Był jak płonąca świeca

Moja recepta brzmi: lekarstwo pokory, witamina modlitwy i zastrzyk poddania się duchowemu kierownictwu w sakramencie spowiedzi
Bp Jan Chrapek

Symbolika świecy, tak ważna w Ruchu Światło-Życie, w wymowny sposób odnosi się do ks. Jana: Świeca daje światło, ale jednocześnie się spala. On też oświecał naszą drogę, ale się spalał
Elżbieta i Paweł Sołdrowscy

Przez kilka kolejnych edycji zapraszałem go na wykłady dla słuchaczy wakacyjnej Szkoły Letniej Kultury i Języka Polskiego przy UMK. Formułował myśli mądre i głębokie - wspomina prof. Czesław Łapicz - a przecież przekazywał je zrozumiale, lekko, a nawet dowcipnie. (…) Po jakimś czasie salę wykładową zamieniano na schody przed rektoratem z wykładowcą-biskupem otoczonym słuchaczami” (por. „Głos Uczelni” nr 1½001). Wspomnień w podobnym duchu jest mnóstwo. Przywołajmy niektóre, by sprzyjały w nadchodzącym listopadowym czasie - uroczystości Wszystkich Świętych, Zaduszek i wypominkowych modlitw - naszej refleksji o życiu Człowieka i Kapłana.

Był pogodny, bezpośredni

Reklama

„Nie obracał się w świecie pozorów - zauważa s. Joanna Grodzicka, karmelitanka - i tym chyba tak mocno nas młodych przyciągał. Jednak przede wszystkim pociągał do Pana Boga”. Jego prostotę, brak wszelkiej pozy, dziennikarka ze Śląska Krystyna Maciejewska nazwała „niezwykłą zwyczajnością”. Wypowiadał się „osobiście, barwnie, ciepło, bez intencji ranienia kogokolwiek słowem, a jednocześnie jasno i zdecydowanie reprezentując stanowisko Kościoła” - napisał Tomasz Strużanowski w omówieniu jej książki-wywiadu z Biskupem Janem.
S. Joanna przywołuje niepowtarzalną atmosferę oazowych spotkań: „Zaczynał ogłoszenia od rytualnego dowcipu «O chłopie, co to miał sowę». Słyszeliśmy go nieskończoną ilość razy, ale zawsze powiedziany był inaczej i inny dialog, przeplatany salwami śmiechu, z niego się rozwijał”. Znajomi ks. Jana, późniejszego biskupa, w jego „uśmiechniętym” sposobie bycia widzą coś więcej: „Był zawsze pełen humoru, co nie jest zwyczajne dla człowieka zmęczonego pracą” - zauważa ks. Roman Chyliński, michalita. S. Jadwiga Karolska, michalitka, wspomina, że dzięki wrodzonemu poczuciu humoru i pogodzie ducha rozładowywał napięcia w grupie. „Był pogodny, bezpośredni, lubił żartować - potwierdza Katarzyna Wielgoszewska, tak jak s. Jadwiga animatorka grupy oazowej. - Przy tym słuchał nas uważnie i patrzył badawczo. Znał nas lepiej niż się nam wydawało”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Dostrzegał każdego

„Noszę w sobie potrzebę dopełnienia, a każde spotkanie to wielkie uczenie się drugiego człowieka” - wyznał w wywiadzie udzielonym pod koniec życia. Anna Głos zapamiętała, jak uważnie wsłuchiwał się w jej słowa. „Dobrze się z nim rozmawiało, bo nie dał mi odczuć dystansu, jaki nas dzielił. A przy tym był świetnym obserwatorem”. Tę ostatnią cechę podkreśla Paweł Sołdrowski, który poznał przyszłego biskupa dwadzieścia lat wcześniej, gdy ten był moderatorem oazy michalickiej w Miejscu Piastowym: „Dostrzegał każdego. Bezbłędnie wyławiał w tłumie kogoś, kto miał zmartwienie. Wtedy zagadywał albo mówił do animatora: „Musisz z nią pogadać, bo jest nie w sosie”. S. Jadwiga podziwia niezwykłe wyczucie ludzkiej psychiki niewiele od siebie starszego kapłana: „Zauważał każdego. Dostrzegał w tłumie i pocieszał smutnych i przygnębionych”. Tu potwierdza się spostrzeżenie bp. Andrzeja Suskiego o swym sufraganie w „Słowie” po jego tragicznej śmierci: „Szukał ludzi i przez wielu był poszukiwany na rozmowy, jakże często długie i bardzo poufne”. On sam powiedział: „Nie chciałem nigdy od razu nawracać ludzi, zawsze najpierw słuchałem”.

Modlił się z nami

Reklama

„Panie (…): daj mi szczerze prowadzić życie i nigdy nie być aktorem życiowym” - napisał w pamiętniku bł. ks. Stefan W. Frelichowski. Te słowa przychodzą na myśl, gdy spotykamy się z podobnym wyznaniem bp. Jana Chrapka: „Choć po linie doświadczenia modlitewnego próbuję się wspinać ku Panu Jezusowi, to jednak ciągle spadam. Jak Syzyf z kamieniem na plecach podnoszę się i znowu wychodzę na górę. Chcę być w tym autentyczny, boję się o to, by nie grać”.
„Pamiętaliśmy fragmenty kazań ks. Jana - wspomina Katarzyna Wielgoszewska - w których przekładał Słowo Ewangelii na konkrety życia. Nade wszystko jednak pamiętaliśmy lekcje chrześcijaństwa, które nam dawał, bez wielkich słów, nieraz bez słów. Wystarczył jego przykład: jedność słów i czynów”. „Nie miał na wszystko gotowej odpowiedzi - zauważa Paweł Sołdrowski, dodając: - Pytał, uważnie słuchał i modlił się z nami”.
Stanisław Mikołajewicz zapamiętał jego homilie: „Zmuszały do ciągłego skupienia. Mówione spokojnym, w ważnych momentach bardziej zdecydowanym, choć nadal stonowanym głosem, nie pozwalały na przerwy w koncentracji i odbiorze przekazywanych myśli. Miałeś wrażenie, że swoje słowa kieruje właśnie do ciebie”. Jako „czas wzrastania” wspomina Oazy modlitwy z jego udziałem.
Ks. Wacław Dokurno, dziś proboszcz parafii w Przecznie, przypomina ich genezę w parafii Św. Michała Archanioła w Toruniu: „Zrodziło się pytanie: jak najowocniej rozpocząć nowy rok pracy? Ks. Jan Chrapek w Miejscu Piastowym poradził: „Zacznijcie od modlitwy”. Za podpowiedzią proboszcza, ks. Stanisława Klocka, zaczęliśmy od godzinnej adoracji Najświętszego Sakramentu w pierwsze piątki miesiąca po wieczornej Mszy św. Potrzeba modlitwy była jednak większa. W piątek 2 grudnia [1977] rozpoczęła się pierwsza Oaza Modlitwy w Toruniu”.
Biskup Jan widział potrzebę poszerzenia tej formuły młodzieżowej o „doświadczenie oazowe rodzin”. Maria Major wraz z mężem i dwiema parami małżeńskimi z Torunia w maju 1978 r. spotkała się ks. Chrapkiem w czasie oazy w Krościenku. Wtedy podzielił się swoim doświadczeniem w tym względzie, co zaowocowało powstaniem pierwszego toruńskiego, ogólnoparafialnego kręgu, a później - jego „pączkowaniem”. Po 20 latach w redakcyjnej rozmowie z Biskupem Janem, Maria Major spytała o tamto wydarzenie. „Pamiętam bardzo dobrze - odpowiedział. - Nigdy mi do głowy nie przyszło, że za kilkanaście lat przyjdę do tego miasta w roli duszpasterza diecezji. Dzisiaj patrzę podczas „opłatków” na te setki ludzi i dzieci, i przypominam sobie ten wieczór wiosenny, kiedy spotkaliśmy się. (…) To nie jest owoc wysiłku ludzkiego, to jest owoc Bożego Miłosierdzia”.

Dodał nam wiary w siebie

Reklama

S. Joanna, kilkunastoletnia animatorka, „przymuszona nowicjuszka”, spodziewała się po przybyciu na oazę taryfy ulgowej. „Tymczasem po pierwszym, drobnym wydawałoby się zaniedbaniu, grupa przeze mnie prowadzona „spadła z ambony”. Bardzo byłam wtedy zbuntowana, w sercu boczyłam się na ks. Chrapka. Ale już po niedługim czasie zobaczyłam, że ta szkoła prawdziwych wymagań i przyspieszonego dojrzewania do odpowiedzialności to ogromne błogosławieństwo i do dziś mam w sobie moc wdzięczności za tę „szkołę życia”.
„Byliśmy garstką wolontariuszy - wspomina Teresa Tylicka początki diecezjalnej edycji «Niedzieli» - którzy chcieli poświęcić się pracy redakcyjnej. Ukazał się nasz pierwszy numer «Głosu z Torunia» (4 grudnia 1994 r.), lecz myśl o wydawaniu cotygodniowego pisma nieco nas przerastała. Ponieważ od kilku miesięcy sufraganem diecezji toruńskiej był bp Jan Chrapek, wybitny specjalista od mediów, ks. Wacław Dokurno, który u boku ks. Jana Kalinowskiego był odpowiedzialny za przygotowanie «Głosu», zaaranżował nasze spotkanie z bp. Janem w jego siedzibie przy ul. ks. Pawła Gogi. Zbliżało się Boże Narodzenie, więc Ksiądz Biskup podzielił się z nami opłatkiem. Dał nam konkretne, fachowe wskazówki, jak przygotowywać gazetę. W bardzo przystępny sposób, w serdecznej, wręcz familiarnej atmosferze dzielił się z nami swoim doświadczeniem i sugestiami na temat katolickich mediów. Dopiero po pewnym czasie zrozumieliśmy, jak ważne dla nas było to spotkanie. Biskup Jan dodał nam otuchy i wiary w siebie”.

Zmuszał nas do przekraczania siebie

„Każdy dzień rekolekcji oazowych koncentruje się wokół jednej z Tajemnic Różańca. Kiedy doszliśmy do Dźwigania Krzyża, ks. Jan przedstawił nam szaleńczy pomysł: «Pójdziemy Drogą Krzyżową na Górę Cergową i poniesiemy ogromny krzyż zrobiony ze świeżo ściętego drzewa. Na szczycie krzyż wkopiemy, żeby z daleka był widoczny, żeby był naszym wyznaniem wiary (…). Nie pójdziemy wygodnym szlakiem, tylko na przełaj, po stromych zboczach». (…) Przeżycie tej Drogi Krzyżowej - wspomina s. Joanna - tworzyły nie tyle pobożne rozważania, co raczej mocowanie się z samym sobą, żeby mieć siły na kolejny krok, kiedy ubłoceni, zmęczeni do granic wspinaliśmy się, żeby tym wysiłkiem przyznać się do Krzyża”.
„Jesteśmy mu wdzięczni, że zmuszał nas do stawiania sobie wymagań i przekraczania siebie” - mówi Elżbieta Sołdrowska. „My, animatorzy, z rekomendacji ks. Adama Gąsiora, zdobywaliśmy doświadczenia na miejscu, często mądrzejsi od podopiecznych o jeden dzień, niewiele od nich starsi - wspomina Katarzyna Wielgoszewska - jednak ks. Jan zgodnie ze swoją zasadą rzucania na głęboką wodę, przełamywania wewnętrznych ograniczeń i kompleksów nie uzewnętrzniał swoich obaw, przeciwnie - okazywał zaufanie. Wiedzieliśmy, że nie wolno nam go zawieść”. „Jego autorytet był niepodważalny także dlatego, że wymagał nie tylko od nas, lecz przede wszystkim od siebie - dodaje s. Jadwiga.

„Szalony” w dawaniu się innym

Zmarły przed trzema laty bp Adam Śmigielski w mowie pożegnalnej nad trumną bp. Chrapka mówił o jego pracy pasterskiej i nauczycielskiej: Była „radosna, spontaniczna, twórcza, użyteczna, oparta na codziennej odnowie wewnętrznej przez modlitwę, Eucharystię i Słowo Boże”, przy tym „wyniszczająca, powodująca zmęczenie, wyczerpanie, ale nigdy znużenie i zniechęcenie”.
„Pamiętam go nieustannie zmęczonego, ale zawsze gotowego odpowiedzieć na czyjąś prośbę” - wspomina s. Joanna Grodzicka. - To wszystko nie było jedynie entuzjazmem młodego księdza. Bycie „Bożym szaleńcem” nie przeszło mu z latami. Wraz z kolejnymi obowiązkami, przybywającymi latami i doświadczeniem zmieniło może jedynie formy. Ale zawsze pozostał „szalony” w dawaniu się innym - bez patrzenia na własne zmęczenie, bez oszczędzania siebie”.
„Widzieliśmy, że jego zmęczenie narasta z każdym rokiem - zgodnie zauważają Elżbieta i Paweł Sołdrowscy. - Symbolika świecy, tak ważna w Ruchu Światło-Życie, w wymowny sposób odnosi się do ks. Jana: Świeca daje światło, ale jednocześnie się spala. On też oświecał naszą drogę, ale się spalał.

Posłużyłem się publikacjami zamieszczonymi w „Głosie z Torunia”: ks. Wacław Dokurno, „Początki oaz w Toruniu”, 49/1998; „Światło-Życie - ożywcze tchnienie Ducha Świętego. Rozmowa Marii Major z bp. Janem Chrapkiem”, nr 17/1998; Tomasz Strużanowski, „Nie chciałem nigdy od razu nawracać ludzi, zawsze najpierw słuchałem”, 44/2001; Teresa Tylicka, „Dodał nam otuchy…”, 44/2001; Wojciech Wielgoszewski „Wspomnienia o bp. Janie Chrapku”, 42, 43/2006 oraz „Rozumiał i poszukiwał ludzi…”, 4½007, a także książkami: „Ślady serca. Wspomnienia o biskupie Janie Chrapku CSMA”, Michalineum 2006 i „Świat, zbawienie i …telewizja. Z biskupem Janem Chrapkiem rozmawiają Barbara Czajkowska i Dorota Maciejewska”, Księgarnia Św. Jacka 2002.

Drodzy Bracia i Siostry, Jednym z największych mistrzów średniowiecznej teologii jest św. Albert Wielki. Tytuł „wielki” („magnus”), z jakim przeszedł on do historii, wskazuje na bogactwo i głębię jego nauczania, które połączył ze świętością życia. Już jemu współcześni nie wahali się przyznawać mu wspaniałych tytułów; jeden z jego uczniów, Ulryk ze Strasburga, nazwał go „zdumieniem i cudem naszej epoki”. Urodził się w Niemczech na początku XIII wieku i w bardzo młodym wieku udał się do Włoch, do Padwy, gdzie mieścił się jeden z najsłynniejszych uniwersytetów w średniowieczu. Poświęcił się studiom „sztuk wyzwolonych”: gramatyki, retoryki, dialektyki, arytmetyki, geometrii, astronomii i muzyki, tj. ogólnej kultury, przejawiając swoje typowe zainteresowanie naukami przyrodniczymi, które miały się stać niebawem ulubionym polem jego specjalizacji. Podczas pobytu w Padwie uczęszczał do kościoła Dominikanów, do których dołączył później, składając tam śluby zakonne. Źródła hagiograficzne pozwalają się domyślać, że Albert stopniowo dojrzewał do tej decyzji. Mocna relacja z Bogiem, przykład świętości braci dominikanów, słuchanie kazań bł. Jordana z Saksonii, następcy św. Dominika w przewodzeniu Zakonowi Kaznodziejskiemu, to czynniki decydujące o rozwianiu wszelkich wątpliwości i przezwyciężeniu także oporu rodziny. Często w latach młodości Bóg mówi do nas i wskazuje plan naszego życia. Jak dla Alberta, także dla nas wszystkich modlitwa osobista, ożywiana słowem Bożym, przystępowanie do sakramentów i kierownictwo duchowe oświeconych mężów są narzędziami służącymi odkryciu głosu Boga i pójściu za nim. Habit zakonny otrzymał z rąk bł. Jordana z Saksonii. Po święceniach kapłańskich przełożeni skierowali go do nauczania w różnych ośrodkach studiów teologicznych przy klasztorach Ojców Dominikanów. Błyskotliwość intelektualna pozwoliła mu doskonalić studium teologii na najsłynniejszym uniwersytecie tamtych czasów - w Paryżu. Św. Albert rozpoczął wówczas tę niezwykłą działalność pisarską, którą miał odtąd prowadzić przez całe życie. Powierzano mu ważne zadania. W 1248 r. został oddelegowany do zorganizowania studium teologii w Kolonii - jednym z najważniejszych ośrodków Niemiec, gdzie wielokrotnie mieszkał i która stała się jego przybranym miastem. Z Paryża przywiózł ze sobą do Kolonii swego wyjątkowego ucznia, Tomasza z Akwinu. Już sam fakt, że był nauczycielem św. Tomasza, byłby zasługą wystarczającą, aby żywić głęboki podziw dla św. Alberta. Między obu tymi wielkimi teologami zawiązały się stosunki oparte na wzajemnym szacunki i przyjaźni - zaletach ludzkich bardzo przydatnych w rozwoju nauki. W 1254 r. Albert został wybrany na przełożonego „Prowincji Teutońskiej”, czyli niemieckiej, dominikanów, która obejmowała wspólnoty rozsiane na rozległym obszarze Europy Środkowej i Północnej. Wyróżniał się gorliwością, z jaką pełnił tę posługę, odwiedzając wspólnoty i wzywając nieustannie braci do wierności św. Dominikowi, jego nauczaniu i przykładom. Jego przymioty i zdolności nie uszły uwadze ówczesnego papieża Aleksandra IV, który zapragnął, by Albert towarzyszył mu przez jakiś czas w Anagni - dokąd papieże udawali się często - w samym Rzymie i w Viterbo, aby zasięgać jego rad w sprawach teologii. Tenże papież mianował go biskupem Ratyzbony - wielkiej i sławnej diecezji, która jednak przeżywała trudne chwile. Od 1260 do 1262 r. Albert pełnił tę posługę z niestrudzonym oddaniem, przywracając pokój i zgodę w mieście, reorganizując parafie i klasztory oraz nadając nowy bodziec działalności charytatywnej. W latach 1263-64 Albert głosił kazania w Niemczech i Czechach na życzenie Urbana IV, po czym wrócił do Kolonii, aby podjąć na nowo swoją misję nauczyciela, uczonego i pisarza. Będąc człowiekiem modlitwy, nauki i miłości, cieszył się wielkim autorytetem, gdy wypowiadał się z okazji różnych wydarzeń w Kościele i społeczeństwie swoich czasów: był przede wszystkim mężem pojednania i pokoju w Kolonii, gdzie doszło do poważnego konfliktu arcybiskupa z instytucjami miasta; nie oszczędzał się podczas II Soboru Lyońskiego, zwołanego w 1274 r. przez Grzegorza X, by doprowadzić do unii Kościołów łacińskiego i greckiego po podziale w wyniku wielkiej schizmy wschodniej z 1054 r.; wyjaśnił myśl Tomasza z Akwinu, która stała się przedmiotem całkowicie nieuzasadnionych zastrzeżeń, a nawet oskarżeń. Zmarł w swej celi w klasztorze Świętego Krzyża w Kolonii w 1280 r. i bardzo szybko czczony był przez swoich współbraci. Kościół beatyfikował go w 1622 r., zaś kanonizacja miała miejsce w 1931 r., gdy papież Pius XI ogłosił go doktorem Kościoła. Było to uznanie dla tego wielkiego męża Bożego i wybitnego uczonego nie tylko w dziedzinie prawd wiary, ale i w wielu innych dziedzinach wiedzy; patrząc na tytuły jego licznych dzieł, zdajemy sobie sprawę z tego, że jego kultura miała w sobie coś z cudu, i że jego encyklopedyczne zainteresowania skłoniły go do zajęcia się nie tylko filozofią i teologią, jak wielu mu współczesnych, ale także wszelkimi innymi, znanymi wówczas dyscyplinami, od fizyki po chemię, od astronomii po mineralogię, od botaniki po zoologię. Z tego też powodu Pius XII ogłosił go patronem uczonych w zakresie nauk przyrodniczych i jest on też nazywany „Doctor universalis” - właśnie ze względu na rozległość swoich zainteresowań i swojej wiedzy. Niewątpliwie metody naukowe stosowane przez św. Alberta Wielkiego nie są takie jak te, które miały się przyjąć w późniejszych stuleciach. Polegały po prostu na obserwacji, opisie i klasyfikacji badanych zjawisk, w ten sposób jednak otworzył on drzwi dla przyszłych prac. Św. Albert może nas wiele jeszcze nauczyć. Przede wszystkim pokazuje, że między wiarą a nauką nie ma sprzeczności, mimo pewnych epizodów, świadczących o nieporozumieniach, jakie odnotowano w historii. Człowiek wiary i modlitwy, jakim był św. Albert Wielki, może spokojnie uprawiać nauki przyrodnicze i czynić postępy w poznawaniu mikro- i makrokosmosu, odkrywając prawa właściwe materii, gdyż wszystko to przyczynia się do podsycania pragnienia i miłości do Boga. Biblia mówi nam o stworzeniu jako pierwszym języku, w którym Bóg, będący najwyższą inteligencją i Logosem, objawia nam coś o sobie. Księga Mądrości np. stwierdza, że zjawiska przyrody, obdarzone wielkością i pięknem, są niczym dzieła artysty, przez które, w podobny sposób, możemy poznać Autora stworzenia (por. Mdr 13, 5). Uciekając się do porównania klasycznego w średniowieczu i odrodzeniu, można porównać świat przyrody do księgi napisanej przez Boga, którą czytamy, opierając się na różnych sposobach postrzegania nauk (por. Przemówienie do uczestników plenarnego posiedzenia Papieskiej Akademii Nauk, 31 października 2008 r.). Iluż bowiem uczonych, krocząc śladami św. Alberta Wielkiego, prowadziło swe badania, czerpiąc natchnienie ze zdumienia i wdzięczności w obliczu świata, który ich oczom - naukowców i wierzących - jawił się i jawi jako dobre dzieło mądrego i miłującego Stwórcy! Badanie naukowe przekształca się wówczas w hymn chwały. Zrozumiał to doskonale wielki astrofizyk naszych czasów, którego proces beatyfikacyjny się rozpoczął, Enrico Medi, gdy napisał: „O, wy, tajemnicze galaktyki... widzę was, obliczam was, poznaję i odkrywam was, zgłębiam was i gromadzę. Z was czerpię światło i czynię zeń naukę, wykonuję ruch i czynię zeń mądrość, biorę iskrzenie się kolorów i czynię zeń poezję; biorę was, gwiazdy, w swe ręce i drżąc w jedności mego jestestwa, unoszę was ponad was same, i w modlitwie składam was Stwórcy, którego tylko za moją sprawą wy, gwiazdy, możecie wielbić” („Dzieła”. „Hymn ku czci dzieła stworzenia”). Św. Albert Wielki przypomina nam, że między nauką a wiarą istnieje przyjaźń, i że ludzie nauki mogą przebyć, dzięki swemu powołaniu do poznawania przyrody, prawdziwą i fascynującą drogę świętości. Jego niezwykłe otwarcie umysłu przejawia się także w działalności kulturalnej, którą podjął z powodzeniem, a mianowicie w przyjęciu i dowartościowaniu myśli Arystotelesa. W czasach św. Alberta szerzyła się bowiem znajomość licznych dzieł tego filozofa greckiego, żyjącego w IV wieku przed Chrystusem, zwłaszcza w dziedzinie etyki i metafizyki. Ukazywały one siłę rozumu, wyjaśniały w sposób jasny i przejrzysty sens i strukturę rzeczywistości, jej zrozumiałość, wartość i cel ludzkich czynów. Św. Albert Wielki otworzył drzwi pełnej recepcji filozofii Arystotelesa w średniowiecznej filozofii i teologii, recepcji opracowanej potem w sposób ostateczny przez św. Tomasza. Owa recepcja filozofii, powiedzmy pogańskiej i przedchrześcijańskiej, oznaczała prawdziwą rewolucję kulturalną w tamtych czasach. Wielu myślicieli chrześcijańskich lękało się bowiem filozofii Arystotelesa, filozofii niechrześcijańskiej, przede wszystkim dlatego, że prezentowana przez swych komentatorów arabskich, interpretowana była tak, by wydać się, przynajmniej w niektórych punktach, jako całkowicie nie do pogodzenia z wiarą chrześcijańską. Pojawiał się zatem dylemat: czy wiara i rozum są w sprzeczności z sobą, czy nie? Na tym polega jedna z wielkich zasług św. Alberta: zgodnie z wymogami naukowymi poznawał dzieła Arystotelesa, przekonany, że wszystko to, co jest rzeczywiście racjonalne, jest do pogodzenia z wiarą objawioną w Piśmie Świętym. Innymi słowy, św. Albert Wielki przyczynił się w ten sposób do stworzenia filozofii samodzielnej, różnej od teologii i połączonej z nią wyłącznie przez jedność prawdy. Tak narodziło się w XIII wieku wyraźne rozróżnienie między tymi dwiema gałęziami wiedzy - filozofią a teologią - które we wzajemnym dialogu współpracują zgodnie w odkrywaniu prawdziwego powołania człowieka, spragnionego prawdy i błogosławieństwa: i to przede wszystkim teologia, określona przez św. Alberta jako „nauka afektywna”, jest tą, która wskazuje człowiekowi jego powołanie do wiecznej radości, radości, która wypływa z pełnego przylgnięcia do prawdy. Św. Albert Wielki potrafił przekazać te pojęcia w sposób prosty i zrozumiały. Prawdziwy syn św. Dominika głosił chętnie kazania ludowi Bożemu, który zdobywał swym słowem i przykładem swego życia. Drodzy Bracia i Siostry, prośmy Pana, aby nie zabrakło nigdy w Kościele świętym uczonych, pobożnych i mądrych teologów jak św. Albert Wielki, i aby pomógł on każdemu z nas utożsamiać się z „formułą świętości”, którą realizował w swoim życiu: „Chcieć tego wszystkiego, czego ja chcę dla chwały Boga, jak Bóg chce dla swej chwały tego wszystkiego, czego On chce”, tzn. aby upodabniać się coraz bardziej do woli Boga, aby chcieć i czynić jedynie i zawsze to wszystko dla Jego chwały.