Reklama

Siła Dekalogu trwa

Dekalog to znaczy dokładnie dziesięć słów. Mojżesz, będąc sam na sam z Bogiem, otrzymuje misję i drogowskazy dla Izraela - przykazania wyryte na kamiennych tablicach. Potem zapisywano je różnie: na zwojach papirusu, pergaminu, papieru - aż po czasy nośników elektronicznych. Mijają epoki, a siła Dekalogu trwa. To nie jest jakiś antyczny kodeks moralności, lecz wciąż żywa tkanka Boskości na codzienny użytek każdego z nas. To coś trwale obowiązującego w każdej epoce i trwale niepokojącego każde - niekoniecznie chrześcijańskie - sumienie.

Niedziela kielecka 33/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Gianfranco Ravasi komentuje w swej książce Boże przykazania. Czyni to w sposób wnikliwy, odwołując się do Pisma Świętego i czerpiąc zeń przykłady. Ukazuje Dekalog na tle sztuki, pokazuje, jak inspirował on wybitnych twórców wielu epok. Sięga także do przykładów z filmu, (w tym wielokrotnie z "Dekalogu" Krzysztofa Kieślowskiego) oraz do literatury. W jednym z wywiadów polski reżyser, jakby dotykając sedna sprawy, powiedział: "Przykazania są nie tyle fundamentalnymi prawami religii chrześcijańskiej, ile dziesięcioma dobrze ujętymi stwierdzeniami, co do których zgadzają się wszyscy ludzie, niezależnie od miejsca, tradycji, znajomości lub nieznajomości przykazań".
Czy surowe, absolutne imperatywy nie przekreślają wolności człowieka? Autor stara się odpowiedzieć na podobne kwestie, oferując Czytelnikowi wędrówkę do korzeni moralności, ilustrowaną tematycznymi rycinami, miniaturami, freskami, biblijnymi kompozycjami figuralnymi.
Dekalog. Tych "dziesięć słów" stale rozbrzmiewało w ciągu wieków. Podchodzono do nich z miłością i obojętnością, głoszono je, respektowano i łamano. W Biblii występują one w różnych wariantach: w rozdziale 20 Księgi Wyjścia oraz w rozdziale 5 Księgi Powtórzonego Prawa. Zawsze w tle jest surowa, pustynna sceneria Synaju, jako miejsca zetknięcia się z Boską tajemnicą.
Analizując pierwsze przykazanie, włoski autor określa je jako akt oskarżenia przeciwko błędnym obrazom Boga, gdy zostaje On sprowadzony do rangi przedmiotu, manipulowanego w zależności od naszych interesów, gdy religia przeobraża się w zabobon. Pierwsze przykazanie jest zarazem zaproszeniem do poznania Boga - "radosnej i duchowej harmonii w życiu". I oby kult Boga nie był "podobny do podatku, oddawanego z goryczą cesarskiemu fiskusowi". Jest też oskarżeniem przeciwko obojętności, w jakiej żyje społeczeństwo dobrobytu, które Boga nie tyle zwalcza, ile po prostu Go ignoruje.
Drugie przykazanie jest atakiem na fałszywą religijność, na bożki, które sami dla siebie tworzymy. A współczesne bożki są bardzo atrakcyjne i noszą różne imiona... Trzecie przykazanie - dzień świąteczny jako skarb, jako "iskra światła umieszczona w szarości godzin powszednich (...) i ziarno, które zapładnia ziemię pracy". "Dzień święty święcić" oznacza zatem - uświęcać siebie samych, zatrzymać się, aby kontemplować Boga i wnikać we własne sumienie.
W kwestie szacunku do rodziców (przykazanie czwarte) zostały włączone aspekty etyczne, ekonomiczne, psychologiczne, socjologiczne.
Przez pryzmat Evangelium Vitae Jana Pawła II autor spogląda na piąte przykazanie. Cytuje Papieża: "Niestety wiek XX zapisze się jako epoka masowych ataków na życie, jako niekończąca się seria wojen i nieustanna masakra niewinnych istot ludzkich. Fałszywi prorocy i fałszywi nauczyciele odnieśli w tym stuleciu największe sukcesy" (nr 17).
Szóste przykazanie. Degradacja religijna i moralna pociąga za sobą szereg nałogów i osłabienie wszelkiej wrażliwości etycznej. Przesłanie ukryte w tym przykazaniu zawiera zatem wezwanie do odnalezienia w relacjach międzyludzkich czystości i bogactwa wartości, jakie były w zamyśle Stwórcy. To przykazanie jest zaproszeniem do przekształcenia seksualności w harmonię czystej miłości i piękna, jest także gloryfikacją rodziny.
Według Dekalogu, ten, kto narusza dobra drugiego przez kradzież, grzeszy przede wszystkim przeciwko Bogu: łamie porządek stworzenia, egoistycznie przywłaszczając sobie te dobra, które Bóg przeznaczył do użytku wspólnego. "Złodziej, kiedy występuje na poziomie politycznym, rani społeczność i upokarza godność osoby" - czytamy w Przykazaniach G. Ravasiego.
"Nie mów fałszywego świadectwa" - ósme przykazanie zawsze inspirowało artystów, twórców, a szczególnie słynne, biblijne przykłady niesprawiedliwości procesowej, wynikającej z fałszywego świadectwa. Aktualne przekazywanie informacji, często naznaczone oszustwem (patrz telewizja), wydaje się nieustannym naruszaniem ósmego przykazania. "Decydującą rolę odgrywa więc wola, wybór moralny. Czyn zwiększa ciężar winy, ale korzeniem grzechu jest właśnie owo hamad - fundamentalne, świadome i przemyślane pożądanie" - pisze Autor, interpretując dwa ostatnie przykazania.
Śledząc wraz z G. Ravasim lapidarne i niedopuszczające żadnych niejasności czy prób ominięcia sformułowania Dekalogu, dochodzimy do punktu zwrotnego, jakim było jego wypełnienie przez Jezusa Chrystusa. Nie sądźcie, że przyszedłem znieść Prawo albo Proroków. Nie przyszedłem znieść, ale wypełnić... (Mt 5,17; 19,17-18).
Chrześcijaństwo odkrywa więc wszystkie możliwości Dekalogu i wzbogaca go o ducha miłości (Kazanie na Górze). Jezus, akceptując dawne przykazania, odrzucił ich zacieśnioną i dosłowną interpretację, pokazując moc, bogactwo i głębię Dekalogu. Tym sposobem staliśmy się spadkobiercami i łącznikami między Starym i Nowym Prawem.
Zawarte w książce refleksje i komentarze nie są łatwe, ale ukazują jasną i otwartą drogę, na końcu której jest wielki cel - do zrealizowania przez nas wszystkich.

Gianfranco Ravasi, Przykazania w Piśmie Świętym i w sztuce; Wydawnictwo "Jedność", Kielce 2003.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Watykan: biskup i siostra zakonna będą beatyfikowani

Papież Leon XIV upoważnił Dykasterię Spraw Kanonizacyjnych do ogłoszenia trzech dekretów. Dwa z nich dotyczą ofiary życia biskupa i siostry zakonnej, a trzeci heroiczności cnót. 12 lipca 2017 r. został ogłoszony list apostolski w formie «motu proprio» „Maiorem hac dilectionem”, na mocy którego Papież Franciszek ustanowił, że heroiczne ofiarowanie życia jest kolejnym, obok męczeństwa i heroiczności cnót, powodem do beatyfikacji i kanonizacji.

Pierwszy z dekretów o ofierze życia dotyczy bp. Alejandro Labaka Ugarte OFM Cap, który urodził się 19 kwietnia 1920 r. w Beizama (Hiszpania). W 1932 r. wstąpił do seminarium duchownego kapucynów w Alsasua; 14 sierpnia 1937 r. przyjął habit kapucynów w nowicjacie w Sangüesa. Śluby zakonne złożył 15 sierpnia 1938 r., a śluby wieczyste 29 września 1942 r. Święcenia kapłańskie przyjął 22 grudnia 1945 r. w Pampelunie. Przełożeni, akceptując jego silne pragnienie udania się na misje, 17 lipca 1946 r. wysłali go do misji kapucynów prowincji Nawarra w Pingliang w Chinach, gdzie pozostał do 1953 r., kiedy to wraz z innymi misjonarzami został wydalony przez reżim maoistowski i musiał powrócić do ojczyzny.
CZYTAJ DALEJ

Trybunał Konstytucyjny: Przepisy dot. religii w szkołach niekonstytucyjne

2025-05-22 13:01

[ TEMATY ]

katecheza

Trybunał Konstytucyjny

Andrzej Sosnowski

Karol Porwich/Niedziela

22 maja 2025 r. Trybunał Konstytucyjny ogłosił wyrok, w którym uznał za niezgodne z Konstytucją RP oraz Konkordatem przepisy dwóch rozporządzeń Ministra Edukacji dotyczących nauczania religii i oceniania uczniów. Sprawa została rozpoznana na wniosek grupy posłów.

Zakwestionowane przepisy dotyczyły m.in. nieuwzględniania oceny z religii w średniej ocen ucznia oraz ograniczenia organizacji lekcji religii wyłącznie do przypadków, gdy zgłosi się co najmniej siedmiu uczniów w oddziale. Trybunał orzekł, że zmiany te zostały wprowadzone z pominięciem wymaganego prawem porozumienia z Konferencją Episkopatu Polski, co narusza zarówno Konstytucję RP (art. 25, 48 i 53), jak i postanowienia Konkordatu.
CZYTAJ DALEJ

Gdzie mieszka Papież? Rezydencje Biskupów Rzymu na przestrzeni wieków

2025-05-23 07:36

[ TEMATY ]

papież

Papież Leon XIV

Vatican Media

Pałac Apostolski

Pałac Apostolski

11 maja Ojciec Święty XIV symbolicznie otworzył zamknięty po śmierci Franciszka apartament papieski w Pałacu Apostolskim. Ale to niejedyna rezydencja Ojca Świętego. Miejsca, w których mieszkali Biskupi Rzymu zmieniały się na przestrzeni wieków wraz z dziejami Kościoła i Europy.

Najbardziej znana papieska rezydencja to budynek zwany też Świętym Pałacem lub Pałacem Sykstusa V, gdyż to za jego pontyfikatu, pod koniec XVI wieku, rozpoczęto jego budowę. Na jego ostatnim piętrze znajdują się papieskie apartamenty. Jest to tradycyjna rezydencją papieży od Piusa IX do Benedykta XVI, począwszy od 1870 roku. Z tym zwyczajem zerwał Papież Franciszek, po wyborze przeprowadzając się do Domu św. Marty. Po podpisaniu traktatów laterańskich w 1929 roku papież oficjalnie rezyduje na terytorium suwerennego Watykanu.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję