Reklama

Czy Konkordat z 1993 r. zdał egzamin?

Niedziela Ogólnopolska 3/2008, str. 5

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską został zawarty 28 lipca 1993 r. Ratyfikowano go prawie pięć lat później - w 1998 r. Dlaczego zwlekano tak długo z ratyfikacją?
Klimat polityczny wokół Konkordatu, począwszy od jesieni 1993 do jesieni 1997 r., był wielce nieprzyjazny. Władzę w Polsce sprawowała wówczas lewica, a wiodące znaczenie miał SLD. Niektórzy jej politycy wrogo nastawieni do Kościoła ustawicznie blokowali ratyfikację Konkordatu. Wysuwano absurdalne i niedorzeczne zarzuty, wśród których najczęściej powtarzane to: zagrożenie Polski ze strony Kościoła katolickiego, który wprowadzi państwo wyznaniowe dyskryminujące niewierzących i inne wyznania, brak tolerancji i przymus w spełnianiu praktyk religijnych, w zawieraniu małżeństw w kościele, w uczęszczaniu na naukę religii, a nawet zagrożenie dla grzebania na cmentarzach osób innych wyznań i niewierzących.
Ta niekorzystna dla ratyfikacji Konkordatu sytuacja zmieniła się jesienią 1997 r., kiedy to wybory wygrała Akcja Wyborcza Solidarność. Po ukonstytuowaniu się nowego parlamentu i rządu Rzeczypospolitej szybko przystąpiono do procedury ratyfikacyjnej. Miała ona następujące etapy: 8 stycznia 1998 r. Konkordat zatwierdził Sejm RP, 22 stycznia - Senat, 23 lutego w południe ustawę ratyfikacyjną podpisał Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski, a wieczorem tego samego dnia Konkordat potwierdził Papież Jan Paweł II. 25 marca 1998 r. nastąpiła w Watykanie wymiana dokumentów ratyfikacyjnych pomiędzy Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską. Na tekście „Protokołu z wymiany dokumentów ratyfikacyjnych” widnieją podpisy kard. Angelo Sodano - sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej i prof. Jerzego Buzka - premiera rządu RP.
Konkordat, regulując całokształt stosunków Kościół Katolicki - Państwo Polskie, opiera się na następujących zasadach wypracowanych przez Sobór Watykański II:
1. Zasada wolności religijnej przysługująca każdemu człowiekowi w wymiarze religijnym, społecznym oraz godności osoby ludzkiej.
2. Zasada autonomii i wzajemnej niezależności Kościoła i Państwa, podkreślająca ich suwerenność i rozgraniczenie kompetencji.
3. Zasada współpracy Kościoła i Państwa dla dobra wspólnego.
Postanowienia Konkordatu oparte na przywołanych zasadach sprawiły, że stoi on na straży niepodległości naszej Ojczyzny, buduje i umacnia w niej ład moralny i społeczny, głosi oraz popiera godność i prawa ludzkie każdego Polaka. Wytycza program harmonijnego współżycia i współdziałania wszystkich obywateli i jest orędownikiem - tak bardzo potrzebnej Polsce - zgody narodowej. Wspaniałą klamrą spina losy Kościoła i Narodu.
W perspektywie historycznej wyraził to Ojciec Święty Jan Paweł II, przemawiając 25 marca 1998 r. podczas wymiany dokumentów ratyfikacyjnych: „Kościół zawsze był z Narodem i nigdy jego losy nie były mu obojętne (…). Trwa w nim nieprzerwanie przez dziesięć wieków - nikt i nic nie zdołało go oderwać od Narodu i zniszczyć tej duchowej łączności; ani zaborcy, ani okrucieństwa ostatniej wojny, ani ideologia marksistowska”. Papież również odniósł się wtedy do przyszłości: „Konkordat jest wyzwaniem dla wszystkich, którym leży na sercu przyszłość Polski i którzy czują się współodpowiedzialni za jej losy. Jest wielką szansą i zadaniem dla obecnych i przyszłych pokoleń”.
W minionym dziesięcioleciu Konkordat, jego inspiracje, jego realizacja, także przy pomocy ustaw okołokonkordatowych, okazały się niezwykle korzystne dla Państwa i Kościoła, który - trzeba to podkreślić z naciskiem - nie otrzymał żadnych przywilejów, tylko wolność, której tak bardzo brakowało mu w tzw. demokracji ludowej. Stosunki Kościół - Państwo, powtórzmy, oparte były w mijającym dziesięcioleciu na zasadzie wzajemnej współpracy. Nie ma tu mowy o rozdziale Kościoła od Państwa. Formułę tę, która w polskiej rzeczywistości zapisała się bardzo niechlubnie, należy odłożyć do lamusa naszej historii. Minione dziesięciolecie udowodniło, że zarzuty ówczesnych polityków lewicy, nienawistnie kierowane przeciw Konkordatowi, takie jak choćby o państwie wyznaniowym czy dyskryminacji, okazały się zupełnie bezpodstawne. Nie ma także żadnej dyskryminacji i przymusu przy zawieraniu małżeństw konkordatowych, wprost przeciwnie - takie rozwiązanie cieszy się powszechnym uznaniem.
Nie sprawdziły się złowieszcze przepowiednie o dyskryminacji innych Kościołów i Wspólnot religijnych. Stało się tak, jak to przewidział premier Jerzy Buzek, który podczas wymiany dokumentów ratyfikacyjnych powiedział: „Konkordat stwarza nieskrępowane możliwości działania dla Kościoła katolickiego w Polsce - pośrednio tworzy je również dla innych Kościołów i wyznań”. Niejako na kanwie Konkordatu, służącego za wzorzec, powstały ustawy przyznające pełną swobodę działania innym Wspólnotom religijnym. Stąd Konkordat jest również darem dla innych wyznań.
Przywołane zbawienne owoce Konkordatu nie wykluczają różnych problemów i trudności na linii Kościół - Państwo. Ich przyczyny są różnorodne. Przytoczę jedną: są nią pozostałości rasizmu, jakim odznaczał się system komunistyczny, który ludzi wierzących, w szczególności katolików, traktował jak obywateli drugiej kategorii. Taką typową pozostałością tego systemu jest obecnie traktowanie przez niektórych działaczy - na szczęście nielicznych, lecz bardzo głośnych - stopni z religii na świadectwie, dyskusje wokół ich wliczania do średniej ocen czy wokół zaakceptowania religii jako dowolnego przedmiotu na maturze, a nawet usunięcie nauki religii ze szkół. Trzeba być nieludzkim, aby żądać, by polskie dzieci poniewierały się znów po zimnych suterenach, jak to często miało miejsce pod rządami władzy komunistycznej. Ufamy, że jest to bezpowrotna przeszłość.
Polski Konkordat jest narzędziem wyśmienitym, ale jego skuteczność zależeć będzie od ludzi, ich mądrości i dobrej woli. Jak dotychczas, Konkordat zdał wspaniale egzamin. Oby w następnych dziesięcioleciach wnosił zgodę, pokój, jedność, nadzieję, poszanowanie godności i praw ludzkich w Kościele i naszej Ojczyźnie.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2008-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Letnie wakacje Leona XIV w Castel Gandolfo

2025-06-24 15:11

[ TEMATY ]

Castel Gandolfo

Papież Leon XIV

ks. Tadeusz Rozmus

Włodzimierz Rędzioch

29 maja Leon XIV odwiedził Castel Gandolfo, gdzie od XVII w. znajduje się letnia rezydencja papieży. Zwiedził ogrody zarządzane obecnie przez Centrum Edukacji Laudato si, a następnie udał się do Pałacu Apostolskiego oraz Willi Barberini. Już wtedy zaczęły krążyć głosy, że być może nowo wybrany Papież przywróci – po 13 latach - starą tradycję papieskich wakacji w Castel Gandolfo. I głosy te potwierdziły się – Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej podało komunikat, że w niedzielę, 6 lipca po południu, Ojciec Święty Leon XIV uda się na czas odpoczynku do Papieskiej Rezydencji w Castel Gandolfo.

Tuż obok Pałacu Apostolskiego znajduje się kościół pw. św. Tomasza z Villanova – jest to papieska parafia, w której pracują salezjanie, a proboszczem jest Polak, ks. Tadeusz Rozmus. Przeprowadziłem rozmowę z tym polskim salezjaninem, aby dowiedzieć się, jak na tę wiadomość zareagowali mieszkańcy miasteczka.
CZYTAJ DALEJ

Abp. Wojda po spotkaniu z Papieżem: Tu doświadcza się powszechności Kościoła

2025-06-25 14:25

[ TEMATY ]

VATICAN NEWS

Vatican News

Papież przypomina nam, że winniśmy być znakiem nadziei i wiary dla innych - powiedział Vatican News abp Tadeusz Wojda SAC, metropolita gdański, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski podczas Jubileuszu Biskupów w Rzymie. Biskupi z całego świata, w tym z Polski, wysłuchali medytacji Leona XIV w Bazylice Świętego Piotra.

W spotkaniu z Leonem XIV z okazji Jubileuszu Biskupów uczestniczyli arcybiskupi i biskupi ze wszystkich stron świata, w tym z Polski. Radość ze spotkania wyraził w rozmowie z Vatican News abp Tadeusz Wojda SAC, metropolita gdański, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski.
CZYTAJ DALEJ

Bp Krzysztof Włodarczyk do księży: nie jesteśmy tylko urzędnikami, ale pasterzami, którzy mają być blisko powierzonych sobie ludzi

2025-06-25 18:15

[ TEMATY ]

Bydgoszcz

Diecezja Bydgoska

„Nie jesteśmy tylko urzędnikami, ale pasterzami, którzy mają być blisko powierzonych sobie ludzi” - mówił bp Krzysztof Włodarczyk, który wręczył 25 czerwca w swojej rezydencji dekrety najbliższym współpracownikom, dokonując tym samym corocznych zmian personalnych.

Na początku bp Włodarczyk skierował do obecnych kapłanów prośbę, by „zawsze i z otwartym sercem przyjmowali parafian i parafię, jako cząstkę diecezji bydgoskiej. Zachęcił także do współpracy ze wspólnotami, samorządami i instytucjami, które są otwarte na daną parafię. - Pamiętajcie, by wszystkich traktować w sposób podmiotowy, być otwartym na nowe powiewy Ducha Świętego, który rozdaje również nowe charyzmaty - dodał.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję