Reklama

Najciekawsze skarby Włocławka

Krzyż Tumski

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Krzyż w symbolice chrześcijańskiej ma miejsce najważniejsze. Znak krzyża jest najczęściej używanym gestem w obrzędach liturgicznych - rozpoczyna się nim wszelkie czynności, błogosławi. Jako symbol plastyczny, krzyż pojawił się w pierwszych wiekach naszej ery, jednak do VI w. nie umieszczano na nim figury Zbawiciela. We wnętrzach kościołów rzeźbione krucyfiksy zaczęto ustawiać dopiero od IX w. Pierwsze krzyże umieszczano pomiędzy chórem a nawą, w kontekście ze stojącym tam ołtarzem. Najstarsze znane romańskie krucyfiksy przedstawiały Chrystusa odzianego w długą szatę, jako tryumfującego nad śmiercią.

Na przestrzeni wieków figury ukrzyżowanego Chrystusa zmieniały się. W sztuce gotyckiej najczęściej ukazywano Chrystusa w cierpieniu, umierającego. W epoce renesansu , by ukazać Chrystusa posługiwano się wzorcami zaczerpniętymi ze sztuki antycznej - ciało Zbawiciela musiało być harmonijne i piękne.

Spośród krucyfiksów znajdujących się we Włocławku, jednym z najciekawszych i zarazem najbardziej zagadkowych, jest krzyż nazywany Tumskim (czyli katedralnym), znajdujący się w prezbiterium bazyliki katedralnej. Krzyż ten, wg relacji z 1871 r., był w początku XVII w. ufundowany i umieszczony w ołtarzu przez bp. Wawrzyńca Gembickiego. Prawdopodobnie został sprowadzony z Gdańska.

Monumentalny krucyfiks z figurą o niezwykłej ekspresji, wkrótce po ustawieniu we włocławskiej świątyni zasłynął łaskami, dlatego ołtarzowi nadano wezwanie Pana Jezusa Cudownego, a wierni umieszczali wokół liczne wota. Oznaką dziękczynienia mogła być też fundacja bp. Pawła Wołuckiego, który ozdobił figurę gemmą w kształcie glorii, wysadzaną kamieniami. Została ona umieszczona w ranie przebitego boku.

Krzyż Tumski - z rzeźbą naturalnej wielkości, nawiązuje w swej ekspresji do plastyki gotyckiej: szczupła twarz Chrystusa, ascetyczna i stara, ukazana jest w momencie agonii. Umierający ma oczy przymknięte, usta dramatycznie rozchylone. Kształt głowy lekko pochylonej, pozbawionej długich włosów z nałożoną, wydatną, metalową koroną, nadaje wizerunkowi szczególnej powagi i szlachetności. Rozpięte na obitych blachą ramionach krzyża drewniane ciało Chrystusa z bardzo szczupłym torsem odziane jest w krótkie, ozdobnie związane perizonium.

Dotąd nie udało się dokładnie ustalić ani autora rzeźby, ani warsztatu. W literaturze kilkakrotnie pojawiły się wzmianki o analogiach z tzw. Krucyfiksem Baryczkowskim z katedry warszawskiej, pochodzącym z Norymbergii.

Krzyż był kilkakrotnie restaurowany, m. in. jego drzewco zostało obite blachą. Przez pewien czas znajdował się w nawie północnej. Od około 40 lat stoi w prezbiterium katedry.

Fotografie Krzyża Tumskiego znajdują się w albumie: A. Bujaka , Katedra włocławska, Włocławek 2000, ss. 64-67 i w albumie Skarby Włocławka, Włocławek 2001, s. 67.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Znamy datę beatyfikacji arcybiskupa-męczennika Eduarda Profittlicha

2025-06-22 13:09

[ TEMATY ]

beatyfikacja

wikipedia.org

Wyznaczono nową datę beatyfikacji estońskiego arcybiskupa Eduarda Profittlicha (1890-1942), który zginął śmiercią męczeńską w niewoli sowieckiej w 1942 roku. Uroczystości 6 września w Tallinie będzie przewodniczył legat papieski kardynał Christoph Schönborn, emerytowany arcybiskup Wiednia. Pierwotnie beatyfikacja była planowana na 17 maja, jednak nie doszło do niej w związku ze śmiercią papieża Franciszka. Teraz nową datę wydarzenia w stolicy Estonii oficjalnie zatwierdził papież Leon XIV.

Uroczysta beatyfikacja odbędzie się podczas Eucharystii na placu Wolności (Vabaduse väljak) w centrum Tallina. Jest to pierwsza beatyfikacja w historii Kościoła katolickiego w Estonii i jedna z pierwszych w krajach nordyckich od czasów reformacji. Po ceremonii zaplanowano modlitwę ekumeniczną na placu Wolności, poświęconą pamięci wszystkich ofiar sowieckich deportacji.
CZYTAJ DALEJ

Prawdziwy mężczyzna - wzór Ojca

Niedziela Ogólnopolska 25/2016, str. 24-25

[ TEMATY ]

dzień

Grażyna Kołek

Michael Leopold Willmann – wizerunek Świętej Rodziny (XVII wiek). Kośćiół św. Józefa w Krzeszowie/Fot. Grażyna Kołek

Michael Leopold Willmann – wizerunek Świętej Rodziny (XVII wiek). Kośćiół św. Józefa w Krzeszowie/Fot. Grażyna Kołek

W Polsce 23 czerwca obchodzony jest Dzień Ojca. Bez wątpienia wzorem ojca jest św. Józef – mąż Najświętszej Maryi Panny oraz opiekun Pana Jezusa. Warto może zatem z tej okazji przypomnieć jego postać

Kościół, nasza Matka, troszczy się o podtrzymanie, ze wszystkich sił, obecności dobrej i szczodrobliwej ojców w rodzinach. Ojcowie są dla nowych pokoleń stróżami i pośrednikami niezastąpionymi w przekazie wiary w dobro, wiary w sprawiedliwość, wiary w Opatrzność Bożą – na wzór św. Józefa”. Tak o przybranym ojcu Chrystusa mówił papież Franciszek 4 lutego 2015 r. podczas audiencji generalnej.
CZYTAJ DALEJ

Ogólnopolski Dzień Świadomości Raka Prostaty

2025-06-23 07:13

[ TEMATY ]

rak

choroba

Adobe Stock

W poniedziałek obchodzony jest Ogólnopolski Dzień Świadomości Raka Prostaty. To jeden z najczęściej występujących nowotworów u mężczyzn. W Polsce taką diagnozę uzyskuje ok. 18 tys. pacjentów.

Rak prostaty to jeden z najczęstszych nowotworów u dojrzałych mężczyzn. Ryzyko choroby rośnie po 40. roku życia, ale najczęściej diagnozowana jest u mężczyzn po 70. roku życia. W Polsce co roku nowotwór wykrywany jest u ok. 18 tys. pacjentów i statystyki te rosną.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję