Reklama

Organowe dzieło sztuki (2)

Przed tygodniem zaprezentowaliśmy czytelnikom historię powstania unikalnego instrumentu znajdującego się w bazylice krzeszowskiej. Dziś zapraszamy do lektury drugiej części artykułu poświęconego przygotowaniu i realizacji prac konserwatorskich organów w Krzeszowie

Niedziela legnicka 42/2008

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Badania, których przedmiotem były krzeszowskie organy Englera, prowadzone były w różnych aspektach i dotyczyły wielu dziedzin. Ich celem było przygotowanie rzetelnej dokumentacji obiektu z myślą o przeprowadzeniu remontu kapitalnego całego instrumentu.
W powojennej historii organy służyły przede wszystkim celom liturgicznym. Wielokrotnie organizowane były także koncerty, których wykonawcami byli niejednokrotnie wybitni muzycy. Z biegiem czasu stan techniczny instrumentu pogarszał się. Brak regularnych przeglądów i konserwacji uniemożliwiał coraz bardziej pełne wykorzystanie walorów brzmieniowych organów. Głosy podejmujące temat konieczności przeprowadzenia remontu kapitalnego zaczęły dochodzić coraz częściej z różnych stron. Inicjatywę podjął urząd Wojewódzkiego Konserwatora Zbytków w Jeleniej Górze, który zlecił przeprowadzenie prac badawczych oraz przygotowanie dokumentacji Jarosławowi Stępowskiemu. Już po wstępnych oględzinach, które przeprowadzono w kwietniu 1977 r. wiadomo było, że zmiany mogły dotyczyć w nieznacznym stopniu osiemnastowiecznej materii instrumentu. Wykonanie dokumentacji menzuracyjnej wszystkich głosów oraz dokumentacji pomiarowej przeprowadzone zostało przez Bogdana Mozera i Jarosława Stępowskiego. Działania te poprzedziło opracowanie techniki pomiarowej oraz instrukcji pracy przy dokumentacji menzuracyjnej przez Jerzego Erdmana. Sporządzona została także dokumentacja zdjęciowa, rysunkowa oraz fotogrametria prospektu autorstwa Bogdana Mozera.
W roku 1997 przystąpiono do prac konserwatorskich przy prospekcie organowym. Pełną konserwację obiektu zaplanowano na cztery lata, dzieląc całość zadania na cztery etapy.
Ważnym wydarzeniem historycznym, które miało duży wpływ na przywrócenie należytego miejsca sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Krzeszowie w życiu religijnym i społecznym, było powołanie do istnienia diecezji legnickiej w 1992 r. Pierwszy biskup legnicki Tadeusz Rybak, ustanowił historyczne miejsce kultu Matki Bożej Łaskawej w Krzeszowie głównym sanktuarium diecezji. Wymagający od wielu lat licznych działań konserwatorskich kompleks historycznych obiektów krzeszowskiego sanktuarium nie mógł od razu podołać wszystkim zaplanowanym inicjatywom. Kompleksowa rewaloryzacja bazyliki Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny wraz z zespołem klasztornym stała się przedmiotem troski nowej diecezji, ze szczególnym osobistym zaangażowaniem jej pierwszego biskupa.
Przygotowaniem oraz koordynacją zadań konserwatorskich zajęła się Legnicka Kuria Biskupia. Osobą bezpośrednio odpowiedzialną za przygotowanie harmonogramu prac wraz z odpowiednią dokumentacją konserwatorską poszczególnych obiektów mianowany został ks. dr Józef Lisowski, kanclerz Kurii. Z inicjatywy Referatu Muzyki Kościelnej Legnickiej Kurii Biskupiej do prac konserwatorskich, które miały być wykonane w pierwszym etapie włączona została kompleksowa rewaloryzacja zabytkowych organów Michaela Englera w krzeszowskiej bazylice. W ramach inicjatyw podejmowanych przez Referat Muzyki Kościelnej, działania związane z konserwacją zabytkowych organów na terenie diecezji znalazły się wśród zadań priorytetowych. Powołana więc została specjalna Komisja Konserwatorska, a w jej skład weszły następujące osoby: ks. prof. dr hab. Jan Chwałek, prof. KUL, muzykolog, rzeczoznawca Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego; prof. dr hab. Jerzy Gołos, rzeczoznawca Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego; prof. Julian Gembalski rektor Akademii Muzycznej w Katowicach, organista wirtuoz, kierownik klasy organów Akademii Muzycznej w Katowicach; mgr Bolesław Bielawski, kierownik Oddziału Dokumentacji Zabytków w Warszawie; mgr Jarosław Stępowski, rzeczoznawca Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego; prof. Antonin Schindler (Czechy), muzykolog, organista, kurator organów Michaela Englera w kościele parafialnym pw. św. Maurycego w Ołomuńcu; ks. mgr Piotr Dębski, muzykolog, referent Legnickiej Kurii Biskupiej ds. Muzyki Kościelnej.
Skład komisji, wraz z jej przewodniczącym w osobie ks. Piotra Dębskiego, po zatwierdzeniu przez Legnicką Kurię Biskupią uzyskał aprobatę Wojewódzkiego Oddziału Służby Ochrony Zabytków we Wrocławiu Oddział w Jeleniej Górze.
Z inicjatywy Kurii podjęto działania mające na celu pozyskanie środków z funduszy Unii Europejskiej na rzecz rewitalizacji całego obiektu, jakim jest sanktuarium w Krzeszowie. Po ogłoszeniu decyzji o przyznanych środkach na prace konserwatorskie w bazylice, na remont organów przeznaczono kwotę w wysokości 40% kosztów zadania. Pozostałe środki, dzięki staraniom Legnickiej Kurii Biskupiej, pozyskane zostały od sponsorów. Przyjęta od początku przez Referat Muzyki Kościelnej koncepcja konserwacji organów miała charakter integralny. Oznaczało to wykonanie pełnej i gruntownej rewaloryzacji organów wraz z konserwacją prospektu. Zadania te poprzedziły prace przygotowawcze. Objęły one swym zakresem remont wielkiego okna wewnątrz organów, remont instalacji elektrycznej w całej strefie otaczającej organy i chór, także remont całego przęsła sklepienia połączone z renowacją malowideł, znajdujących się nad organami oraz w ich wnętrzu. Celem tak przygotowanego harmonogramu była eliminacja jakichkolwiek działań, które mogłyby zaszkodzić efektom pracy przy samych organach. Konserwację okna przeprowadziła firma Zbigniewa Brzezińskiego z Legnicy, kończąc zadania w listopadzie 2005 r. Prace przy konserwacji sklepienia wraz z renowacją polichromii wykonano w latach 2005-2006.
17 maja 2006 r. dokonano wyboru firmy organmistrzowskiej. Spośród nadesłanych ofert wyłoniono Firmę Jehmlich Orgelbau Dresden GmbH. Po zawarciu umowy przystąpiono do realizacji zadania. Prace konserwatorskie przy miechach oraz konduktach powierzono polskiej firmie organmistrzowskiej Andrzeja Kowalewskiego. Prace przy demontażu instrumentu rozpoczęto w styczniu 2007 r.. W lutym 2007 r. ks. kanclerz Józef Lisowski podjął decyzję, by remont organów został zrealizowany bez podziału na dwa etapy. W związku z tym 12 kwietnia 2007 r. podpisana została nowa umowa z wykonawcą na przeprowadzenie wszystkich prac przewidzianych w programie konserwatorskim.
Tak więc, dzięki owocnej współpracy w dziele ratowania i konserwacji zabytków pomiędzy diecezją legnicką a instytucjami partnerskimi, możliwe stało się przeprowadzenie pełnej konserwacji organów. Realizację zadania wsparły takie instytucje jak: Fundacja Polska Miedź, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Prace konserwatorskie i rekonstrukcyjne przy organach wykonała firma Jehmlich z Drezna w latach 2007 - 2008 pod merytorycznym nadzorem prof. Andrzeja Chorosińskiego, ks. Piotra Dębskiego oraz Jarosława Stępowskiego. Konserwację prospektu wykonał zespół konserwatorów pod kierownictwem Marii Lelek w latach 2006-2007. Przywrócono organom pełną sprawność techniczną, estetyczną i brzmieniową. Krzeszowskie organy w chwili obecnej stwarzają unikalną możliwość realizacji bogatego repertuaru muzyki epoki baroku na instrumencie pochodzącym z tej epoki.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2008-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rodzice mogą iść do sądu. Jak szkolne świadectwo bez religii może skończyć się w sądzie?

2025-06-28 21:20

[ TEMATY ]

szkoła

sąd

religia w szkołach

ocena

pl.fotolia.com

Decyzja Ministerstwa Edukacji o niewliczaniu ocen z religii i etyki do średniej może kosztować uczniów nawet 7 punktów przy rekrutacji do szkoły średniej. Dla niektórych to różnica między wymarzoną szkołą a listą rezerwową. Tymczasem prawnicy ostrzegają: „to złamanie prawa, a rodzice mają pełne prawo iść do sądu".

Końcówka roku szkolnego 2024/2025 zaskoczyła dyrektorów i rodziców decyzją Ministerstwa Edukacji Narodowej. W komunikacie z 11 czerwca MEN ogłosiło, że „oceny z religii i etyki nie będą wliczane do średniej ocen". Dla uczniów klas ósmych to wiadomość jak grom z jasnego nieba — bo to właśnie średnia decyduje o „ biało-czerwonym pasku” i dodatkowych punktach w systemie rekrutacyjnym.
CZYTAJ DALEJ

Rzecznik KEP: Wyrok TK potwierdza zarzuty formułowane przez Kościół

2025-07-03 13:32

[ TEMATY ]

wyrok

Trybunał Konstytucyjny

Rzecznik KEP

lekcje religii

BP KEP

Ks. Leszek Gęsiak

Ks. Leszek Gęsiak

Wydany dziś wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczący rozporządzenia MEN z 17 stycznia 2025 roku w sprawie lekcji religii jest potwierdzeniem zarzutów, jakie wobec tego aktu formułowali przedstawiciele Kościoła katolickiego – zaznaczył rzecznik Konferencji Episkopatu Polski ks. Leszek Gęsiak SJ.

3 lipca br. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że rozporządzenie Ministra Edukacji z 17 stycznia 2025 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz.U. 2025 poz. 66) jest w całości niezgodne z art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty w związku z art. 92 ust. 1, art. 25 ust. 3 oraz art. 2 i 7 Konstytucji RP.
CZYTAJ DALEJ

Watykan: nowy archiprezbiter bazyliki Santa Maria Maggiore

2025-07-04 13:35

[ TEMATY ]

Bazylika Matki Bożej Większej

kard. Rolandas Makrickas

ks. Mariusz Bakalarz

Bazylika Matki Bożej Większej

Bazylika Matki Bożej Większej

Ojciec Święty podziękował Jego Eminencji Kardynałowi Stanisławowi Ryłko za jego posługę jako archiprezbitera papieskiej Bazyliki Matki Bożej Większej. Jego następcą został Jego Eminencja Kardynał Rolandas Makrickas, dotychczasowy koadiutor archiprezbitera wspomnianej liberyjskiej bazyliki - poinformowało Biuro Prasowe Stoicy Apostolskiej.

W dniu dzisiejszym kard. Stanisław Ryłko kończy 80 rok życia i utracił prawo do udziału w ewentualnym konklawe.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję