Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II od 90 lat pielęgnuje wiarę katolicką i przywiązanie do Kościoła. Jest otwarty na wszystkich ludzi dobrej woli, którzy poszukują mądrości, prawdy i uniwersalnych wartości w życiu. Wzorem umiłowania człowieka i dążenia do prawdy są dla społeczności KUL-u wybitne postaci, które na przestrzeni lat wpisały się w historię uczelni. Na pierwszym miejscu jest to bezsprzecznie największy profesor - Karol Wojtyła, a także kard. Stefan Wyszyński czy założyciel ks. Idzi Radziszewski. Twórca najstarszej lubelskiej uczelni, która służy „Bogu i ludziom”, mówił: „Mam wielkie nabożeństwo do Serca Jezusowego i wierzę mocno w Jego opiekę i pomoc, dlatego myślę o tym, żeby uniwersytet oddać pod szczególną opiekę Sercu Jezusowemu”. Te słowa, wypisane tuż obok portretu założyciela, przykuwają wzrok osób odwiedzających nowe Muzeum Uniwersyteckie - szczególne wotum wdzięczności uczelni na 90-lecie jej istnienia.

Historia i pamięć

- Pomysł powstania muzeum pojawił się już dawno, ale dopiero w czerwcu ub.r., kiedy rektor ks. prof. Stanisław Wilk powołał komitet organizacyjny, sprawa nabrała tempa - mówi Iwona Pachcińska, kierownik Działu Informacji i Promocji KUL, której powierzono pieczę nad przygotowaniem muzeum. Dla opracowania koncepcji muzeum został powołany zespół ekspertów, w skład którego weszli historycy, muzealnicy i architekci, m.in. prof. Grażyna Karolewicz, Katarzyna Giżka, architekt Urszula Korona oraz Joanna Bojarska-Syrek, dyrektor Muzeum Historycznego Warszawy. Bojarska-Syrek, absolwentka historii sztuki KUL, miała swój udział w tworzeniu Muzeum Powstania Warszawskiego. Dzięki niej w Muzeum Uniwersyteckim KUL kilkudziesięcioletnią historię uczelni pokazano w sposób zgodny z najnowszymi trendami wystawienniczymi.
- Cieszymy się z tej chwili, kiedy możemy otworzyć i poświęcić miejsce, które będzie przypominało historię uniwersytetu, ale także postać i osobę naszego patrona Jana Pawła II - mówił 30 maja rektor ks. prof. Stanisław Wilk. - Często widziałem, jak młodzież przystawała na dziedzińcu KUL-u przed pomnikiem Jana Pawła II i zastanawiała się, co oprócz wielkiego dziedzictwa myśli pozostało po nim, jakie jest materialne świadectwo życia i pracy tego wielkiego Polaka - kontynuował. - Dziś, dzięki poświęceniu wielu osób i wsparciu finansowemu udzielonemu przez PKO BP, w muzeum możemy dotknąć historii. Sala wystawiennicza, do której wchodzi się wprost z dziedzińca, tuż za pomnikiem, została poświęcona przez Księdza Rektora i obecnych na otwarciu biskupów z kard. Marianem Jaworskim. - Boże, w 90. roku istnienia uczelni pozwalasz nam otworzyć muzeum historii KUL - modlił się abp Józef Życiński podczas obrzędu poświęcenia. - Uwielbiamy Ciebie za to, że w tym miejscu możemy doświadczać mocy korzeni, źródeł i zobowiązań naszej pracy i nauki. Spraw, aby z Twoją pomocą odnawiała się pamięć i tożsamość pracowników i studentów; utwierdzaj uniwersytet w misji przekazanej przez założyciela.

Tradycja i nowoczesność

W dawnej stołówce akademickiej, która przeszła gruntowny remont, znalazło się wiele eksponatów związanych z osobą Jana Pawła II. W głównej gablocie umieszczono tron, na którym Ojciec Święty zasiadał w auli uniwersyteckiej podczas swojej pielgrzymki w 1987 r., jego sutannę oraz ornat, w którym w latach 50. sprawował Msze św. przy ołtarzu Matki Bożej Płaczącej w lubelskiej katedrze. Ciekawi wypatrzą filiżankę, w której prof. Karol Wojtyła pijał kawę w salonach rektorskich, a wnikliwi mogą prześledzić wpisy w księdze kondolencyjnej, wyłożonej po śmierci Jana Pawła II, lub zapoznać się z korespondencją, jaka była wymieniana między Papieżem a uczelnią. - Prezentowane dokumenty i zdjęcia są zeskanowane i dokładnie opisane, a ich oryginały, ze względu na bezpieczeństwo, zostały zabezpieczone w archiwum - wyjaśnia Iwona Pachcińska, wskazując na zdjęcie z pierwszej inauguracji roku akademickiego, w 1918 r., w murach seminarium duchownego.
Ciekawym rozwiązaniem jest zastosowanie monitorów dotykowych, za pośrednictwem których można dotrzeć m.in. do biografii doktorów honoris causa KUL-u. Swoje miejsce w muzeum znalazł poczet rektorów i wielkich kanclerzy, tablice poświęcone założycielowi, fundatorom i darczyńcom. Uwagę przykuwają drewniane drzwi, przeniesione z konwiktu. Przy nich umieszczona jest tablica z dzwonkami, na której wypisane są nazwiska wybitnych osób, związanych z uczelnią: Jana Pawła II, Prymasa Tysiąclecia, o. prof. Alberta M. Krąpca OP, abp. Stanisława Wielgusa, ks. prof. Czesława Bartnika… - Naciskając na konkretny dzwonek i zakładając na uszy słuchawki, możemy wysłuchać wypowiedzi tych osób, związanych z uniwersytetem, z papieskim: „Uniwersytecie, służ prawdzie” - wyjaśnia pani Iwona.
Wiele z prezentowanych eksponatów pochodzi od darczyńców, w tym profesorów i absolwentów KUL-u. - 95-letnia Stefania Fedorko, najprawdopodobniej najstarsza żyjąca absolwentka, która w 1938 r. ukończyła filologię klasyczną, przekazała muzeum indeks i dyplom swojej siostry, a także spisała dla nas wspomnienia - mówi Iwona Pachcińska. - Mamy nadzieję, że uniwersytet wzbogaci się o jeszcze wiele cennych pamiątek, przekazywanych przez naszych absolwentów. Muzeum jest tak pomyślane, że można będzie czasowo wymieniać część ekspozycji - dodaje.

Profesor filozofii i pasterz

Jednym z pierwszych zwiedzających muzeum był kard. Marian Jaworski, metropolita lwowski obrządku łacińskiego. Ksiądz Kardynał pięćdziesiąt lat temu studiował na KUL-u filozofię; był pierwszym doktorem wypromowanym przez o. Alberta M. Krąpca. W przeddzień jubileuszowego zjazdu absolwentów KUL-u ze wzruszeniem wspominał: - Mój Boże, trzeba było tu być w latach 50. XX wieku, żeby zobaczyć wszystko nowe, co się tutaj stało. Mogę tylko jedno powiedzieć, mianowicie to, że nie da się porównać tego, co było tutaj, jak robiłem doktorat, z tym, co teraz przeżywamy. Bardzo się cieszę, że ta uczelnia może w warunkach swobody i wolności, ale przede wszystkim życzliwości ludzkiej pracować i rozwijać się. Myślę, że ma swoje miejsce wśród uczelni w Polsce i na pewno wielki wkład w życie i kulturę naszego narodu.
Obecność kard. Mariana Jaworskiego na patronalnym święcie uczelni związana była przede wszystkim z uroczystym odnowieniem przez niego doktoratu. Senat i Rada Wydziału Filozofii KUL w uznaniu owoców pracy profesora filozofii kard. M. Jaworskiego stosowną uchwałą potwierdziła i odnowiła uzyskany przed 50 laty stopień naukowy doktora filozofii. - Dochował wierności przysiędze doktorskiej, zespalając służbę apostolską z wieloletnią służbą prawdzie - uzasadniał Ksiądz Rektor. - Jako profesor filozofii religii konsekwentnie poszukiwał związków między rozumem i wiarą, filozofią i teologią; w szczególności poddawał refleksji naturę fenomenu religii, doświadczenia religijnego i naturę poznania Boga. Zasłużył się na polu organizacji nauki m.in. jako pierwszy rektor Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, a jako biskup we Lwowie aktywizuje życie religijne i prowadzi cierpliwy dialog ekumeniczny.
Zasługi wyjątkowego absolwenta KUL-u podkreślali także abp Mieczysław Mokrzycki, koadiutor archidiecezji lwowskiej, oraz s. prof. Zofia Zdybicka, wieloletni dziekan Wydziału Filozofii KUL. - Doktor to ktoś, kto może nauczać, kto ma coś do powiedzenia, kto sam stał się mądry, bo zaczerpnął ze źródła mądrości, ukrytej w Bogu - mówił abp Mokrzycki. - Ceniony przez Jana Pawła II profesor filozofii i pasterz, wykształcony w szkole dobrych mistrzów, osoba niezmiernie bogata, wielostronna i twórcza - wtórowała s. Zdybicka. A jubilat, jak zawsze skromny, dziękował Bożej Opatrzności za wszystko, czego udało mu się dokonać, i prosił, by „Stolica Mądrości wyprosiła Boże miłosierdzie za wszelkie niedociągnięcia”.

***

Z okazji jubileuszu uniwersytet i jego honorowy gość zbierali gratulacje i życzenia. Władze regionu i miasta przypominały zasługi uczelni, która będąc w czasach PRL-u ostoją wolnej myśli, wykształciła elity intelektualne, której dewiza: „Bogu i Ojczyźnie” pozwoliła formować charaktery i ocalić honor Polaków. Wszystko, za co społeczność akademicka KUL-u dziękowała i co jest powodem jej dumy i radości, jest - jak podkreślał rektor ks. prof. Stanisław Wilk - zasługą całej społeczności uniwersyteckiej, a przede wszystkim Opatrzności Bożej i opieki Najświętszego Serca Jezusowego.

Cieszę się, że ta uczelnia może w warunkach swobody i wolności, ale przede wszystkim życzliwości ludzkiej pracować i rozwijać się. Myślę, że ma swoje miejsce wśród uczelni w Polsce i na pewno wielki wkład w życie i kulturę naszego narodu.
Kard. Marian Jaworski