Pod koniec 2010 r. ukazał się 28. tom rocznika naukowego „Studia Claromontana”, redagowanego od tomu pierwszego pod kierunkiem o. prof. dr. hab. Janusza Zbudniewka, kierownika Katedry Historii Średniowiecznej na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. W prezentowanym tomie podjęto tematykę dwóch ważnych rocznic, związanych z fundacją warszawskiego kościoła pw. Ducha Świętego oraz Warszawską Pielgrzymką Pieszą do Częstochowy, która w bieżącym roku obchodzi 300-lecie swego pielgrzymowania. Całości dopełnia osiem opracowań o tematyce maryjnej i paulińskiej. Autorami tekstów oraz członkami zespołu redakcyjnego są m.in. pracownicy naukowi, doktoranci i absolwenci UKSW.
Rok jubileuszu warszawskiego kościoła inicjuje edycja drukowanego kazania o. Sebastiana Stawickiego z 1662 r. pod znamiennym tytułem „Łódka Kościoła Chrystusowego” w opracowaniu Karoliny Podleśnej i prof. Jerzego Szyszkowskiego-Wojtczaka, który dokonał translacji łacińskiego tekstu na język polski. Autor kazania zwrócił uwagę na stan permanentnego niepokoju politycznego Rzeczypospolitej początku XVII wieku, porównując go z nawałnicami morskimi, wśród których pod kierunkiem Ducha Świętego płynie spokojnie Łódź Chrystusowa, a w niej stróżowie jasnogórskiego grodu strzegący ducha stolicy tak, jak niedawno uczynili to wobec szwedzkiego najeźdźcy, który targnął się na polską suwerenność.
Dzieje warszawskich paulinów od fundacji do kasaty klasztoru w 1819 r. i zniszczenia kościoła w 1944 r. przedstawił Grzegorz Demczyszak. Na tle omówionych wydarzeń autor zreferował oddziaływanie członków konwentu na życie religijne i polityczne miasta, które w omawianym kościele upatrzyło sobie miejsce wielu patriotycznych manifestacji i religijnych suplikacji.
Tematykę powyższą przybliżają trzy kolejne artykuły, wśród których zwraca uwagę opracowanie redaktora tomu o srebrnej „Tablicy wotywnej pielgrzymów z Warszawy na Jasną Górę w 1711 roku” - znaku wdzięczności mieszkańców miasta za ratunek w czasie szalejącej u zarania XVIII wieku zarazy. W transkrybowanym rejestrze dochodów i wydatków z okazji budowy kościoła Ducha Świętego w Warszawie (1707-27), spisanym przez budowniczego obecnego kościoła, o. Innocentego Pokorskiego, odnajdujemy szczegółowy wykaz budowniczych, mistrzów, ofiarodawców spośród wybitnych postaci ówczesnej Rzeczypospolitej i prostych mieszczan. Ten niezwykły rejestr wpisuje się w miejsce zniszczonych bezpowrotnie dokumentów stołecznego miasta. Kolejnym pomnikiem, który znalazł tutaj swoje miejsce pod piórem Anny Kwiatkowskiej, jest analiza rękopiśmiennego kancjonału, czyli księgi z zestawem kompozycji, sekwencji, tropów, litanii i hymnów, autorstwa wspomnianego już o. Pokorskiego.
Dwa ostatnie stulecia to okres ciężkich doświadczeń, jakie dotknęły warszawski klasztor: kasata miejscowego konwentu w 1819 r. i erygowanie w nim Seminarium Głównego arcybiskupstwa warszawskiego, zniszczenia w dobie Powstania Warszawskiego i trud mozolnego podnoszenia z ruin po odzyskaniu tzw. wolności w 1948 r. Wydarzenia powyższe znalazły odzwierciedlenie w artykułach o. Remigiusza Zmudy, ks. Waldemara Glińskiego i redaktora tomu.
Wreszcie sprawa pielgrzymek, temat niezwykle ciekawy w świetle relacji uczestników pielgrzymek i ich wieloletniego przewodnika - o. Melchiora Królika, który uzyskał od nich ustne lub pisemne relacje z lat 1959-75. Jest to cenne świadectwo o problemach pielgrzymiego trudu w okresie okupacji hitlerowskiej i reżimu komunistycznego. Nie brakuje wzmianek o cudach, nawróceniach i prośbach o modlitwę wstawienniczą, wyrażających wiarę i pobożność pielgrzymów jasnogórskich.
Problematyka pielgrzymek kończy wieloaspektowy opis warszawskiego kościoła i klasztoru Ducha Świętego. Warto nadmienić, że w omawianym tomie zamieszczono sześć artykułów o odmiennym charakterze. Jest w nim artykuł prof. Wojciecha Kurpika o głośnym miedziorycie autorstwa Jacopo Lauro z końca XVI wieku i wizerunku Matki Bożej z Okulic, datowanym na przełom XVI i XVII wieku. Rolę Jasnej Góry w planach konfederatów barskich i postawę dyplomacji papieskiej wobec zagrożenia sanktuarium ze strony wojsk rosyjskich w latach 1768-72 przybliżył Wojciech Kęder. O biżuterii patriotyczno-religijnej z lat 80. XX wieku opowiedziała Beata Czajkowska. Kult Maryi w dziejach Zakonu Krzyżackiego na podstawie Jej wizerunków, znajdujących się niegdyś w kaplicach krzyżackich domów zakonnych w Prusach, przedstawił prof. Waldemar Rozynkowski. Zagadnienie grupy Niemców etnicznych („Volksdeutschy”) na terenie Częstochowy w latach okupacji omówił Stephan Lehnstaedt. W ostatnim artykule o. Stanisława Tomonia, rzecznika prasowego Jasnej Góry, znajdujemy relacje o kontaktach śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego z klasztorem jasnogórskim. Autor przybliżył wykaz jego wizyt i przemówień na Jasnej Górze, w których prezentował postawę praktykującego katolika i wyjątkowego patrioty. Tom zamykają dwie recenzje Fryderyka Rozena i Karoliny Podleśnej nt. dziejów Cudownego Obrazu pióra Wojciecha Kurpika i głośnych zaślubin króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego z Eleonorą Habsburg pióra Marii Hennel-Bernasikowej.
Oba jubileusze - kościoła i klasztoru Ducha Świętego w Warszawie - dotykają życia i działalności ponadnarodowego sanktuarium na Jasnej Górze w realizacji zadań religijnych i patriotycznych, stanowiących jakby przedłużenie ideałów pracy duszpasterskiej paulinów w stolicy, którą scharakteryzował warszawski kaznodzieja o. Stawicki, aby strażnicy łodzi, na falach wielu trendów politycznych i religijnych, nie zatracili obranego kierunku, wiodącego do bezpiecznej przystani.