawie galą nagrody TOTUS TUUS. Statuetka ta, często określana mianem tzw. katolickiego Nobla, jest najważniejszą nagrodą Kościoła katolickiego w Polsce. Mogą ją zdobyć osoby i instytucje, które w szczególny sposób przyczyniają się do promocji nauczania św. Jana Pawła II lub poprzez swoje działania realizują wezwanie Papieża Polaka do obrony godności człowieka.

Następnego dnia w bazylice św. Krzyża w Warszawie kard. Kazimierz Nycz odprawił Mszę św. z okazji 40-lecia pontyfikatu św. Jana Pawła II. W Świątyni Opatrzności Bożej miała miejsce Msza św. w intencji darczyńców Fundacji. Również w Świątyni Opatrzności Bożej o godz. 17.30 miał miejsce Galowy Koncert Dnia Papieskiego. Pomysłodawcą tego wyjątkowego widowiska muzycznego był kompozytor, poeta i reżyser śp. Roman Kołakowski. Podczas koncertu zaprezentowane zostały sylwetki ludzi, którzy przyczynili się do odzyskania przez Polskę niepodległości i kształtowania jej oblicza. Wśród nich, poza św. Janem Pawłem II, znaleźli się m.in. abp Szczęsny Feliński, kard. Stefan Wyszyński i ks. Jerzy Popiełuszko.

Kolejny Dzień Papieski odbędzie się 13 października 2019 r. pod hasłem „Wstańcie, chodźmy!”

Obozy Formacyjne

W 2001 roku Fundacja zorganizowała dla stypendystów pierwszy obóz formacyjno-integracyjny. Odbył się on w pięciu miastach: Ełku, Kołobrzegu, Przemyślu, Serpelicach nad Bugiem oraz Świętej Katarzynie. Wówczas stypendia otrzymywało 500 młodych ludzi z 5 diecezji: drohiczyńskiej, ełckiej, koszalińsko-kołobrzeskiej, przemyskiej i radomskiej. Po kilku latach, w 2007 roku, formuła obozu uległa zmianie. Jeden obóz podzielono na dwa według kategorii wiekowej: jeden dla gimnazjalistów i licealistów, a drugi dla studentów. Rok później zorganizowano jeszcze jeden obóz - dla maturzystów. Od tamtej pory każdego roku w okresie wakacyjnym organizowane są trzy obozy łącznie dla około 2000 stypendystów z całej Polski.

W bieżącym roku stypendystów gościły dwa miasta: Legnica i Toruń, a we wrześniu na najmniejszym obozie fundacyjnym w Myczkowcach spotkają się maturzyści.

Od 8 do 15 lipca ok. 600 stypendystów-studentów z całej Polski gościło w Legnicy. W czasie obozu mieli możliwość zadbać zarówno o swój rozwój duchowy (uczestniczyli w Dniu Skupienia w Krzeszowie, odwiedzili lokalne parafie), jak i zapoznać się z historią i kulturą regionu – m.in. weszli na Śnieżkę.

Po zakończonym obozie, część studentów powróciło do swoich domów, a pozostali ruszyli do Torunia, aby jako wolontariusze wspomóc organizatorów obozu dla swoich młodszych kolegów. Pobyt zorganizowany był pod hasłem „Toruń – Miasto Aniołów”. Nie zabrakło wspólnej modlitwy, pobytu na toruńskich uczelniach (Uniwersytet Mikołaja Kopernika i Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej), zwiedzania, spotkań integracyjnych i udziału w wydarzeniach kulturalnych. W obozie wzięło udział ok. 900 stypendystów ze szkół podstawowych i gimnazjalnych.

„Dzieło” lokalnie

Działalność „Dzieła” nie ogranicza się do Dnia Papieskiego i wakacyjnych obozów. Fundacja dba o rozwój duchowy swoich podopiecznych przez cały rok, zapewniając im przestrzeń do regularnych spotkań i stałej formacji. Stypendyści ze szkół podstawowych i średnich skupieni są wokół koordynatorów diecezjalnych „Dzieła Nowego Tysiąclecia”. Studiujący stypendyści tworzą wspólnoty akademickie w miastach, w których się uczą. Obecnie istnieje 15 takich wspólnot.

Wspólnoty akademickie wspierają biuro Fundacji w organizacji Dnia Papieskiego w danym mieście, dbają o formację swoich członków, a także pomagają lokalnej społeczności. Nie sposób zliczyć wszystkich inicjatyw podejmowanych przez stypendystów, można powiedzieć, że „ilu stypendystów, tyle pomysłów na wolontariat”. Podejmują się pomocy w hospicjach, domach pomocy społecznej, a także przy parafiach czy w najbliższym gronie, np. pomagając kolegom w nauce. Działalność społeczna odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu wspólnot. Łącząc się w grupy, regularnie oddają krew, sprzątają groby przed Dniem Wszystkich Świętych, organizują wydarzenia dla lokalnych społeczności. Przykładem działalności stypendystów może być wolontariat krakowskiej wspólnoty w domu dziecka. Stypendyści opiekowali się indywidualnie wychowankami placówki, a w grudniu zorganizowali dla wszystkich dzieci Jasełka.

Fundacja w liczbach

Fundacja „Dzieło Nowego Tysiąclecia” w 2018 roku objęła pomocą ponad 2000 osób z całej Polski. Ponadto społeczność związaną z „Dziełem” można uzupełnić o 5000 absolwentów programu, którzy obecne pracują we wszystkich możliwych zawodach, jak np. prawnicy, politycy, lekarze, informatycy, dziennikarze i aktorzy. Od 2012 zrzesza ich Stowarzyszenie Absolwentów Dzieła (SAD).

Przez 18 lat swojej działalności zorganizowała 50 obozów formacyjnych we wszystkich większych miastach w Polsce, a na stypendia wydała już ponad 200 mln zł.