Reklama

Najciekawsze skarby Włocławka

Krzyż Tumski

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Krzyż w symbolice chrześcijańskiej ma miejsce najważniejsze. Znak krzyża jest najczęściej używanym gestem w obrzędach liturgicznych - rozpoczyna się nim wszelkie czynności, błogosławi. Jako symbol plastyczny, krzyż pojawił się w pierwszych wiekach naszej ery, jednak do VI w. nie umieszczano na nim figury Zbawiciela. We wnętrzach kościołów rzeźbione krucyfiksy zaczęto ustawiać dopiero od IX w. Pierwsze krzyże umieszczano pomiędzy chórem a nawą, w kontekście ze stojącym tam ołtarzem. Najstarsze znane romańskie krucyfiksy przedstawiały Chrystusa odzianego w długą szatę, jako tryumfującego nad śmiercią.

Na przestrzeni wieków figury ukrzyżowanego Chrystusa zmieniały się. W sztuce gotyckiej najczęściej ukazywano Chrystusa w cierpieniu, umierającego. W epoce renesansu , by ukazać Chrystusa posługiwano się wzorcami zaczerpniętymi ze sztuki antycznej - ciało Zbawiciela musiało być harmonijne i piękne.

Spośród krucyfiksów znajdujących się we Włocławku, jednym z najciekawszych i zarazem najbardziej zagadkowych, jest krzyż nazywany Tumskim (czyli katedralnym), znajdujący się w prezbiterium bazyliki katedralnej. Krzyż ten, wg relacji z 1871 r., był w początku XVII w. ufundowany i umieszczony w ołtarzu przez bp. Wawrzyńca Gembickiego. Prawdopodobnie został sprowadzony z Gdańska.

Monumentalny krucyfiks z figurą o niezwykłej ekspresji, wkrótce po ustawieniu we włocławskiej świątyni zasłynął łaskami, dlatego ołtarzowi nadano wezwanie Pana Jezusa Cudownego, a wierni umieszczali wokół liczne wota. Oznaką dziękczynienia mogła być też fundacja bp. Pawła Wołuckiego, który ozdobił figurę gemmą w kształcie glorii, wysadzaną kamieniami. Została ona umieszczona w ranie przebitego boku.

Krzyż Tumski - z rzeźbą naturalnej wielkości, nawiązuje w swej ekspresji do plastyki gotyckiej: szczupła twarz Chrystusa, ascetyczna i stara, ukazana jest w momencie agonii. Umierający ma oczy przymknięte, usta dramatycznie rozchylone. Kształt głowy lekko pochylonej, pozbawionej długich włosów z nałożoną, wydatną, metalową koroną, nadaje wizerunkowi szczególnej powagi i szlachetności. Rozpięte na obitych blachą ramionach krzyża drewniane ciało Chrystusa z bardzo szczupłym torsem odziane jest w krótkie, ozdobnie związane perizonium.

Dotąd nie udało się dokładnie ustalić ani autora rzeźby, ani warsztatu. W literaturze kilkakrotnie pojawiły się wzmianki o analogiach z tzw. Krucyfiksem Baryczkowskim z katedry warszawskiej, pochodzącym z Norymbergii.

Krzyż był kilkakrotnie restaurowany, m. in. jego drzewco zostało obite blachą. Przez pewien czas znajdował się w nawie północnej. Od około 40 lat stoi w prezbiterium katedry.

Fotografie Krzyża Tumskiego znajdują się w albumie: A. Bujaka , Katedra włocławska, Włocławek 2000, ss. 64-67 i w albumie Skarby Włocławka, Włocławek 2001, s. 67.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Patron Neapolu

Niedziela Ogólnopolska 22/2024, str. 22

[ TEMATY ]

patron dnia

commons.wikimedia.org

Św. Franciszek Caracciolo, prezbiter

Św. Franciszek
Caracciolo, prezbiter

Był opiekunem duchowym więźniów i galerników.

Franciszek (imię chrzcielne: Askaniusz) urodził się w Villa Santa Maria (królestwo Neapolu). Wpływ na jego duchowe życie miało uzdrowienie ze śmiertelnej choroby. Miał wówczas 22 lata i złożył ślub oddania się Panu Bogu na służbę. Studiował teologię na uniwersytecie w Neapolu. W 1587 r. przyjął święcenia kapłańskie. Zaraz też dołączył do bractwa kapłanów neapolitańskich, których celem było towarzyszenie skazanym na śmierć, opieka nad więźniami i galernikami. Franciszek opiekował się również nieuleczalnie chorymi. Z upływem czasu dołączyli do niego inni kapłani i razem udali się do pustelni w Camaldoli, gdzie opracowali regułę nowego zgromadzenia Kanoników Regularnych Mniejszych, którzy opiekowali się biednymi, chorymi i więźniami. W regule do ślubów ubóstwa, czystości i posłuszeństwa dołączony został ślub czwarty – nieprzyjmowania żadnych godności kościelnych. Papież Sykstus V zatwierdził regułę i nowy zakon w 1588 r. Rozwijał się on szybko. W 1594 r. powstał pierwszy dom zakonu w Hiszpanii, w kolejnych latach powstały domy w Rzymie, przy kościele św. Agnieszki na pl. Navona, w Valladolid i w Alcala.
CZYTAJ DALEJ

„Zawsze w górę!” - w sobotę XXIX Spotkanie Młodych Lednica 2000

2025-06-04 12:48

[ TEMATY ]

Lednica 2000

Lednica 2000

„Zawsze w górę!” - to hasło XXIX Spotkania Młodych na Lednicy. Nawiązuje ono do postaci i nauczania przyszłego świętego bł. Pier Giorgio Frassatiego, tercjarza dominikańskiego, który będzie towarzyszył młodym na Polach Lednickich. Modlitewne spotkanie, którego pomysłodawcą był o. Jan Góra OP, pierwszy duszpasterz Lednicy, odbędzie się w sobotę 7 czerwca.

Lednica to coroczne wydarzenie religijno-kulturalne organizowane od 1997 r. na Polach Lednickich, w pobliżu Gniezna i Poznania. Spotkanie to gromadzi młodzież i dorosłych z całej Polski, a jego celem jest promowanie wartości chrześcijańskich, wspólnej modlitwy oraz integracji uczestników.
CZYTAJ DALEJ

Rząd federalny przyjrzy się pigułkom aborcyjny

2025-06-04 15:48

[ TEMATY ]

aborcja

Adobe Stock

Amerykańskie władze sprawdzą bezpieczeństwo stosowania środków tzw. aborcji farmakologicznej. To reakcja na rosnącą liczbę badań wskazujących na niebezpieczeństwa związane ze stosowaniem m. in. mifepristonu. To preparat blokujący progesteron, prowadząc do obumarcia dziecka w łonie matki.

Karol Darmoros
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję