Ps 32 [31], 1-11 - z Nieszporów na czwartek I tygodnia
Audiencja generalna, 19 maja 2004 r.

1. „Szczęśliwy ten, komu została odpuszczona nieprawość, którego grzech został puszczony w niepamięć” (Ps 32 [31], 1). To błogosławieństwo, które otwiera Psalm 32 [31], przed chwilą proklamowany, pozwala nam zrozumieć, dlaczego został on przyjęty przez tradycję chrześcijańską do serii siedmiu Psalmów pokutnych. Po wstępnym, podwójnym błogosławieństwie (por. ww. 1-2) znajdujemy nie jakąś ogólnikową refleksję nad grzechem i przebaczeniem, lecz osobiste świadectwo nawróconego.
Kompozycja Psalmu jest dość złożona: po osobistym świadectwie (por. ww. 3-5) znajdujemy dwa wersety, które mówią o niebezpieczeństwie, o modlitwie i o wybawieniu (por. w. 6-7), następnie jest Boża obietnica rady (por. w. 8) i napomnienie (por. w. 9), a w końcu powiedzenie mądrościowe (por. w. 10) oraz zaproszenie do radowania się w Panu (por. w. 11).

2. Podejmujemy teraz tylko niektóre elementy z tej kompozycji. Modlący się opisuje żałosną sytuację swojego sumienia, gdy „milczał” (por. w. 3), gdyż popełnił ciężkie przestępstwa i nie miał odwagi wyznać przed Bogiem swoich grzechów. Były to straszne męki wewnętrzne, opisane w mocnych słowach. Kruszyły mu się kości jakby w strasznej gorączce, żar dręczył jego moc, wyniszczając go, jęczał nieustannie. Grzesznik czuł na sobie ciężar Bożej dłoni, świadom, że Bóg nie jest obojętny wobec zła, jakie popełniło jego stworzenie, gdyż On jest stróżem sprawiedliwości i prawdy.

3. Grzesznik, nie mogąc już dłużej wytrzymać, zdecydował się wyznać swoją winę w jasnej deklaracji, która wydaje się być uprzedzeniem wyznania syna marnotrawnego z przypowieści Jezusa (por. Łk 15, 18). Powiedział z całą szczerością serca: „Wyznaję nieprawość moją wobec Pana”. To tylko kilka słów, ale zrodziło je sumienie; Bóg natychmiast odpowiada wielkodusznym przebaczeniem (por. Ps 32 [31], 5). Prorok Jeremiasz przytaczał takie wezwanie Boga: „Wróć, Izraelu-Odstępco - wyrocznia Pana. Nie okażę wam oblicza surowego, bo miłosierny jestem - wyrocznia Pana - nie będę pałał gniewem na wieki. Tylko uznaj swoją winę, że zbuntowałaś się przeciw Panu, Bogu swemu” (Jer 3, 12-13).
W ten sposób zamyka się przed „każdym wierzącym”, skruszonym i proszącym o przebaczenie, horyzont bezpieczeństwa, zaufania, pokoju, mimo różnych prób życiowych (por. Ps 32 [31], 6-7). Może jeszcze nadejść czas goryczy, jednakże fale strachu nie przeważą, gdyż Pan poprowadzi swojego wiernego na miejsce bezpieczne: „Tyś dla mnie ucieczką, z ucisku mnie wyrwiesz, otoczysz mnie radościami ocalenia” (w. 7).

4. W tym miejscu mówi Pan, ażeby przyrzec, że On będzie prowadził skruszonego grzesznika. Nie wystarczy bowiem być oczyszczonym, trzeba potem chodzić drogą sprawiedliwości. Zatem, jak czytamy w Księdze Izajasza (por. Iz 30, 21), Pan przyrzeka: „Pouczę cię i wskażę drogę, którą pójdziesz” (Ps 32 [31], 8), i zaprasza do posłuszeństwa. Wezwanie to jest pełne troski, a zarazem naznaczone swoistą ironią, w której znajdujemy żywe porównanie do muła i konia, symboli ociągania się (por. w. 9). Prawdziwa mądrość prowadzi bowiem do nawrócenia, zostawiając przyzwyczajenie i ciemną moc własnego egoizmu. Prowadzi jednak przede wszystkim do radości pokoju, który wypływa z uwolnienia i przebaczenia.
Św. Paweł w Liście do Rzymian odnosi się bezpośrednio do początku naszego Psalmu, aby sławić wyzwalającą łaskę Chrystusa (por. Rz 4, 6-8). Możemy zastosować to do sakramentu Pojednania. To w nim, w świetle Psalmu, doświadczamy świadomości grzechu, tak często zamazywanego w naszych czasach, oraz radości przebaczenia. Słowom „przestępstwo - kara” odpowiada „przestępstwo - przebaczenie”, gdyż Pan jest Bogiem, który „przebacza niegodziwość, niewierność, grzech” (por. Wj 34, 7).

5. Św. Cyryl Jerozolimski (IV wiek) posługuje się Psalmem 32 [31], aby uczyć katechumenów głębokiej odnowy przez chrzest, który jest fundamentalnym oczyszczeniem z wszelkiego grzechu (Procatechesi, nr 15). On również wychwala, opierając się na słowach Psalmu, Boże miłosierdzie. Jego słowami zamykamy naszą katechezę: „Bóg jest miłosierny i nie odmawia swojego przebaczenia... Nie przewyższy wielkości Bożego miłosierdzia nawet wielka liczba twoich grzechów: nie przewyższy zdolności najwyższego Lekarza ciężar twoich ran, jeżeli całkowicie zdasz się na Niego. Pokaż Lekarzowi twoje zło, porozmawiaj z Nim słowami, jakie wypowiedział Dawid: «Wyznam Panu moją nieprawość». W ten sposób spełnią się inne słowa: «Ty przebaczyłeś nieprawość mojego serca»” (Katechezy, Rzym 1993, ss. 52-53).

Z oryginału włoskiego tłumaczył o. Jan Pach OSPPE